عصر توریسم: داستان یك عُمر است، وقتی یكی از قدیمی های محله از كوچه ی «عباسقلی خان» مشهد می گذرد و یادش می آید آن وقت ها 28 كاروانسرای تجاری در همین كوچه پس كوچه ها رونقِ بیشتر شهر را رقم می زده و حالا تنها سرای زندهِ آن سالها یعنی «سرای عزیزالله اف» كه توانست پایبند به اصول تجاری آن زمان باقی بماند، پلمب شد تا شاید سر و سامان پیدا كند.
به گزارش عصر توریسم به نقل از ایسنا، حدود ۷۷ سال پیش در ۱۳۴۷ قمری، حاج غلامحسین معمارِ مشهدی، این سرا را می سازد و سال ها بعد، وقتی «عزیزالله اُف» آنرا می خرد، نام او روی این مكان ماندگار می شود، در طول این سال ها، تجارت های گوناگونی در این مكان شكل می گیرد كه همگی به سبب موقعیت مكانی مناسبش رونق داشته اند.
با پیروزی انقلاب، سرا مصادره می شود، تا ۱۸ سال پیش كه ملك به چند مالك خصوصی فروخته می شود، با همه ی این موارد، آن تا امروز بعنوان قدیمی ترین بازار فعالِ مشهد پا برجا بوده است.
به قول حاج قربان – سرایدار این سرا در آن زمان -، در سال ۶۲ اداره میراث فرهنگی تصمیم به ثبت بنا می گیرد، اما به سبب قدمت كمِ سرا، نخست از این اقدام منصرف می شوند تا سال ۸۰ كه بالاخره اداره میراث فرهنگی، بنا را در لیست آثار ملی با شماره ی ۴۰۳۰ ثبت می كند.
همان ۱۷ سال قبل حاج قربان، نگرانِ وضعیت نامناسب سقفِ چوبی طبقه ی سوم بنا بود كه مقاومت برف سنگین را ندارد و مالكان از آن زمان اجازه ی مرمت یا تعمیر بنا را نداشته اند.
این هشدارها تا امروز ادامه پیدا می كند و سرانجام قدیمی ترین بازار فعال مشهد در امتداد ایمنی سازی واحدهای صنفی در این مجموعه پلمب شد، تا حفاظت های مورد نیاز در این سرا و مغازه های تاریخی آن صورت گیرد.

رضا سلیمان نوری – رئیس هیات مدیره انجمن توسعه گردشگری چهارباغ خراسان – با بیان خبر پلمپ حیاط كوچك قدیمی ترین بازار مشهد در امتداد ایمنی و حفاظت از این اثر تاریخی توضیح داد: قسمتی از سرای تاریخی «عزیزالله اُف»، از طرف مقام قضائی پلمب شد تا ایمنی واحدهای صنفی در این مجموعه و همین طور حفاظت از این اثر تاریخی صورت گیرد كه در این راستا ۳۱ مغازه حیاط كوچك (پشتی) این سرا تعطیل شد.
او با بیان این كه این بنای ۱۴۰ساله تا امروز رنگ مرمت به خود ندیده بود، افزود: هم اكنون این اثر تاریخی یكی از بحرانی ترین آثار تاریخی ثبت ملی شده مشهد شمرده می شود، چون با عنایت به قدمت آن، خطر بروز حوادثی مانند پلاسكو با عنایت به اقلام مورد معامله در این سرا در ان وجود دارد، بنا بر این مرمت و بازسازی این اثر تاریخی در دستور كار قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینكه مقام قضایی، استانداری، میراث فرهنگی و شهرداری مشهد در هماهنگی با یكدیگر در احیای این اثر تلاش می كنند، اظهار نمود: متولی اصلی احیای این سرا سازمان میراث فرهنگی است اما شهرداری مشهد نیز در پروژه سرای عزیزالله اف با این سازمان همكاری خواهد داشت، در اولین مرحله نیز استواری بخشی این بنا از حیاط كوچك شروع شده و بعد از آن حیاط بزرگ هم استواری بخشی می شود.

وی با اشاره به اینكه تعیین مكان مغازه های جایگزین برای كسبه این سرا علت اصلی اختلاف بین كاسبان و متولی های مرمت بوده كه موجب به تعویق افتادن چندباره مرمت سرای عزیزالله اف از ۱۵ فروردین امسال تا امروز شده، بیان كرد: شهرداری مشهد مكانی موقت برای فعالیت كسبه در نظر گرفته است و از یك ماه قبل از كسبه خواسته شد تا نمایندگانی برای تحویل گیری مغازه موقت معرفی و به جابه جایی اقدام نمایند اما به سبب تعلل آنها مقام قضایی تصمیم به پلمب این مكان گرفت.
به قول رئیس هیات مدیره انجمن توسعه گردشگری چهارباغ خراسان، طبق برآوردهای میراث فرهنگی اجرای این پروژه بین ۱۲ تا ۱۸ماه طول خواهد كشید.

منبع: