به گزارش عصر توریسم یك عضو هیئت راهبردی موزه نیما در یوش می گوید: نگرانی های اجتماعی و فرهنگی برای حفظ آثار و خانه های تاریخی در ایران، به دردی مدام تبدیل گشته است كه بیشتر از مسئولان، توسط دوستداران میراث فرهنگی كشور مطرح و پیگیری می گردد.
محمد عظیمی، در گفت وگو با ایسنا اظهار می كند: چگونه می گردد با شعار توسعه صنعت گردشگری به زیرساخت های میراث فرهنگی و طبیعی بی توجه بود. توریست باید در كجا گردش كند؟ نشانه های گردشگری فرهنگی در پایتخت كجاست؟ با سابقه ی كهنی كه در حوزه شعر و ادب فارسی داریم، كدام موزه معرف تاریخ فرهنگی ماست؟ پرونده خرید و حفظ خانه ی نیما در چه زمانی بسته می شود؟ چقدر باید اهمیت خرید خانه نیما و سیر سرنوشت مامن پدر شعر نوین ایران را برای مسئولان بازخوانی كنیم؟ باید چه كاری كرد؟
نماینده انجمن های دوستداران میراث فرهنگی مازندران در ادامه درباره ی وضعیت خانه ی نیما می گوید: «نیما یوشیج»، بنیانگذار شعر نوین ایران در سال ۱۳۲۷ در خانه ی نیمه كاره اش ساكن می گردد. این خانه در زمان ساخت، خارج از شهر تهران قرار داشت و امروز در محله تجریش، خیابان دزاشیب، خیابان رمضانی (فردوسی)، كوچه رهبری قرار دارد. خانه با زیربنایی به مساحت ۱۸۰ مترمربع و عرصه ۶۸۰ مترمربع، معماری متداول منطقه شمیران و با سقف شیروانی ساخته شد و ایوان آن هشت ستون مدور و چهار اتاق تودرتو دارد. همسر نیما برای تامین هزینه ی ساخت خانه، وامی از بانك ملی گرفت، اسناد مربوط به زمین به نام «عالیه جهانگیر» ثبت شده بود. از سال ۱۳۳۱ جلال آل احمد زمینی در مجاورت خانه نیما خرید تا خانه اش را در همسایگی نیما بنا كند. آن خانه امروز به موزه تبدیل گشته است. نیما در سال ۱۳۳۸ درگذشت و بعد از درگذشت همسرش در سال ۱۳۴۳ نیز، خانه خالی از سكنه شد.
نقش سیمین دانشور در ثبت ملی خانه نیما
او ادامه می دهد: شراگیم یوشیج (تنها فرزند نیما) می گوید كه خانه را سال ۱۳۴۵ به مبلغ نود هزار تومان به سرهنگ بازنشسته ای به نام «شریفی نیا» فروخته است. در سال ۱۳۸۰ مالك این خانه قصد تخریب بنا و تولید ساختمانی دیگر داشت كه با پیگیری سیمین دانشور، همسر جلال آل احمد و همراهی دوستداران نیما توسط سازمان میراث فرهنگی وقت در ۱۷ آذر ۸۰ به شماره ۴۶۰۳ در لیست آثار ملی به ثبت رسید.
عظیمی تاكید می كند: اقدام نكردن سازمان میراث فرهنگی نسبت به حفظ و تملك اموال فرهنگی ثبت شده در آثار ملی سبب شده تا خیلی از خانه های تاریخی توسط مالكان خصوصی به روش های مختلف تخریب شده و با از بین رفتن بنا و آثار ارزشمند، از ثبت خارج و در جهت كاربری مسكونی و تجاری به كار گرفته شود.
او با بیان این كه مالك خانه ی نیما هم به دلیل همین بی مسئولیتی متولیان فرهنگی و تولید ارزش افزوده ی اقتصادی در گذر زمان، مبادرت به طرح شكایتی در دیوان عدالت اداری كرد و با ادعای نبودن نام نیما در اسناد مالكیت این مكان، در ان زمان خواهان خروج این خانه از لیست آثار ملی شد، اظهار می كند: متاسفانه عرضه ندادن اسناد كافی توسط سازمان میراث فرهنگی به دیوان عدالت اداری سبب شد تا حكم به خروج خانه نیما از لیست آثار ملی داده شود.
این عضو هیئت راهبردی موزه نیما در یوش، با اشاره به این كه به دنبال اعلام این حكم، همه ی اسناد مكتوب و تصاویری كه نشان از حضور و مالكیت نیمایوشیج در این مكان داشت، به مراجع ذیربط تحویل داده و خواهان بازگشت خانه نیما در لیست آثار ملی شده است، تا شاید با پیگیری مداوم نسبت به خرید خانه توسط سازمان میراث فرهنگی و شهرداری تهران بتوان اقدام نمود، بیان می كند: لزوم حفظ خانه نیما و اسناد مربوط به آن، در نامه هایی به رئیس قوه قضائیه، رئیس دیوان عدالت اداری، رئیس كمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی، رئیس كمیسیون فرهنگی مجلس، پروانه سلحشوری – نماینده مردم تهران و عضو ناظر مجلس در شورای عالی میراث فرهنگی-، علی اصغر مونسان – رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری كشور-، محمدعلی نجفی – شهردار وقت تهران -، حبیب اله تاجیك اسماعیلی – شهردار منطقه یك -، رئیس و اعضای شورای شهر تهران -، فرهاد نظری، مدیركل ثبت آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی – و رجبعلی خسروآبادی – مشاور رئیس سازمان و مدیركل وقت میراث فرهنگی استان تهران و معاون میراث فرهنگی این اداره كل داده است، اظهار می كند: با تغییر مدیریت میراث فرهنگی استان تهران، هم مدیركل جدید میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران و رحمان زاده مدیر وقت شركت توسعه فرهنگی شهرداری تهران، قول به پیگیری و خرید خانه ی نیما دادند.
عظیمی با اشاره به درخواست تعداد زیادی از هنرمندان، شاعران، مترجمان، نویسندگان، فرهنگیان و اهالی موسیقی برای خرید و حفظ این خانه ی تاریخی با جمع آوری بیشتر از سه هزار امضا در رسانه های جمعی، بیان كرد: نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم با ۴۶ امضا از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواستند تا در مورد علت تعلل در نگهداری از خانه نیما یوشیج با وجود ثبت آن در لیست آثار ملی و توضیح اقدامات انجام شده برای پیشگیری از تخریب این آثر ملی، پاسخگو باشند، همینطور مجمع نمایندگان استان مازندران در مجلس شورای اسلامی با ارسال نامه ای به رئیس جمهور خواهان خرید این خانه و پیشگیری از تخریب آن شدند.
این فعال میراث فرهنگی مازندران، اضافه می كند: در سال قبل وعده های مسئولان نسبت به خرید خانه نیما، بازتاب وسیعی در مطبوعات داشته و جامعه ی فرهنگی، چشم انتظار اقدام و اعلام خرید خانه نیما بعنوان خانه – موزه ی شعر نوین ایران مانده اند.
وعده هایی كه برای حفظ خانه نیما به زبان آوردند
او در ادامه ی صحبت هایش به درخواست ِ مسئولان فرهنگی نسبت به حفظ این خانه ی تاریخی برپایه ان چه كه در سایت های خبری مختلف منتشر شده، اشاره می كند؛ «۲۲دی سال قبل حسن خلیل آبادی، رئیس كمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران اعلام كرد كه مقرر شده تا با شهردار منطقه یك و مالكان آن پلاك ثبتی نشست مشترك برگزار شده تا جلوی آسیب به خانه نیما یوشیج گرفته شود و این ملك به تملك شهرداری تهران درآید.» دو روز بعد احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر تهران در سی و هفتمین جلسه شورای شهر تهران، «در تذكر قبل از دستور جلسه شورای شهر خواهان پیشگیری از تخریب خانه نیما یوشیج شد.»
۲۶ دی هم علیرضا رحیمی عضو مجمع نمایندگان استان تهران و عضو كمیسیون امینت ملی و سیاست خارجی با اشاره به تذكر ۴۶ نماینده به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به دنبال وضعیت نامناسب و رو به تخریب خانه “نیما یوشیج” در تهران، گفت: «وزیر فرهنگ باید علل تعلل در پیشگیری از تخریب خانه نیما یوشیج را توضیح دهد.»
۳۰ دی، پروانه سلحشوری – نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی – عضو كمیسیون فرهنگی و عضو ناظر مجلس در شورای عالی میراث فرهنگی با اشاره به احتمال تخریب خانه نیما یوشیج در تهران، اظهار داشت: برخی از نمایندگان مجلس به دلیل وضعیت نامناسب خانه نیما و احتمال تخریب آن به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تذكر دادند، تا به این مورد رسیدگی شود. سازمان میراث فرهنگی باید نسبت به حفظ بناها و خانه های تاریخی حساسیت داشته باشد. حفظ میراث فرهنگی به دغدغه ای برای فعالان مدنی و نمایندگان مجلس تبدیل گشته است.
دوم بهمن، فریده اولادقباد – نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی – عضو هیئت رئیسه كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و عضو فراكسیون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بیان كرد: «دولت بهتر است برای حفظ آثاری نظیر خانه نیما تدابیر لازم را بیاندیشد. هم چنین می تواند ردیف بودجه ای برای خرید آثار باستانی كه مالكان خصوصی دارد در نظر گیرد تا بتواند از این طریق از این آثار محافظت كند.»
همان روز، علی محمد سعادتی – مدیر بافت و بناهای تاریخی شهر تهران – هم با اشاره به رایزنی های انجام شده با مالك فعلی خانه نیما یوشیج در خصوص توقف هر گونه تخریب و نوسازی اظهار نمود: هم اكنون شهرداری و چند نهاد و سازمان علاقه مند در حال مذاكره با مالك برای تعیین تكلیف ملك هستند اما آن چه مسلم است مالك هر فرد یا ارگانی باشد، كاربری ملك تنها در قالب فرهنگی و هنری تعریف می گردد.
۲۴ اسفند، محمود صلاحی – رئیس وقت سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، اطلاع داد كه وزیر ارشاد به معاون هنری خود آقای حسینی ابلاغ كرده تا پیگیر شوند و خرید صورت گیرد، اگر موفق به تملك شدند كه خودشان بهره برداری خواهند كرد، اگر اینگونه نشد شهرداری اقدام سریع خواهد داشت.
۲۸ خرداد ۹۷، دلاور بزرگ نیا، مدیركل میراث فرهنگی استان تهران، بیان كرد: خوشبختانه عزم مسولان مربوطه در شهرداری به سمتی می رود كه این خانه خریداری شود و حتی بعد از سالها جایزه نیما با محوریت این خانه با كاركرد خانه اسناد پیگیری شود.
۱۹ شهریور، ولی الله شجاع پوریان، معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، گفت: «یكی از برنامه ها و رویكرد این معاونت، تولید و تشكیل خانه مشاهیر خواهد بود كه در این خصوص در نظر داریم تا با اعتبار مالی، پاتوق فرهنگی را با محوریت خانه سیمین و جلال و خانه نیما تولید و اجرایی نماییم. برای خریداری این بنای تاریخی چهار میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان اعتبار در نظر گرفته شده است. »
و سرانجام، ششم دی، حسن خلیل آبادی عضو شورای شهر تهران با اشاره به وضعیت كنونی خانه نیما یوشیج در دزاشیب كه در نزدیكی خانه جلال آل احمد قرار دارد و بعنوان یك بنای دارای ارزش فرهنگی به حساب می آید، اظهار داشت: «شهرداری تلاش می كند این خانه را با قیمت واقعی خریداری كند، اما مالك با شهرداری كنار نمی آید و قیمتی بیشتر از ارزش واقعی ملك را اعلام نموده است. سال قبل كه هنوز نوسانات ارزی رخ نداده بود، مالك ۱۲ میلیارد تومان برای این خانه قیمت گذاشته بود كه، چون از نظر شهرداری ارزش ریالی ملك كمتر از این میزان بود و اعتبارات لازم برای این مورد وجود نداشت، ملك خریداری نشد. عضو شورای شهر تهران با اشاره به اینكه هم اكنون ملك ظاهر نامناسبی پیدا كرده است، اضافه كرد: میراث فرهنگی هم برای خرید این ملك محدودیت های مالی دارد و نمی تواند ملك نیما را بخرد.»
