عصر توریسم: به دنبال ثبت جنگل های هیركانی بعنوان میراث جهانی یونسكو، نماینده سازمان حفاظت محیط زیست در پرونده ثبت جهانی جنگل های هیركانی اظهار داشت: از دو میلیون هكتار جنگل هیركانی موجود در ایران، 310 هزار هكتار آن ثبت جهانی شده است البته می توانیم بوسیله كنترل بهره برداری از جنگل ها، بخش های بیشتری از جنگل های هیركانی را در یونسكو به ثبت برسانیم.
علی بالی در گفت و گو با ایسنا، با توضیح این نكته كه جنگل های پهن برگ هیركانی تنها بازمانده عصر یخبندان در دنیا است، اظهاركرد: بزرگترین بخش از این جنگل های ارزشمند، با حدود ۲ میلیون هكتار در ایران است همین طور بخش كوچكی از جنگل های هیركانی یعنی حدود ۲۰ هزار هكتار در جمهوری آذربایجان قرار دارد. افزون بر این لكه های بسیار كوچك و پراكنده ای از این جنگل ها در اروپا نیز وجود دارد. جنگل های هیركانی كه در شمال ایران واقع است، نام خودرا از قومی به نان هیركان – كه در محدود استان گلستان مستقر بودند- وام گرفته است.
وی با تاكید بر اینكه برخی گونه های موجود جنگل های هیركانی تنها در ایران وجود دارد، در مورد روال ثبت جهانی جنگل های هیركانی اشاره كرد: در سال ۲۰۰۵ جمهوری آذربایجان نسبت به ثبت جهانی جنگل های هیركانی موجود در كشور خود اقدام نمود اما یونسكو به سبب استقرار بخش عمده این جنگل ها در ایران، این درخواست را نپذیرفت و پیشنهاد كرد كه دو كشور ایران و جمهوری آذربایجان بطور مشترك نسبت به ثبت جنگل های هیركانی در یونسكو اقدام نمایند. پس از گذشت چند سال هیچ توفیقی در زمینه ثبت مشترك جنگل های هیركانی حاصل نشد تا اینكه حدود دو سال پیش جمهوری اسلامی ایران به سبب ارزش بالای جنگل های هیركانی، تصمیم گرفت كه ثبت جهانی آنرا دنبال كند.
معاون دفتر زیستگاه ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینكه مرجع پیگیری كنوانسیون های مربوط به میراث فرهنگی، تاریخی و طبیعی كشور سازمان میراث فرهنگی است، اظهار داشت: پرونده ثبت جهانی جنگل های هیركانی با محوریت سازمان میراث فرهنگی و با همكاری جدی سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل ها تهیه و به یونسكو ارسال شد.
این متخصص حوزه آمایش سرزمین اشاره كرد: برای ثبت جهانی میراث طبیعی معیارهایی مثل تنوع زیستی بالا، مشخصه ای از یك دوره زمین شناسی و وجود چشم اندازهای ویژه از طرف یونسكو تعیین شده كه خوشبختانه جنگل های هیركانی ایران دارای برخی از این معیارها همچون تنوع زیستی بالا است بدین سبب توانستیم به ارزیاب های یونسكو ثابت نماییم كه جنگل های هیركانی شأنیت ثبت بعنوان میراث طبیعی جهانی را دارد.
بالی در پاسخ به این پرسش كه چند هكتار از عرصه های جنگل های هیركانی ایران به ثبت یونسكو رسیده است، با اشاره به اینكه عرصه های انتخابی برای ثبت جهانی باید كاملاً بكر و از تخریب، جاده سازی و فعالیت های معدنی مصون باشند، اظهار داشت: پس از بررسی ها ۱۲ سایت برگزیده شد كه یكی در استان گلستان به نام پارك ملی گلستان و منطقه حفاظت شده جهان نما، دومی در استان های گلستان و سمنان به نام جنگل ابر استقرار دارند همین طور هفت سایت از استان مازندران و سه سایت دیگر از استان گیلان انتخاب و به یونسكو عرضه شدند.
وی افزود: از ۱۲ سایت انتخابی، شامل ۱۳۰ هزار هكتار محدوده اصلی است، همین طور حدود ۱۸۰ هزار هكتار بعنوان حریم حفاظتی این محدوده ها در نظر گرفته شده است. ۹۰ درصد از مساحت این ۱۲ سایت ثبت شده در حوزه مناطق حفاظت شده و تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست است.
بالی با اشاره به برخی مخاطرات انسانی برای اكوسیستم جنگل های هیركانی اظهار داشت: وجود دام همچون در بخش هایی از البرز مركزی، استقرار برخی روستاها در حریم جنگل های هیركانی و طرح های جنگل داری موجب تخریب بخش های عمده ای از جنگل های هیركانی شده است البته درصورت اصلاح رفتارهای غلط گذشته و جلوگیری از دست اندازی ها، این فرصت وجود دارد كه بخش های دیگری از جنگل های هیركانی موجود در شمال كشور را بوسیله پرونده الحاقی به ۱۲ سایت اضافه نماییم و به ثبت جهانی برسانیم.
معاون دفتر زیستگاه ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست در بخش دیگر گفت و گو در پاسخ به این سئوال كه آیا ثبت جهانی جنگل های هیركانی، مسیر صیانت از این اكوسیستم باارزش را هموارتر می كند، اظهاركرد: مهمترین اهمیت ثبت جنگل های هیركانی، آن است كه توانستیم به دیپلماسی محیط زیست بعنوان یكی از بندهای سیاست های كلی نظام در حوزه محیط زیست جامه عمل بپوشانیم و به جهانیان نشان دهیم كه حفظ محیط زیست برای كشور ما اهمیت دارد البته ثبت جهانی جنگل های هیركانی موجب جذب توریستهای داخلی و خارجی خواهد شد و همین روال رونق اقتصادی را برای مردم محلی به ارمغان می آورد. افزون بر اینها، به منظور حفاظت بهتر و افزایش كیفیت جنگل های هیركانی، اعتبار و بودجه خاصی اختصاص می یابد. این افزایش كیفیت شامل بخش های مختلف همچون طرح های تحقیقاتی و پژوهشی و افزایش پرسنل حفاظتی می شود.
بالی درانتها با تاكید بر اینكه مدیریت جنگل های هیركانی ثبت شده در یونسكو بوسیله شورای راهبردی با حضور دستگاه های مختلف همچون سازمان میراث فرهنگی، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل ها خواهد بود، اظهار داشت: این ساختار دارای یك مدیر ملی و چهار پایگاه محلی است و تصمیم های مدیریتی برای حفاظت از این مناطق به شكل شورایی خواهد بود.
به گزارش عصر توریسم به نقل از ایسنا، روز جمعه (۱۴ تیرماه ۱۳۹۸) در جریان چهل و سومین اجلاس یونسكو با تائید كارشناسان اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت(IUCN )، جنگل های هیركانی بعنوان دومین میراث طبیعی ایران در لیست میراث جهانی یونسكو به ثبت رسید. چند سال پیش كویر لوت بعنوان نخستین میراث طبیعی ایران در لیست یونسكو قرار گرفت.
منبع: عصر توریسم
