عصر توریسم: بوشهر به دنبال اعتراض بعضی از فعالین حوزه میراث فرهنگی و پیگیری رسانه ها مجوز کافی شاپ در حریم کاروانسرای مشیرالملک برازجان لغو شد.
طی چند روز گذشته و با رسانه ای شدن فعالیت عمرانی بخش خصوصی در زمینی در مجاورت کاروانسرای مشیرالملک (دژ برازجان) صحبت های ضد و نقیض بسیاری درباره مجوز ساخت این کافی شاپ عنوان شد.
در بدو اعتراضات به ساخت این بنا، روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در اطلاعیه ای اعلام نموده بود: «ضوابط عرصه و حریم مصوب کاروانسرای مشیرالملک (دژ برازجان) فاصله ۴ و نیم متری در نظر گرفته شده است» اما بعد از پیگیری های مردم برازجان و مدیریت اداره میراث فرهنگی و گردشگری دشتستان ابعاد دیگری از این ماجرا روشن شد.
«حمید سعادت»، رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دشتستان در گفتگو با خبرنگار ایسنا ضمن اعلام اینکه زمین محل راه اندازی کافی شاپ مورد نظر ملک شخصی نبوده و جز اموال بیت المال است، اظهار داشت: «طبق مجوز صادر شده می بایست از مصالح سبک و قابل جمع آوری همچون کانکس های فلزی استفاده می شد که در این مورد هم تخلف صورت گرفته شده است.»
این در شرایطی است که طبق مستندات موجود از مدت قرارداد اجاره زمین تنها یک ماه باقی مانده و دلیل هزینه کرد مستأجر در این فاصله کم معلوم نیست.
سعادت با اشاره به اینکه هیچ نشانه ای از سپری شدن تشریفات قانونی مزایده در دست ما نیست اضافه کرد: «به دلیل اینکه مستأجر برخلاف قرارداد اجاره در حال ایجاد “تغییرات” در مورد اجاره بود و همینطور این تغییرات و ساخت و ساز برخلاف مجوز و قوانین سازمان میراث فرهنگی، می توانست خطراتی را متوجه سازه ی بنای تاریخی دژ برازجان نماید مجوز این کافی شاپ لغو شد.»
به گزارش عصر توریسم به نقل از ایسنا، کاروانسرای مشیرالملک برازجان که مردم بومی آنرا به نام دژ برازجان می شناسند از بناهای به جا مانده از عصر قاجار است که در مراحل مختلف تاریخی استفاده های متفاوتی از آن صورت گرفته است.
این بنا در زمان ناصرالدین شاه قاجار و به دستور میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک، طی ۷ سال با هزینه ای معادل ۴۰ هزار تومان ساخته شد. معمار این بنا “حاج محمد رحیم شیرازی”، این کاروانسرا و یا به قول برازجانی ها “دژ” را به طرز ماهرانه ای به سبک معماری زندیه ساخته است.
دژ برازجان هم مانند همه کاروانسراها دارای ۴ برج مرتفع است؛ مساحت کل بنا ۷۰۰۰ متر مربع و زیربنای آن حدود ۴۲۰۰ متر مربع است. کاروانسرای مشیرالملک برازجان مجموعاً ۶۸ باب اتاق و حجره دارد که به علت تغییر کاربری آن در دوره های بعدی، تعداد اتاق ها کم یا زیاد شده اند.
جالب تر آنکه این مکان تنها کاروانسرایی برای استراحت مسافران در راه تجارتی شیراز به بوشهر نبوده بلکه از زمانی که قشون نظامی از سال ۱۲۹۳ شمسی به برازجان وارد شد، این کاروانسرا محل مناسبی برای استقرار نظامیان شناخته شده و در سال ۱۳۳۵ طی تغییرات و تعمیراتی، در اختیار شهربانی قرار گرفت و به زندان تبدیل شد که بنابراین به دژ برازجان معروف شده است.
بعد از تبدیل کاروانسرا به زندان، یک در آهنی نصب گردید و در طبقه بالا برجک ها، دیوارهای اضافی و پنجره های آهنی نصب شده و محوطه کاروانسرا به چهار قسمت تبدیل شد.
حمید سعادت، رئیس میراث فرهنگی شهرستان دشتستان درباره پیشینه و ارزش فرهنگی دژ برازجان به خبرنگار ایسنا اظهار داشت: «کاروانسرای مشیرالملک جزو آثار تاریخی پرارزش استان بوشهر و جنوب کشور است که در شهر برازجان قرار دارد و تنها کاروانسرای تمام سنگی ایران است.»
وی افزود: «راهنمای گردشگری در این کاروانسرا مستقر است که اطلاعات کاملی در مورد تاریخچه و پیشینه این اثر باستانی در اختیار علاقمندان و بازدیدکنندگان از این بنا قرار می دهد و بازدید از این بنا و موزه آثار باستانی مستقر در کاروانسرا آزاد است.»
کاروانسرای مشیرالملک در سال ۱۳۷۷ و با پیگیری های مکرر مدیریت میراث فرهنگی بوشهر به علت اهمیت و ارزش آن، تخلیه و مرمت های لازم در جهت کاربری فرهنگی و هنری این اثر تاریخی صورت گرفت. این بنای تاریخی در سال ۱۳۶۲ به شماره ۱۶۳۸ در لیست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

منبع: