به گزارش عصر توریسم می گویند ۲۰ سال قبل انحراف را دیده بودند اما نمی گویند تا كنون چه كاری جهت بررسی و حفاظت از اثر انجام داده اند، فقط تاكید دارند كه «هیچ گونه شواهدی از ترك خوردگی روی بنا یا اثرات نشست بر روی سطح پیرامون و بستر قرارگیری برج دیده نشد»!
به گزارش عصر توریسم به نقل از ایسنا، خبرها كه احتمال كج شدن برج طغرل (بنای سلجوقی) در شهر ری منتشر شدند، حرف و حدیث های پس از انتشار خبر و تكذیب های اولیه هم آغاز شدند، حتی كار به جایی رسید كه یكی می نوشت «چشم تان كج می بیند» و دیگری می گفت «صاف بایستید، تا كج نبینید»، اما اظهار نظرهای كارشناسی می گویند حرف از شوخی گذشته، آن قدر كه ۲۰ سال قبل انحراف ها وجود داشته و به جای این كه در این مدت زمان طولانی با بررسی و پایش برج از نظر زمین شناسی تا كنون به راهكارهای مناسبی دسترسی رسیده باشند، به نظر می آید دست روی دست گذاشته اند تا ۲۰ سال بعد، یعنی امروز كه باز هم حرف اش به میان بیاید و كارشناس جهت بررسی وضعیت این اثر تاریخ و نفیس بفرستند.
در طول ۲۰ سال امكان پایش برج وجود داشت
این جمله را كوروش محمد خانی – كارشناس ژئوفیزیك و متخصص پژوهش های میان رشته ای در دیرینه شناسی – به ساده ترین زبانِ حفاظت از آثار تاریخی به ایسنا می گوید: «در طول ۲۰ سال قبل تا امروز امكان این وجود داشت تا با پایش (مانیتورینگ) این برج به روش های علمی امروز مثل فتوگرامتری در مدت زمان های معین، میزان انحراف برج ودرنتیجه نشست زمین را در این محوطه مشخص كرد.»
شاید مجبور شویم سیستم آبیاری محوطه ی برج را تغییر دهیم
مرتضی ادیب زاده – معاون میراث فرهنگی اداره كل میراث فرهنگی استان تهران – اما در اینباره به ایسنا می گوید: پرونده ی سال ۱۳۷۹ این برج تاریخی وجود دارد. در همه ی تصاویر آن زمان، این انحراف از محور وجود دارد، بازدید چهارشنبه (۱۶ بهمن) هم برمبنای این بود كه بررسی شود آیا تغییر و انحرافی نسبت به آن دوره وجود دارد یا خیر. بر این اساس در بستر اطراف و نه در محوطه و پایه های برج و رینگ بتونی كه دور آن در پایین كار كرده اند، هیچ كدام صدمه ندیده اند و حتی یك ترك هم در بدنه ندیده اند.
او ادامه می دهد: با این وجود باز هم این را وضعیت را به صورت كامل پایش می نماییم و در حال مذاكره ایم تا شاید اعتبار برای مستندسازی دقیق و پایش مستمر آن تأمین نماییم، چون باید یكسری دستگاه های حسگرهای كرنش سنج و لرزش های محیطی و تاثیری كه از اطراف می گیرند روی بنا نصب نماییم تا خیال مان راحت شود.
وی با بیان این كه مشكل ما رطوبت زیاد خاك است، توضیح می دهد: در جستجوهای دیرینه شناسی كه در مجمتع تجاری فرهنگی كنار آن شخصا انجام دادم، در همه ی گمانه ها این رطوبت بالا بود، به خصوص هرچه قدر كه به دیوار برج نزدیك می شدیم. حتی لوله های آب شناسایی شدند كه كه بعدا سازمان آب آنها را قطع كرد. این نشان داده است تراكم زیاد بافت فرسوده كه قبلا كنار آن بوده رطوبت زیادی را در این سال ها به خاك بستر برج تزریق كرده است.
ادیب زاده با تاكید بر این كه در این شرایط نیاز است تا یك مطالعه خاك شناسی و حتی هیدرولوژی در منطقه صورت گیرد و شركت آب و فاضلاب درباره ی سفره های آب زیرزمینی و انشعابات موجود بررسی ها را انجام دهد، اظهار می كند: اگرا ین خطر را احساس نماییم، حتما مجبور می شویم كه باغچه های محوطه ی برج و سیستم آبیاری را تغییر دهیم و وضعیت آب داخل حوض را كنترل نماییم تا خاك اطراف آن و پایه ها خشك بمانند.
كارشناسان میراثی برج را بررسی كردند
از سوی دیگر و برپایه همین بررسی ها، چهارشنبه ۱۶ بهمن پرهام جانفشان – مدیر كل میراث فرهنگی استان تهران – در نامه ای به محمدحسن طالبیان – معاون میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی – از بازدید كارشناسان اداره كل استان تهران در همان روز از برج طغرل خبر می دهد و بر این اساس نتیجه ی بررسی ها را اعلام می كند.
در بخشی از این نامه آمده است: «كارشناسان اداره كل در حوزه های تخصصی سازه و مرمت بنا در ۱۶ بهمن، از برج طغرل بازدید كرده و همه موارد كالبدی و محیطی برج را بررسی نموده اند. پیرو بازدید میدانی و بررسی صورت گرفته به استحضار می رساند نحوه استقرار برج و انحرافات شاقولی و ایستایی بنا نسبت به مستندات موجود در پرونده اقدامات مرمتی (تهیه شده در سال ۱۳۷۹) تغییری نداشه است. در ضمن هیچ گونه شواهدی از ترك خوردگی روی بنا یا اثرات نشست بر روی سطح پیرامون و بستر قرارگیری برج دیده نشد.»
همه ی مستندات در میراث فرهنگی تهران وجود داشته، اما آیا واقعا هیچ كدام از مسئولان دوره های گذشته تا امروز از انحراف برج اطلاعی نداشته اند كه اجازه ی ساخت مجتمعی فرهنگی در ضلع شرقی اش را می دهند و حتی كارشناس دیرینه شناس آن زمان و معاون میراث فرهنگی امروز را بعنوان دیرینه شناس در آن زمان جهت بررسی آن محوطه می فرستند تا گودبرداری در چند متری برج هم مزید بر علت برای باز شدن راهِ تخریبِ بنا شود!