به گزارش عصر توریسم معاون ایرانی ها و امور مجلس وزرات امور خارجه، با بیان این كه میزان سفر ایرانی ها به خارج از كشور كاهش پیدا كرده است، اظهار داشت كه كشورهای تركیه، آذربایجان و ارمنستان همچنان مقصد اول گردشگران ایرانی برای سفر به خارج از كشور هستند. وی در بخش دیگری از سخنان خود همینطور خاطرنشان كرد كه افترا تبعه آمریكایی كه از چندی قبل در ایران دستگیر شده، جاسوسی و امنیتی نیست.
به گزارش عصر توریسم به نقل از ایسنا، حسین پناهی آذر، كه از اوایل بهمن ماه سال قبل و به دنبال ایجاد تغییرات در ساختار وزارت امور خارجه، «مسؤولیت معاونت ایرانی ها و امور مجلس وزرات امور خارجه»، كه قبل از آن بعنوان «معاونت كنسولی، مجلس و امور ایرانی ها خارج از كشور» شناخته می شد را بر عهده گرفته است، با اشاره به تلاش های محمد جواد ظریف و وزارت امور خارجه جهت برقراری تعامل با نمایندگان مجلس از طیف های مختلف فكری، اظهار می كند كه لابی جدی نمایندگان داخل مجلس با نمایندگان امضا كننده طرح استیضاح محمد جواد ظریف كه تعداد شأن هم محدود بود، سبب منتفی شدن مبحث استیضاح وزیر امور خارجه در مجلس شورای اسلامی شده و خود وزارت امور خارجه نقش چندانی در این زمینه نداشته است.
متن گفت وگوی خبرنگار ایسنا با این دیپلمات ارشد ایرانی كه از سال ۱۳۶۱ فعالیت خویش را در وزارت امورخارجه شروع كرده است و سابقه حضور در نمایندگی های ایران در كشورهایی همچون ایرلند، سوئد و هلند را در مقام سفیر در كارنامه كاری خود دارد، به شرح زیر است:

افزایش تحولات بین المللی و گسترش شبكه های اجتماعی، سبب افزایش تعداد سوالات از ظریف شده است
بر اساس برخی آمار و شواهد به نظر می آید كه میزان حضور محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه در كمیسیون امنیت ملی و صحن علنی مجلس شورای اسلامی جهت پاسخگویی به سوالات نمایندگان بیشتر از وزیران خارجه پیشین كشورمان از زمان پیروزی انقلاب اسلامی بوده است. علت این مورد به نظر جنابعالی چیست و آیا آمار دقیقی از این میزان حضور دارید؟
طبق آنچه كه معاونت پارلمانی ریاست جمهوری اعلام نموده است در این دوره طرح سوال از جانب نمایندگان مجلس شورای اسلامی و حضور وزرا برای پاسخگویی در صحن علنی مجلس و كمیسیون های تخصصی نسبت به دوره های قبل افزایش قابل توجهی پیدا كرده است و قاعدتاً این مورد شامل وزیر امور خارجه هم می شود. از جانب دیگر دولت هم خود اعلام نموده كه دولتی پاسخگو است، ازاین رو این انتظار وجود دارد كه وزرا در عرصه های مختلف همچون مجلس شورای اسلامی برای پاسخگویی حضور پیدا كنند و این امر شامل آقای ظریف هم می شود. همان گونه كه شما اشاره كردید نسبت حضور وزیر امور خارجه در صحن علنی مجلس شورای اسلامی در این دوره نسبت به وزرای پیشین امور خارجه افزایش پیدا كرده و سوالات بیشتری از آقای ظریف مطرح گردیده است. در جهت بررسی این مورد باید به این مساله توجه داشت كه در پنج شش سال اخیر تحولاتی كه وزارت امور خارجه با آن روبرو بوده است با دوره های قبل متفاوت می باشد. وزارت امور خارجه در گذشته بیشتر متمركز بر روابط دو جانبه و اجرای سیاست های كلی بود، ولی ما در چند سال اخیر مبحث برجام را داشته ایم و تحولات جدی در منطقه صورت گرفته است كه در این ارتباط می توان به بحران های بوجود آمده در عراق، یمن و سوریه اشاره نمود. ازاین رو افزایش تحولات در جامعه بین الملل و منطقه سبب شده كه سوالات نمایندگان از آقای ظریف افزایش پیدا كند. در همین چارچوب باید این مورد را هم مورد ملاحظه قرار داد كه حالا به واسطه گسترش ارتباطات و فعالیت شبكه های اجتماعی شاهد افزایش اطلاعات مردم و نمایندگان مجلس در حوزه های مختلف هستیم و اساساً این آشنایی سبب افزایش پرسشگری هم می شود.
سیاست وزارت امور خارجه هم این است كه اطلاع رسانی به موقعی انجام دهد چنان كه پیشنهاد برگزاری بعضی از جلسات با نمایندگان مجلس شورای اسلامی را خود وزارت امور خارجه مطرح می كند. ما تابحال علاوه بر برگزاری جلسات مشترك با فراكسیون های سه گانه مجلس شورای اسلامی، شاهد حضور آقای ظریف در فراكسیون هایی همچون فراكسیون دیپلماسی و منافع ملی و فراكسیون زنان هم بوده ایم. معتقدیم كه نمایندگان مجلس شورای اسلامی نقش مهمی در اطلاع رسانی در سطح كشور دارند. در همین چارچوب باید با آنها تعامل مناسبی داشت، چنان كه همین تعامل و اطلاع رسانی سبب شده كه تصویب یكسری سندهایی كه برای كشور مهم می باشد، در مجلس تسهیل شود.

چرا ظریف از مجلس كارت زرد دریافت نكرد؟ ولی…
همان طور كه اشاره شد آقای ظریف تابحال چندین بار برای پاسخگوی به سوالات نمایندگان در صحن علنی مجلس شورای اسلامی حضور پیدا كرده و جز معدود وزرایی است كه علیرغم این حضورمتعدد، كارت زردی دریافت نكرده است، ولی در كنار این مورد شاهد این بودیم كه در اوایل آذر ماه امسال طرح استیضاح وزیر امور خارجه با امضای ۲۴ نماینده و در چارچوب یازده محور به هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی عرضه شد و او هم برای پاسخگویی در كمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی حضور پیدا كرد، بعد از این حضور برخی از نمایندگان استیضاح كننده امضای خویش را پس گرفتند. روند پس گرفتن این امضاها بر چه مبنایی بود و وزارت امور خارجه برای منتفی كردن این استیضاح چه اقداماتی را انجام داد؟
این جز وظایف و حق مجلس شورای اسلامی است كه از وزرا سوال كند و یا آنها را استیضاح كند و این یك روند طبیعی در مجلس شورای اسلامی است.

لابی نمایندگان در داخل مجلس، سبب منتفی شدن طرح استیضاح ظریف شد
ولی هیچ گاه پس از پیروزی انقلاب اسلامی سابقه نداشته است كه وزیر امور خارجه استیضاح شود و یا طرح استیضاح آن در مجلس مطرح شود؟
شما اگر تعداد امضاهای طرح استیضاح آقای ظریف را با موارد مشابه دیگر مقایسه كنید، می بینید كه تعداد این امضاها نسبت به استیضاح دیگر وزرا كمتر است و یكی از علل آن همین ملاحظات است. چنان كه خیلی از نمایندگان حاضر نشدند كه این طرح را امضا كنند و بعد از اعلام وصول طرح استیضاح از جانب هیأت رئیسه، رؤسای فراكسیون های مجلس شورای اسلامی همچون فراكسیون امید، فراكسیون مستقلین و فراكسیون ولایی اعلام نمودند كه این موضع مورد قبول فراكسیون آنها نیست و در واقع تلاش كردند خویش را از این مورد جدا كنند. اگر به فهرست امضا كنندگان طرح استیضاح هم دقت كنید، می بینید بعضی از كسانی كه در گذشته بعضاً مسائل تندی را مطرح كرده اند و پیگیر مسائل سیاست خارجی هستند، این طرح را امضا نكرده بودند. در مورد روند كاهش امضاها هم باید این را بگویم كه وزارت امور خارجه نقشی در این زمینه نداشت و خود نمایندگانی كه فكر می كردند اسیتضاح آقای ظریف به نفع كشور نیست، تلاش كردند كه نمایندگان استیضاح كننده را قانع كنند كه امضای خویش را پس بگیرند. در واقع در این چارچوب شاهد لابی جدی نمایندگان برای منتفی شدن این مورد بودیم و در نتیجه این رایزنی ها، نمایندگان امضا كننده قانع شدند كه این طرح به نفع كشور نیست و بهتر است امضاهای خویش را پس بگیرند.
موقعی كه بحث استیضاح آقای ظریف عنوان شد و این مورد رسانه ای شد، او در مسافرت خارجی به سر می برد و در حال مذاكره با مقامات اروپایی بود. از نظر بعضی از كارشناسان مطرح شدن چنین موضوعی در حالیكه وزیر در حال رایزنی و گفتگو با مقامات دیگر كشورها در یك كشور خارجی است، وجهه خوبی ندارد و امكان دارد سبب كاهش قدرت مذاكره كننده شود. آیا شما در آن موقع اقدام یا تلاشی انجام دادید تا طرح استیضاح مطرح نشود و مبحث به زمان دیگری موكول شود؟
این پروسه خیلی سریع انجام شد. در آن موقع، خبر اینكه برخی از نمایندگان می خواهند آقای ظریف را استیضاح كنند، عنوان شد و اساساً ما نمی توانستیم جلوی انتشار خبر را بگیریم. از سوی دیگر من فكر می كنم تعاملی كه بین قوای مختلف در كشور وجود دارد، سبب شده كه وضعیت ایران با وضعیت دیگر كشورهای منطقه متفاوت باشد و این مسأله ای است كه خیلی از سفرای دیگر كشورها همچون كشورهای اروپایی مطرح می كنند. اخیراً من با یكی از آنها صحبت می كردم و او با اشاره به روند تحولات و تعاملاتی كه بین قوا در ایران وجود دارد، معتقد بود كه این امر بیان گر زنده بودن جامعه ایران به صورت واقعی است. فكر نمی كنم كه این تعاملات و گفت وگوها از جنبه بیرونی تصویر بدی را عرضه كند و حتی نشان دهنده زنده بودن جامعه ایرانی است كه افراد نظرات و دیدگاه های خویش را در ارتباط با مسائل مختلف مطرح می كنند.

تلاش داریم با همه نمایندگان مجلس با هر نگاه سیاسی و فكری تعامل داشته باشیم
طی این چند سال اخیر، شاهد برگزاری جلسات مشترك كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس مقامات وزارت امور خارجه به صورت دوره ای بوده ایم ولی به نظر می آید، بعضی از كسانی كه در این كمیسیون بیشترین انتقاد را به آقای ظریف و دیپلماسی كشور وارد می كنند و بعضاً محتوای مذاكرات محرمانه بین آقای ظریف و نمایندگان را در رسانه ها منتشر نموده اند، در جلساتی كه به میزبانی وزارت امور خارجه برگزاری می شود، حضور پیدا نمی كنند كه در این راستا می توان به آقای كریمی قدوسی و یا حتی نقوی حسینی اشاره نمود، علت آن چیست؟
ما به همه نمایندگان با هر نگاه سیاسی و فكری احترام می گذاریم. اینها افرادی هستند كه از جانب مردم انتخاب شده اند و شورای نگهبان هم صلاحیت آنها را تأیید كرده است. ما وظیفه خود می دانیم كه با همه نمایندگان تعامل داشته باشیم و این نگاه آقای ظریف هم است.
ولی گویی بعضی از نمایندگان عضو كمیسیون امنیت ملی همان گونه كه اسم آنها ذكر شد، در جلسات مشترك كه در وزارت امور خارجه برگزار می شود، شركت نمی كنند؟
آقایان نقوی حسینی و كریمی قدوسی در جلسات كمیسیون امنیت ملی با وزیر خارجه حضور پیدا می كنند و همان گونه كه گفتم ما تلاش می نماییم با همه نمایندگان تعامل داشته باشیم. رفت و آمد بین اعضای كمیسیون امنیت ملی و وزارت امور خارجه سال ها است كه برقرار است. ما علاوه بر كمیسیون امنیت ملی با دیگر كمیسیون های مجلس شورای اسلامی هم جلسات مشتركی را برگزار می نماییم چنان كه اخیراً با اعضای كمیسیون عمران در وزارت امور خارجه جلسه داشتیم. آقای دكتر ظریف هم از برگزاری این جلسات استقبال می كند و هر كجا كه فضا فراهم باشد، برای پاسخگویی به سوالات حضور پیدا می كند.

وزارت امور خارجه از هیچ نماینده ای شكایت نكرده است
چندی پیش خبری منتشر گردید در خصوص اینكه وزارت امور خارجه از یكی از نمایندگان به خاطر اظهاراتش در ارتباط با وزارت امور خارجه و سیاست خارجی كشور شكایت كرده است. این شكایت به كجا رسید؟
وزارت امور خارجه از هیچ نماینده ای شكایت نكرده است و آنچه كه در رسانه ها عنوان شد، در مورد اظهارات یك نماینده در مورد وزارت خارجه بود كه دادستانی كل كشور بعنوان اینكه امكان دارد این اظهارات منافع ملی را متأثر كند، به این قضیه ورود پیدا كرد و رسیدگی به این مورد را به یكی از مراجع قضائی تهران ارجاع داد.

استرالیایی ها به خاطر جا به جایی مكانی، بخش صدور ویزایشان را به صورت موقت تعطیل كرده اند
حدود دو، سه هفته پیش خبری در رسانه ها منتشر گردید در خصوص اینكه سفارتخانه استرالیا در تهران بخش صدور روادید خویش را تعطیل كرده است، و علت آن این ذكر شده بود كه چند وكیل با استفاده از رانت یكی از كارمندان این سفارتخانه توانسته اند ویزاهای غیر قانونی دریافت نمایند. آیا شما در جریان این مورد هستید؟
همان طور كه می دانید بحث صدور ویزا و عملكرد سفارتخانه ها در این حوزه مربوط به دولت همان كشور است و وزارت امور خارجه نقشی در این زمینه ندارد. تا آن جایی كه من می دانم عمدتاً تقاضای ویزای استرالیا به صورت آنلاین انجام می شود و مقامات این سفارتخانه اعلام نموده اند كه قصد جابه جایی مكانی دارند و به همین خاطر به متقاضیان دریافت ویزای استرالیا كه درخواست های آنلاین آنها، مورد رسیدگی قرار گرفته و كد به آنها داده شده است، اعلام شده برای دریافت روادید خود باید به كنسولگری های استرالیا در كشورهای همسایه رجوع كنند.
آیا شما در جریان رانت رخ داده در سفارت استرالیا قرار گرفته اید؟
سفارت استرالیا به ما اعلام نموده است كه یك جا به جایی مكانی در حال وقوع است و آنها به خاطر این جا به جایی، بخش صدور ویزایشان را به صورت موقت تعطیل كرده اند و افراد برای دریافت ویزا باید به كنسولگری های استرالیا در كشورهای همسایه كه این سفارتخانه اعلام می كند رجوع كنند.

تا كنون بیست سفارتخانه در تهران، بخش صدور ویزای خویش را برون سپاری كرده اند
آیا آماری دارید كه تابحال چند سفارتخانه در تهران بحث صدور ویزای خویش را برون سپاری كرده اند؟
تاكنون بیست سفارتخانه در تهران برون سپاری كرده اند كه بیشتر كشورهای اروپایی هستند. مبحث برون سپاری یك استاندارد بین المللی است كه سال ها است در كشورهای دیگر انجام شده است.
آیا این برون سپاری، به صورت عینی سبب شده است كه رسیدگی به درخواست های صدور ویزا تسریع شود؟
قطعاً در این زمینه تسهیلاتی را بوجود آورده است و این روند خیلی بهتر از آن است كه افراد جلوی سفارتخانه ها صف می كشیدند.

به سفارت های خارجی در تهران، گفته ایم كه باید حتماً پاسخگوی شكایت شهروندان ایرانی باشند
تاكنون چندین بار اخباری انتشار یافته در خصوص اینكه در سفارتخانه های خارجی در ایران به خصوص كشورهای اروپایی، رفتارهای ناشایستی با شهروندان ایرانی انجام شده است و خبرهایی هم در ارتباط با ایجاد بازار سیاه در مورد صدور روادید و دریافت وقت مصاحبه برای سفارتخانه های كشورهای اروپایی انتشار یافته است. پیگیری های وزارت امور خارجه در این زمینه به كجا رسیده است؟
اگر مردم در روند دریافت ویزا، تخلفی را مشاهده كنند و در این ارتباط شواهد و اسنادی داشته باشند، می توانند شكایتی را از آن سفارتخانه به وزارت امور خارجه ارائه نمایند و حتماً دستگاه دیپلماسی كشور این شكایت را پیگیری می كند. تابحال شكایاتی را كه دریافت كرده ایم، پیگیری كرده و به سفارت های مقیم هم گفته ایم كه باید حتماً پاسخگو باشند. من از همین جا به شهروندان كشورمان اعلام می كنم كه اگر در جریان این پروسه تخلفی را مشاهده نمودند، می توانند با عرضه اسناد و مدارك، شكایت خویش را ارائه نمایند تا ما آنرا پیگیری نماییم.
البته باید به این مورد هم توجه داشته باشیم كه صدور ویزا و روادید جز حقوق حاكمیتی كشورها است و حتی اگر ویزایی برای فردی جهت سفر به كشور یصادر شود و در هنگام سفر آن فرد به آن كشور، پلیس فرودگاه كشور مقصد، اطلاعات جدیدی به دست آورد كه مثلاً ورود آن فرد به آن كشور همراه با مشكلاتی است، می تواند در همان فرودگاه از ورود آن فرد به آن كشور جلوگیری كند و به اصطلاح آنرا دیپورت كنند و این یك حق حاكمیتی است.

موضوع مهاجرت سبب شده كشورهای غربی در دادن ویزا ملاحظات بیشتر و سخت تری را در پیش بگیرند
شما تاكید دارید كه بحث ویزا یك حق حاكمیتی است، ولی خیلی از دانشجویان و مردم هستند كه در موارد اورژانسی و ضروری احتیاج داشته اند كه به كشوری سفر كنند ولی سفارتخانه آن كشور از صدور ویزا خودداری به عمل آورده است و یا ویزا را در زمانی صادر كرده كه عملاً اضطراری كه وجود داشته رفع شده است. در همین چارچوب در خیلی از موارد شاهد این بوده ایم كه دانشجویان برای ادامه تحصیل از دانشگاه های اروپایی پذیرش گرفته اند اما سفارتخانه های آن كشورها در تهران زمان مصاحبه آنها را بسیار دیر تعیین كردند، چنان كه زمان ثبت نام دانشگاه به اتمام رسیده است؟
ما با سفرای خارجی در تهران به صورت مرتب از راه اداره كل كنسولی ارتباط داریم. خود آنها می گویند كه تلاش دارند تسهیلات بیشتری را برای صدور ویزا فراهم كنند، در ارتباط با موارد انسانی هم به آنها تاكید كرده ایم كه ملاحظات حقوق بشری و نیازهای انسانی و خانوادگی افراد را در نظر بگیرند. ما همچنان در حال گفتگو با آنها در این زمینه هستیم كه روند صدور ویزا سریع تر شود و مشكلات كمتری برای اتباع كشورمان ایجاد شود. آنها برون سپاری صدور ویزا را هم در همین راستا انجام داده اند، ولی همان گونه كه گفتم هر كشوری قوانین و مقررات خاص خودش را دارد و سفارتخانه ها هم بر مبنای قوانین كشورشان روادید را صادر می كنند. در كنار این مورد بحث مهاجرت هم مطرح است. هم اكنون یكی از موضوعاتی كه در كشورهای غربی به صورت جدی مطرح است، بحث مهاجرت و تعداد افراد زیادی است كه متقاضی مهاجرت به آنجا هستند. البته طبق اسناد و مدارك ایران جز ۲۰ كشور اول مهاجر فرست نیست و خارج از این فهرست قرار دارد، ولی در مجموع همان گونه كه اشاره شد بحث مهاجرت یكی از دلایلی است كه سبب شده كشورهای غربی در دادن ویزا ملاحظات بیشتر و سخت تری را در پیش بگیرند.

از یك میلیون و ۷۰۰ هزار نفر متقاضی مهاجرت در كشور، فقط ۴۰۰ هزار نفر دارای برنامه قبلی جهت مهاجرت بوده اند
شما می گوئید كه ایران جز ۲۰ كشور اول مهاجر فرست نیست، ولی اخباری كه در رسانه های خارجی انتشار یافته است، مبین این مورد است كه با افزایش موج مهاجرت از ایران به دیگر كشورها همچون كشورهای غربی روبرو می باشیم. چنان كه در این رابطه آژانس ملی جرایم بریتانیا گزارشی را منتشر نمود و در آن گزارش اشاره شد كه به سبب افزایش مشكلات اقتصادی تعداد ایرانیانی كه تلاش دارند از راه غیر قانونی همچون راه دریا به انگلستان وارد شوند، افزایش قابل ملاحظه ای پیدا كرده است.

عوامل مختلفی می تواند در بحث مهاجرت مؤثر باشد، ولی طبق آماری كه داریم افرادی كه بحث مهاجرت را مطرح كرده اند و متقاضی این مورد بوده اند حدود یك میلیون و ۷۰۰ هزار نفر هستند و از این تعداد ۴۰۰ هزار نفر دارای برنامه قبلی جهت مهاجرت بوده اند. در بررسی ها هم آماری در نظر گرفته می شود كه افراد دارای برنامه قبلی جهت مهاجرت باشند و طبق بررسی های انجام شده ۴۰۰ هزار نفر دارای برنامه ریزی قبلی جهت مهاجرت هستند. زمانی مثل موقعی كه مشكلات اقتصادی تشدید می شود، تعداد میزان افرادی كه اظهار علاقه به رفتن می كنند، افزوده می شود، ولی در آمار كسانی مد نظر قرار می گیرند كه دارای برنامه ریزی قبلی برای این مورد هستند.

جز ۲۰ كشور اول مهاجر فرست در دنیا، نیستیم
این آمار چگونه استخراج شده است؟ آیا بر مبنای یك نظر سنجی بوده است؟
این آماری است كه همكاران ما در بخش پیگیری مساله مهاجرت در وزارت خارجه عرضه كرده اند و بر مبنای همین آمار ما جز ۲۰ كشور اول مهاجر فرست نیستیم.

به اطلاعات مستندی، دست پیدا نكردیم
چندی پیش خبری در فضای مجازی منتشر گردید كه تعداد كودك ایرانی بدون حضور والدین شان از راه دریا به انگلیس پناهنده شده اند. آیا این خبر صحت دارد؟ و آیا شما اطلاعاتی در این زمینه دارید؟
ما این مورد را بررسی نموده ایم و به اطلاعات مستندی در خصوص اینكه چنین اتفاقی رخ داده باشد، دست پیدا نكردیم. همواره باید به این مساله توجه داشت كه امكان دارد برخی از اخباری كه در فضای مجازی منتشر می شود، مستند نباشد و بر مبنای شواهد و ادله منتشر نشود.

برخوردهای صورت گرفته با اتباع ایرانی ها در گرجستان، سیستماتیك نیست
یكی از موضوعات كنسولی كه در چند ماه اخیر در فضای جامعه به صورت جدی عنوان شد و حساسیت در مورد آن به وجود آمد، نحوه برخورد با اتباع ایرانی در خاك گرجستان بود چنان كه شاهد رفتار ناپسند مأموران گرجستانی با یك خانم ایرانی در فرودگاه این كشور بودیم. به دنبال این اتفاق هیأتی كنسولی از ایران به گرجستان جهت پیگیری این مورد اعزام شد، آخرین پیگیری ها در مورد این مساله به كجا رسید؟
بعد از وقوع این مسائل سفیر گرجستان در تهران به وزارت امور خارجه احضار و نسبت به تحولات رخ داده اعتراض شد. یادداشت رسمی هم در این رابطه دادیم و سفیر كشورمان در گرجستان هم با مقامات گرجی در این زمینه گفتگو كرد. هیأت كنسولی هم از ایران به این كشور رفت و با مقامات آن كشور رایزنی ها و گفت وگوهایی را انجام داد، این هیأت همینطور به فرودگاه تفلیس رفت و چگونگی برخوردها با مسافران ایرانی را مورد بررسی و ارزیابی قرار داد. در آنجا مقامات گرجستانی گفتند كه امكان دارد بعضاً مواردی از این گونه رفتارها صورت گرفته باشد، ولی این مورد سیستماتیك نیست و سیاست دولت گرجستان در این چارچوب نیست. در مقابل مقامات گرجستانی هم این انتظار را داشتند كه شهروندان ایرانی قوانین آن كشور را رعایت نمایند و اگر در فرودگاه، ویزای توریستی می گیرند با استفاده از این ویزا به دنبال خرید ملك یا ثبت نام در دانشگاه نروند و یا تجارت نكنند، این اقدامات خلاف قوانین ویزای توریستی است ولی ما متأسفانه بعضاً شاهد این گونه سوءاستفاده ها بوده ایم و مقامات گرجستانی اعلام نموده اند كه با این مسائل به صورت جدی برخورد خواهند كرد چون كه آنها می گویند ما هدفمان از ایجاد تسهیلات لازم برای سفر اتباع دیگر كشورها به گرجستان بدون روادید، گردشگری، جذب توریسم و درآمدزایی بوده است و اینكه افرادی بخواهند از ویزای توریستی برای اهداف دیگری استفاده كنند، قابل قبول نیست.
در پی این اتفاقات وزارت امور خارجه در اطلاعیه ای به شهروندان ایرانی اعلام نمود كه به جز موارد ضروری به گرجستان سفر نكنند و اخیرا هم بعد از شروع «آنفولانزا» در این كشور وزارت امور خارجه بار دیگر بر این مورد تصریح كرد كه شهروندان ایرانی به گرجستان سفر نكنند، آیا شما آماری از میزان كاهش سفر اتباع ایرانی به گرجستان دارید؟
آمار دقیقی در این زمینه نداریم و این موضوعی است كه مربوط به آژانس ها و معاونت گردشگری می باشد. به دنبال اتفاقاتی كه رخ داد، ما از شهروندان ایرانی خواستیم كه از سفر به گرجستان به جز موارد ضروری بپرهیزند تا تكلیف این مورد مشخص شود. مقامات گرجستانی هم در مقابل به ما تاكید نمودند كه مساله پیش آمده شخصی بوده و با فردی كه این نوع برخورد را انجام داده است، برخورد می كنند. در مقابل انتظار دارند كه اتباع ایرانی هم مقرارت آن كشور را رعایت نمایند. در مورد بحث بیماری هم ما همواره این ملاحظات را داریم و هر موقع در كشوری بیماری واگیرداری شیوع پیدا كند، به اتباع ایرانی برای سفر به آن كشور اخطار می دهیم تا دقت بیشتری داشته باشند، ولی همان گونه كه گفتم آماری از اینكه به چه میزان سفر به گرجستان كاهش پیدا كرده است نداریم.
‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ میزان سفر ایرانیان به خارج از كشور كاهش پیدا كرده است / ‏ تركیه، آذربایجان و ارمنستان همچنان مقصد اول گردشگران ایرانی است
بیشترین مقصد اتباع ایرانی برای سفرهای خارجی كدام كشورها هستند؟
كشورهای همسایه همچون تركیه، آذربایجان، ارمنستان و كشورهایی كه تسهیلات ویزایی فراهم نموده اند مقصد اول گردشگران ایرانی است. البته طی مدت اخیر به سبب افزایش قیمت ها، میزان گردشگری داخلی افزایش پیدا كرده است و ما شاهد كاهش سفر ایرانیان به خارج از كشور هستیم.

آمریكایی بازداشت شده در ایران، نظامی نیست
چندی پیش در رسانه ها خبری عنوان شد كه یك نظامی سابق آمریكایی در مشهد بازداشت شده است. وزارت خارجه ایران هم در اطلاعیه ای این مورد را تأیید كرد و همینطور بعد از مدتی نقل قولی از جانب مقامات قضائی عنوان شد كه این آمریكایی در ایران شاكی خصوصی دارد. آیا شما در جریان آخرین وضعیت وی هستید؟
قسمت اول را باید اصلاح كنم. ایشان نظامی آمریكایی نیست. یعنی در واقع آمریكایی است، ولی نظامی نیست، او سال هاست كه به ایران به صورت شخصی تردد داشته است، چون كه گویی دوستانی در ایران دارد. دستگیری اش هم مربوط به اخیر نیست. حدود شش الی هفت ماه پیش این دستگیری رخ داده است.

مسائل جاسوسی و امنیتی مطرح نیست
آیا در پرونده وی مسائل امنیتی و جاسوسی هم مطرح است؟
تا آنجا كه اطلاع داریم بحث دستگیری او به خاطر شكایت شاكی خصوصی است، مسائل امنیتی و جاسوسی هم مطرح نیست و همان موقع كه وی دستگیر شد بر مبنای قوانین بین المللی و كنوانسیون وین دستگیری این فرد به سفارت سوئیس در تهران بعنوان حافظ منافع آمریكا در ایران گزارش شد.
آیا حكمی برای وی صادر شده است؟
هنوز حكم قطعی برای وی صادر نشده است و طبیعی است كه اتباع خارجی هم در ایران وقتی شاكی خصوصی داشته باشند باید دوره معمول رسیدگی قضائی را طی كنند.

از دو طریق در جریان دستگیری و بازداشت اتباع خارجی در ایران قرار می گیریم / ‏ پرونده شهروندان اردنی، امنیتی نیست
طبق بعضی از اخبار انتشار یافته چند ماه پیش هم گویی برخی از شهروندان اردنی در ایران بازداشت شده اند. كاردار اردن در تهران نسبت به این مورد واكنش نشان داده بود و خواهان این شده بود كه ایران زمینه ای را فراهم آورد كه این افراد هر چه زودتر آزاد شوند. وضعیت پرونده آنها هم اكنون چگونه است؟

باید دقت كنیم اقدامات و پیگیری هایی كه وزارت خارجه انجام می دهد مسائل امنیتی نیست. این وزارتخانه عموماً از دو طریق در جریان دستگیری و بازداشت اتباع خارجی قرار می گیرد. در بعضی از مواقع قوه قضائیه به ما اطلاع می دهد كه فلان شهروند خارجی بازداشت شده و ما هم طبق كنوانسیون وین به سفارتخانه ای كه فرد تابعیت آنرا دارد اطلاع می دهیم. در بعضی از موارد هم پیش از اینكه از منابع داخلی چنین موضوعی را دریافت نماییم سفارتخانه های خارجی به ما رجوع می كنند و می گویند كه ما اطلاعاتی داریم كه شهروندمان دستگیر شده و از ما می خواهند كه از راه قوه قضائیه پیگیری هایی را در مورد وضعیت اتباع شان انجام دهیم و ما هم به محض دریافت اطلاعات از قوه قضائیه به آن سفارتخانه اطلاع رسانی می نماییم و در همین چهارچوب تلاش می نماییم كه انجام دیدار كنسولی بین آن فرد بازداشت شده و مقامات سفارتخانه پیگیر، تسهیل شود. البته در صورتیكه تبعه بازداشتی چنین چیزی را بخواهد، چون كه بعضاً تبعه ای كه بازداشت می شود علاقه ای ندارد كه سفارتخانه كشورش در جریان پرونده او قرار بگیرد و ما هم در همین چهارچوب به درخواست فرد بازداشت شده احترام می گذاریم و اطلاع رسانی كاملی به آن سفارتخانه نمی نماییم.
در چهارچوب این اطلاع رسانی فرد بازداشت شده در صورتی كه بخواهد سفارتخانه اش برایش وكیل می گیرد و ما در مجموع در چهارچوب روابطی كه با كشورها داریم تلاش می نماییم كه زمینه را برای دیدارهای كنسولی بین اتباع و سفارتخانه ها تسهیل نماییم و تا آنجا كه زمینه فراهم گردد كمك نماییم كه فرد بازداشت شده برای گذراندن دوران محكومیتش به كشور خودش منتقل شود.
در مورد پرونده شهروندان اردنی هم تا آنجا كه ما می دانیم پرونده آنها امنیتی نیست بلكه به سبب ورود غیر قانونی به آب های ایران بازداشت شده اند و این مورد هم با عنایت به گسترده بودن آب های سرزمینی ایران اتفاق می افتد.

۶۱۰۴ خارجی در زندان های ایران و ۳۰۰۰ ایرانی در زندان های خارج از كشور هستند
تعداد اتباع خارجی كه در ایران بازداشت هستند و تعداد ایرانیانی كه در خارج از كشور در زندان به سر می برند چه تعداد هستند. آیا آماری در این زمینه دارید؟
بر اساس آماری كه قوه قضائیه در اختیار ما قرار داده است تعداد اتباع خارجی كه در زندان های ایران به سر می برند ۶۱۰۴ نفر هستند و حدود ۳۰۰۰ نفر ایرانی هم در زندان های خارج از كشور در حال پیمودن دوران محكومیت خود هستند.
این اتباع خارجی بازداشتی بیشتر شهروند كدام كشور هستند. به نظر می آید كه بیشتر شهروند كشور افغانستان باشند؟
بخش عمده ای از اتباع خارجی كه در ایران به سر می برند مهاجر غیرقانونی هستند و با عنایت به اینكه تعداد مهاجران افغانستانی در ایران زیاد است این طبیعی است كه تعداد افراد بازداشتی هم بیشتر متعلق به این كشور باشند. البته از دیگر كشورهای همسایه و منطقه هم در میان این افراد حضور دارند كه بعضاً به علل مختلف همچون ورود غیر قانونی به ایران بازداشت شده اند.

اتباع ایرانی بیشتر به خاطر مسائلی چون مواد مخدر و یا سرقت در دیگر كشورها بازداشت شده اند
آیا اطلاع دقیقی دارید كه اتباع ایرانی در خارج از كشور بیشتر به چه دلیلی بازداشت شده اند و جرم عمده آنها چیست؟
اتباع ایرانی بیشتر به خاطر مسائلی چون مواد مخدر و یا سرقت در دیگر كشورها بازداشت شده اند. البته در بعضی از موارد به خاطر تفاوت قوانین كشورها با ایران این شهروندان بازداشت شده اند. مثلاً فرد بازداشت شده در ایران، نوعی قرص مصرف می كرده و با همین قرص به كشور همسایه سفر كرده ولی در آن كشور همسایه داشتن آن قرص جرم بوده و به همین علت فرد بازداشت شده است.

شهروندان ایرانی برای كسب تابعیت دیگر كشورها، باید از تابعیت ایران خارج شوند
با توجه به اینكه ایران مبحث دو تابعیتی را قبول ندارد سوالم این است كه آیا آمار دقیقی داریم كه به چه میزان ایرانی های دو تابعیتی در زندان های كشور به سر می برند؟
آمار دقیقی در این زمینه ندارم و همانطور كه اشاره شد اطلاع وزارت خارجه از این موضوعات از راه قوه قضائیه و سفارتخانه های خارجی كه شهروندشان در ایران گرفتار مشكل شده آگاه می شود. مسئله ای كه در اینجا باید به آن اشاره كنم این است كه شاید اصطلاح دو تابعیتی اصطلاح درستی نباشد. چون كه بیشتر به آن معناست كه فردی دو تابعیت دارد و این مورد برای دو كشور كه محل زندگی آن فرد می باشد، مورد قبول واقع شده است. در حالیكه ما طبق قانون فعلی كشورمان فقط تابعیت ایرانی را داریم و اگر كسی بخواهد تابعیت دیگری بگیرد باید از تابعیت ایران بیرون برود، سند خروج بگیرد و پس از آن برای كسب تابعیت كشور دیگری اقدام نماید و تا وقتی این كار را انجام نداده و بدون اطلاع ایران تابعیت جای دیگری را گرفته، از نظر ایران او همچنان تابعیت ایران را دارد و تابعیت دیگر مورد پذیرش ایران نیست.

وزارت خارجه از تسهیل روند كسب تابعیت برای فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیر ایرانی دفاع می كند
چندی است كه در كشور همچون در دولت و مجلس این مورد مطرح است كه این زمینه فراهم گردد كه فرزندانی كه از مادران ایرانی و پدران غیر ایرانی متولد می شوند راحت تر بتوانند تابعیت ایران را كسب كنند ولی هنوز روند این مورد به صورت كامل طی نشده و گویی این مسئله دارای مخالفانی است؟
وزارت خارجه به جهت اینكه خانم های ایرانی از چنین حقی برخوردار باشند تلاش زیادی انجام داده است و از این مورد دفاع می كند. در لایحه اخیری كه دولت در این زمینه به مجلس فرستاد وزارت امور خارجه كاملاً از این لایحه دفاع كرد و پیگیری هایی را هم انجام داد و الان مسئله یاد شده در مجلس در حال تصمیم گیری است. در سال ۸۴ مجلس قانونی را تصویب كرد كه در آن قانون به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیر ایرانی اجازه می داد كه پس از ۱۸ سالگی به شرطی كه یك سال در ایران باشند، درخواست تابعیت بدهند و در واقع بر طبق این قانون مراحل كسب تابعیت سریع تر پیش می رود. در آن قانون یك فرجه زمانی مشخص شده بود و آن این بود كه افراد ظرف دو سه سال بعد از ۱۸ سالگی باید این كار را انجام دهند. این در حالی بود كه بعضاً مشاهده می كردیم كه بعضی از افراد پس از آن فرجه زمانی برای كسب تابعیت اقدام می كردند و این مورد روند كسب تابعیت را برای آنها سخت می كرد.
ما در وزارت خارجه این مورد را پیگیری كردیم كه این فرجه زمانی افزایش پیدا كند تا افرادی كه دیرتر هم اقدام نموده اند، بتوانند از مزایای این قانون استفاده كنند. در لایحه ای كه حالا در مجلس مطرح است، تلاش بر این است، كه فرزندان حاصل از ازدواج زن ایرانی با تبعه خارجی كه در ایران متولد می شود بتوانند پیش از ۱۸ سال تابعیت بگیرند. این مورد موافقان و مخالفانی دارد كه در حال بحث بر روی آن هستند. بعضی از NGOها هم به این مورد ورود پیدا كرده اند و به بیان علل و نقطه نظرات خود در مورد موافقت یا مخالفت با این لایحه پرداخته اند.
پس با عنایت به این موضوع، مزایای لایحه جدید شامل فرزندانی می شود كه از مادر ایرانی و پدر خارجی در ایران متولد شده باشند و در مورد افرادی كه از مادر ایرانی و پدر خارجی در خارج از ایران متولد شوند صدق نمی كند.
اگر مجلس این مورد را گسترش دهد كه فرزند متولد شده از زن ایرانی در هر نقطه ای از جهان بتواند در مورد كسب تابعیت ایرانی اقدام نماید ما با آن مخالفتی نخواهیم داشت، به شرط آنكه آن فرد تمایل برای این مورد داشته باشد.
بعضاً گفته می شود كه علت مخالفت ها با این مورد این است كه از این طریق اتباع خارجی همچون اتباع افغانستانی كه به صورت غیرقانونی وارد ایران شده اند با ازدواج با یك خانم ایرانی و بچه دار شدن می توانند روند كسب تابعیت خویش را هم تسریع ببخشند. آیا علت مخالفت ها به این مورد محدود می شود؟
شاید بعضی از مخالفت ها مربوط به این مورد باشد، بعضی از كسانی كه معتقد هستند كه باید در مورد این قانون بررسی بیشتری بشود، نگران این هستند كه برخی از اتباع كشورهای همسایه با استفاده از این قانون با این هدف به ایران سفر كنند كه با ازدواج با یك زن ایرانی و بچه دار شدن از او از راه همسر ایرانی خود و فرزندشان تابعیت ایرانی بگیرند و در واقع روند كسب تابعیت خویش را سریع تر انجام دهند.
چندی پیش اخباری در رسانه ها عنوان شد در خصوص اینكه در فرودگاه های بین المللی سراسر كشور روادید الكترونیك صادر می شود. این مورد با چه هدفی صورت گرفته و آیا شامل مرزهای زمینی هم خواهد شد؟
بحث صدور روادید الكترونیكی موضوعی است كه سال ها در كشورهای مختلف دنیا مطرح بوده و خیلی از كشورها آنرا اجرایی و عملیاتی كرده اند. وزارت خارجه هم از چند سال پیش انجام این مورد در دستور كارش بوده است ولی باید زیرساخت های آن فراهم می شد. این مسئله از اواخر سال قبل از فرودگاه امام خمینی (ره) بعنوان پایلوت شروع شد و بعد از مدتی در فرودگاه شیراز و مشهد هم صورت گرفت و از آذرماه این مسئله در كلیه فرودگاه های بین المللی كشور در مورد همه كشورها به جز كشورهای همسایه در حال انجام می باشد.
علت اینكه در مورد كشورهای همسایه تا كنون انجام نشده است چیست؟
این مبحث یعنی صدور روادید الكترونیك با همكاری نیروی انتظامی (پلیس فرودگاه) صورت گرفته است و اتباع كشورهای همسایه كه از راه فرودگاه بین المللی به ایران سفر می كنند می توانند در فرودگاه ویزای الكترونیك بگیرند اما یك سری اتباع كشورهای همسایه از راه مرزهای زمینی وارد می شوند كه ما باید برای صدور روادید الكترونیكی تجهیزات لازم را در مرزهای زمینی مان قرار دهیم تا آنها به شبكه وصل شوند. این اتفاق هنوز كامل رخ نداده و امیدواریم با همكاری نیروی انتظامی تا آخر امسال این مورد محقق شود، با تحقق روند صدور ویزای الكترونیك دیگر احتیاجی به برچسب و زدن مهر ورود و خروج نخواهد بود. چون كه در شبكه اطلاعات ورود هر تبعه خارجی ثبت می شود و دستگاه های مسئول هم به این شبكه دسترسی دارند و آگاه هستند كه این تبعه خارجی چه زمانی ورود پیدا كرده و چه زمانی باید بیرون برود، ازاین رو دیگر احتیاجی به زدن مهر ورود و خروج در ویزای فرد وجود ندارد.
برخی بعضاً مطرح كرده اند كه مبحث صدور ویزای الكترونیك كه دیگر در آن مهر ورود و خروج زده نمی گردد به خاطر این صورت گرفته است كه اتباع دیگر كشورها یی كه به ایران سفر می كنند بعد از آن برای سفر به آمریكا گرفتار مشكل نشوند و این مورد سبب كاهش سفر گردشگر های خارجی به ایران هم نشود؟
طرح صدور ویزای الكترونیك مربوط به سه چهار سال قبل است. پیش از اینكه دولت كنونی آمریكا بر روی كار بیاید و به این مسئله ای كه شما اشاره كردید ربطی ندارد.

امكان جعل ویزا را به حداقل رسانده ایم
آیا از این طریق مشكل اتباع خارجی برای سفر به ایران و آمریكا حل شده است یا نه؟ یعنی در واقع تأثیری برای حل این مورد دارد؟
هدف ما از طریق اندازی این مورد مسئله ای كه شما اشاره كردید نیست. یكی از اهداف مهم ما برای صدور ویزای الكترونیك پیشگیری از امكان جعل بوده است. از این طریق ما امكان جعل ویزا را به حداقل رسانده ایم و مشكلاتی كه به خاطر این مورد وجود داشت به حداقل رسیده است.

در مورد وضعیت پناهندگان ایرانی در صربستان با مقامات سازمان ملل صحبت كرده ایم
چندی پیش در رسانه های داخل كشور تصاویری از وضعیت نامناسب پناهجویان ایرانی در صربستان منتشر گردید به نحوی كه طبق تصاویر آنها از داشتن امكانات اولیه محروم بودند. آیا وزارت خارجه پیگیری هایی برای حل مشكل آنها انجام داد، با عنایت به اینكه به نظر می آید پناهجویان ایرانی در استرالیا هم با مشكلات زیادی روبرو هستند.
ما در مقابل وضعیت هر شهروند ایرانی چه پناهنده و چه مهاجر مسئولیت داریم. در مورد صربستان هم اطلاعاتی را در ارتباط با وضعیت پناهندگان ایرانی در آن كشور كسب كردیم. وضعیت آنها را در تهران و بلگراد پیگیری كردیم و از مقامات صربستان خواستیم كه طبق مقررات بین المللی تسهیلات لازم را برای آنها فراهم آورد. در این زمینه به سازمان ملل هم اطلاع دادیم مقامات بلگراد به ما قول دادند كه اگر مشكل و كمبودی وجود دارد تلاش خویش را به كار خواهند بست كه این مشكلات را حل كنند.

در مورد تعداد ایرانی ها خارج از كشور، رقمی بین دو تا هفت میلیون نفر مطرح است / ‏ بانك اطلاعات ایرانی ها خارج از كشور را بوجود آمده است
آیا وزارت خارجه و دیگر دستگاه های مسئول در كشور آمار دقیقی از تعداد ایرانی ها ساكن در خارج از كشور دارند؟
همانطور كه می دانید آمار متفاوتی در این زمینه وجود دارد. رقمی بین دو تا هفت میلیون در این زمینه مطرح گردیده است. دبیرخانه شورایعالی ایرانی ها در وزارت خارجه كوشیده كه بانك اطلاعات ایرانی ها خارج از كشور را ایجاد كند و در همین چهارچوب توانسته آماری از ایرانی ها خارج از كشور به دست آورد. البته این آمار شامل كسانی هست كه به سفارتخانه های ما در خارج از كشور رجوع كردند و برای انجام امور كنسولی و شهروندی خود با سفارت در ارتباط هستند. این رقم نزدیك به چهار میلیون است ولی اساساً تعداد ایرانی ها خارج از كشور بیشتر از این مقدار است. امیدواریم كه با كمك ایرانی ها خارج از كشور بتوانیم این بانك اطلاعاتی را كامل نماییم.

اغلب ایرانی ها خارج از كشور در كشورهای آمریكا، كانادا، انگلیس، آلمان و سوئد اقامت دارند
ایرانیان خارج از كشور بر مبنای آمار به دست آمده بیشتر در كدام كشورها ساكن هستند؟
حضور ایرانی ها در كشورهای آمریكا، كانادا، انگلیس، آلمان و سوئد بیشتر است. حدود ۴۰۰ هزار ایرانی در كانادا زندگی می كنند ولی متأسفانه به سبب بسته بودن دفاتر كنسولی اتباع دو كشور به خصوص ایرانی ها ساكن در كانادا با مشكلات جدی مواجهند. ما در مذاكراتی كه با كانادایی ها داشتیم بر این مورد تصریح كردیم كه این زمینه فراهم گردد كه هر چه زودتر بخش كنسولی سفارتخانه های دو كشور كار خویش را آغاز كند. چون كه از نظر قوانین بین المللی این امكان وجود دارد كه دو كشور پیش از اینكه روابط سیاسی خویش را از سر بگیرند می توانند به اتباع شان در آن كشورها خدمات كنسولی عرضه كنند.

دولت كانادا، هنوز به درخواست كنسولی ما پاسخی نداده است
دولت كانادا هنوز به درخواست ما پاسخی نداده و ما همچنان پیگیری های خویش را در این زمینه ادامه می دهیم. حالا در وزارت خارجه بخشی با عنوان ایرانی ها ساكن در كانادا تشكیل شده است و ما در این قسمت تلاش می نماییم كه به اتباع ایرانی در كانادا خدمات كنسولی عرضه دهیم. كانادایی ها هم به ما گفته اند كه برای ایجاد تسهیل در روند كار، نیروهایشان را در سفارتخانه های كشورهای همجوار ایران در بخش كنسولی افزایش داده اند تا راحت تر بتوانند به ایرانی ها خدمات عرضه كنند. علیرغم همه این موضوعات ما امیدواریم كه هر چه زودتر دولت كانادا این زمینه را فراهم آورد كه فعالیت های كنسولی دو كشور آغاز شود.
در وزارت خارجه برای انجام بهتر امور مربوط به ایرانی ها خارج از كشور سامانه هایی را طراحی نموده ایم كه همچون آنها سامانه تاك است كه از راه این سامانه همچون دانشجویان ایرانی كه در خارج از كشور مشغول به تحصیل هستند می توانند تسهیلات خوبی را دریافت نمایند. همینطور با رایزنی ها و مشورت هایی كه با قوه قضائیه انجام داده ایم كوشیده ایم كه روند عرضه خدمات مربوط به ازدواج و طلاق در نمایندگی های ایران در خارج از كشور به شهروندان كشورمان تسریع گردد و بعضی از بروكراسی هایی كه در این زمینه وجود دارد برطرف شود. در واقع طی چند سال اخیر سامانه های مختلفی برای تسهیل امور كنسولی فراهم شده كه انشالله همه آنها به سامانه جامع كنسولی منتقل می شوند و این زمینه ایجاد می شود كه هم عرضه خدمات به شهروندان راحت تر شود و هم از سو استفاده و جعل مدارك جلوگیری شود.

برای تجار ایرانی و عراقی روادید چند بار ورود صادر می شود
یكی از از موضوعات مهمی كه در بحث روادید بعضاً در كشور بعنوان یك تقاضا مطرح می شود تلاش جهت لغو روادید میان تهران و بغداد است، به نظر می آید كه دولت عراق همچنان با انجام لغو روادید برای اتباع دو كشور مخالف است در حالیكه ایران از این مورد استقبال كرده است ولی چندی قبل اخباری منتشر گردید كه مقرر است تسهیلاتی برای روادید تجار و بازرگانان دو كشور فراهم گردد. این مورد به كجا انجامید؟
ما با عراقی ها صحبت كردیم كه این زمینه فراهم گردد كه برای تجار و فعالان اقتصادی دو كشور كه به صورت مكرر به عراق و ایران رفت و آمد دارند روادید چند بار ورود به صورت سریع صادر شود. در مورد این مورد دو كشور توافق كرده اند و در مرحله بعد باید ایران و عراق نام افرادی كه شامل این مورد می شوند را با یكدیگر رد و بدل كنند و پس از آن تجار خود تقاضای دریافت اینگونه روادید را عرضه كنند.

علت اجرایی نشدن توافق كنسولی ایران و عربستان، به رفتار دولت ریاض باز می گردد
چندی پیش بین ایران و عربستان هم توافقی حاصل شد كه دفاتر كنسولی دو كشور راه اندازی شود ولی به نظر می آید كه هنوز این مورد اجرایی نشده است. علت آن چیست؟
اجرایی نشدن این مورد به رفتار طرف مقابل یعنی عربستان باز می گردد. در توافقی كه دو كشور با یكدیگر داشتند، قرار شد كه دفتر كنسولی ایران در جده فعال شود و ما حتی در این زمینه مسئول دفتر خویش را معرفی كردیم ولی آنها تا كنون ویزایی صادر نكرده اند. عربستان هم در همان ابتدا مطرح نمودند كه دفتر كنسولی شان را در مشهد ایجاد كنند كه ما با آن مخالفت نكردیم ولی هنوز اقدامی عملی از جانب آنها صورت گرفته است و همچنان پیگیر هستیم كه این زمینه فراهم گردد كه دفاتر كنسولی ایجاد شود.

داشتن چند تابعیت برای شهروندان ایرانی جرم نیست / ‬ ایرانی ها چند تابعیتی می توانند در كشور ملك داشته باشند
به نظر می رسد كه در داخل كشور سیاست یگانه ای در مورد ایرانی ها خارج از كشور وجود ندارد و صداهای متفاوتی در این ارتباط شنیده می شود، از سوی دیگر بعضی از ایرانی ها خارج از كشور از بازگشت سفر به ایران هراس دارند و مواردی چون بازداشت و یا مصادره اموال شان را مطرح می كنند. لطفاً توضیح دهید كه سیاست كلی ایران بویژه وزارت خارجه در مورد ایرانی ها خارج از كشور و بازگشت شان به ایران چیست؟
اینكه صداها و نظرات مختلفی در داخل كشور در ارتباط با بحث ایرانی ها خارج از كشور و مبحث تابعیت مطرح می شود مساله مهمی نیست و مشكلی در این زمینه وجود ندارد. ما باید تلاش نماییم صدایی كه از سوی مرجع مسئول در این مورد اعلام می شود، جدی تر گرفته شود و با عنوان سیاست اصلی جمهوری اسلامی ایران در این زمینه قلمداد شود. اخیراً رئیس محترم قوه قضائیه اعلام نمودند كه صرف داشتن تابعیت های مختلف و یا چند تابعیت برای شهروندان ایرانی جرم نیست. ایشان صحبت صریحی را در این زمینه مطرح نمودند و این صحبت می تواند نحوه و چگونگی برخورد با اتباع را مشخص كند. در این صحبت به شكلی گفته شده كه اگر كسی بدون اجازه دولت ایران تابعیت مضاعفی گرفته باشد، با آن برخوردی نمی گردد، گرچه اساساً از یك سری حقوق محروم خواهد شد همچون اینكه نمی تواند شغل دولتی داشته باشد و یا كاندیدای انتخاباتی چون مجلس و ریاست جمهوری شود. در مورد بحث اموال هم باید بگویم مشكلی در این ارتباط وجود داشت كه با توافق مجلس، وزارت خارجه و دیگر مراجع مربوطه، مشكل حل شد و ما به دفاتر نمایندگی ایران در خارج از كشور هم این مورد را اعلام كردیم. بنابراین این افراد می توانند كه در ایران ملك داشته باشند و اگر بخواهند سرمایه گذاری هم انجام دهند باید در قالب مقررات سازمان سرمایه گذاری عمل كنند كه در آنجا هم یك سری تضمین ها برای این افراد ایجاد می كنند. ازاین رو هیچ مشكلی برای كسانی كه می خواهند خدماتی را به كشور عرضه كنند و یا سرمایه گذاری در ایران بكنند وجود ندارد.

علی رغم توضیحاتی كه شما دادید ما تابحال چندین بار شاهد بوده ایم كه بعضی از ایرانی ها خارج از كشور در هنگام ورود در فرودگاه بازداشت شده اند و این سبب ایجاد ترس بین آنها برای بازگشت شده است.
اگر فردی مرتكب جرمی شده باشد، قاعدتاً باید در ارتباط با این جرم مجازات مربوطه را بپیماید و فرقی ندارد كه یك یا چند تابعیت داشته باشد. آن هایی كه ایرانی هستند و جرمی انجام داده اند و دادگاه حكمی برای آنها صادر كرده است، پس از ورود به كشور باید مراحل قضائی را طی كنند و دوران محكومیت را بگذرانند و این موضوعی است كه در همه كشورها صدق می كند. در كنار این مورد باید به این مساله هم توجه گردد كه بعضاً می بینیم كه در دیگر كشورها بر خلاف مقررات بین المللی با بعضی از ایرانی ها در خارج از كشور برخوردهای جدی صورت می گیرد و برخی از آنها به اتهامات واهی تحت تعقیب قرار می گیرند و زندانی می شوند كه نمونه اخیر آن خانم هاشمی است. شما دیدید چگونه ایشان صرفاً به این خاطر كه قرار بوده بعنوان شاهد در دادگاهی شركت كند، بازداشت شد و با او چه برخوردهایی صورت گرفت.

دیپلمات ایرانی با وجود داشتن حق مصونیت، بازداشت شده است
شما به وضعیت ایرانی ها در خارج از كشور اشاره كردید. حالا یكی از افرادی كه در این زمینه پرونده اش مورد توجه وزارت خارجه قرار گرفته آقای «اسدالله اسدی» است. آیا خبری از آخرین وضعیت دادگاه این دیپلمات ایرانی كه محل ماموریتش وین بود ولی در آلمان بازداشت شد و سپس به درخواست دولت بلژیك به بروكسل استرداد شد دارید؟
بعد از بازداشت آقای اسدی به دولت های آلمان، بلژیك و اتریش به خاطر این مورد اعتراض كردیم چون كه ایشان در حال بازگشت به محل ماموریت شان بودند و برپایه ماده ۴۰ كنوانسیون وین دارای مصونیت بودند، بنابراین نباید دستگیر می شدند. ماده ۴۰ این كنوانسیون تصریح می كند دیپلماتی كه مقیم یك كشور است، در زمان عزیمت به محل ماموریتش از مصونیت برخوردار می باشد ازاین رو از دیدگاه جمهوری اسلامی ایران، اصل بازداشت آقای اسدی مغایر با مقررات بین المللی است. هم اكنون پرونده ایشان در كشور بلژیك مراحل قضائی را طی می كند، همكاران كنسولی ما هم در حال پیگیری وضعیت ایشان هستند، سفارتخانه های ایران در كشورهای اتریش، آلمان و بلژیك هم از همان ابتدای كار یك سری تسهیلات را برای ایشان فراهم كردند ولی باز هم تاكید می كنم كه از نظر ما این بازداشت غیرقانونی می باشد چون كه ایشان دارای مصونیت بودند.

اسدالله اسدی، تفهیم افترا شده است
آیا برای ایشان در دادگاه بلژیك حكمی صادر شده است؟
تا آنجا كه می دانم پرونده ایشان هنوز به مرحله رسیدگی دادگاه نرسیده است، ایشان تفهیم افترا شده اند، وكلایشان هم در حال مطالعه پرونده و تدوین لایحه دفاعیه برای ایشان هستند ولی هنوز دادگاهی برگزار نشده است.