به گزارش عصر توریسم عضو هیات موسس انجمن خوراک و نوشیدنی اظهار داشت: اقامتگاه های بوم گردی مقصدی مناسب برای توسعه گردشگری روستایی و راهی برای آشنایی بهتر گردشگران با فرهنگ، تاریخ و آیین های محلی عجین شده با خوردنی ها و نوشیدنی های محلی و رونق «گردشگری خوراک» اند.
ستایش فرجی در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره خصوصیت های توریست خوراک گفت: هر گردشگری برای تحقق رویایی سفر می رود؛ گردشگران حرفه ای خوراک برای تجربه طعمی از یک غذا همراه با شناخت فرهنگ و آیین خوراک آن حتی در دورترین نقاط جهان یا برای فراگیری روش آماده سازی و خوردن خوراک ها و نوشیدنی های سنتی در یک جغرافیای دیگر چمدان می بندند و عازم سفر می شوند؛ خوراک قسمتی از جاذبه های فرهنگی هر منطقه است و بطور قطع گردشگری خوراک با خوراک گردی (شکم گردی) متفاوت است، در شکم گردی هدف توریست فراتر از مزه کردن یک طعم و خوراک جدید نیست و جزییات بیشتری را دنبال نمی کند.
پژوهشگر خوراک اظهار داشت: گردشگری خوراک فرصتی است که توریست به مردم شناسی خوراک یک منطقه؛ یعنی تحلیل خوراک در قالب فرهنگ اشراف پیدا کند و با جزییات به آداب و رسوم و فرهنگ مبتنی بر خوراک، تأثیر اقلیم بر نوع خوراک بومی، نقش آن در خلق وخو و باورهای سلامت محور، باورهای عامیانه بپردازد و رد پای آنرا در دانش بومی، مراسم آیینی و مذهبی، قومی و ملی منطقه جست وجو کند و بیشتر آشنا شود.
گردشگر خوراک با تحقیق تاریخ و پیشینه هر خوراک، مواد اولیه آنرا شناسایی می کند، با روش های نگهداری خوراک در فصول و اقلیم های مختلف از گذشته آشنا می شود، با ابزار و وسایل مرتبط به فرهنگ بومی آن خطه به پخت آن خوراک می پردازد و در نهایت با چگونگی سرو و چیدمان آن در یک سفره محلی سفر را به انتها می رساند، البته این امر را باید برای هر خطه، منطقه و پهنه فرهنگی و جغرافیای به گونه ای مجزا در نظر گرفت.
فرجی گفت: برگزاری دوره های آموزشی، تورهای غذایی، برگزاری جشنواره های محلی یک یا چندروزه، آموزش اولیه برای شناخت یک محصول، نحوه تولید، برداشت و چگونگی نگهداری یک محصول کشاورزی و ماده غذایی در وضعیت و اقلیم مختلف، از خصوصیت های گردشگری خوراک است؛ در این نوع گردشگری، افراد حتی با روش کار و شناخت ابزار و ظروف مختلف و نحوه پخت یک خوراک یا آماده سازی نوشیدنی، شیوه عرضه و آماده سازی و چگونگی سرو خوراک و نوشیدنی با تاکید بر چیدمان و انتخاب ظروف بومی آن منطقه آشنا می شوند و در نهایت در روند برندسازی محصول بومی با هدف شناخت سوغات آن خطه برای عرضه به گردشگر، در پروسه عرضه یک محصول و خدمات بعنوان گردشگری خوراک قرار می گیرند.
عضو هیات موسس انجمن خوراک و نوشیدنی اشاره کرد: یکی از ارکان مهم در صنعت میهمان نوازی و گردشگری در هر کشوری عرضه یک خوراک خوش طعم و لذیذ باکیفیت مطلوب به توریست داخلی و خارجی در مکان هایی است که ما آنها را با نام غذاخوری یا رستوران می شناسیم؛ بنا بر این دیپلماسی خوراک مسیری روشن برای شناخت فرهنگ یک کشور و جذب توریست است.
یکنواخت و محدود بودن منوی رستوران ها از نقاط ضعف گردشگری خوراک
فرجی گفت: در بسیاری کشورها علاوه بر تبلیغات صنعت توریسم، با ایجاد و عرضه مفاهیم و طراحی و اجرای ایده های خلاقانه در فضای رستوران به جذب و خاطره سازی برای توریست می پردازند، اگر دنبال توسعه و رونق گردشگری خوراک در ایران هستیم در گام اول دولت و حاکمیت در سیاستگذاری و اجرای طرحی های مدیریت کلان باید تغییر شیوه و رویکرد دهد، در گام دوم فعالان و سرمایه گذاران بخش خصوصی بعنوان برنامه ریزان و مجریان تورهای گردشگری به این حوزه بصورت خاص و حرفه ای توجه نمایند و در نهایت مردم بومی، جوامع محلی و خود گردشگران بعنوان حلقه های اصلی زنجیره ارزش و تأمین و ذی نفعان این صنعت، گردشگری را در سبد کسب وکار و انتخاب محصول قرار دهند.
استانداردسازی در صنعت رستوران داری در ایران بسیار دشوار و حفظ درجه و موقعیت آن دشوارتر است. نبود آموزش معضل دیگری است که مانند بسیاری بخش های صنعت گردشگری دامن گیر صنعت میهمان نوازی و رستوران داری شده است؛ از طرفی ثبات در کیفیت یک خوراک، عرضه منو خلاقانه مبتنی بر فرهنگ خوراک های بومی در تفکر رستوران داران ایرانی از درجه اهمیت پایین تری برخوردارست و کمیت مهم ترین دغدغه ذهنی آنها است.
وی رستوران های بین راهی را یکی از بخش های مهم گردشگری خوراک توصیف کرد و اضافه کرد: محدود بودن و یکنواختی غذای رستوران ها خصوصاً رستوران های بین راهی بخش دیگر از نقاط ضعف صنعت گردشگری و گردشگری خوراک است.
پژوهشگر خوراک اضافه کرد: در پروسه صدور مجوز و نظارت بر رستوران های بین راهی، دستگاه های متولی دولتی باید دقت بیشتری داشته باشند؛ این رستوران ها گاهی فقط برای دریافت مجوز غذاهای محلی را در منوی خود درج می کنند، اما وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و اتحادیه رستوران داران باید همیشه نظارت کنند مطابق منو اولیه غذاهای محلی و سنتی همیشه و باکیفیت مطلوب اولیه به گردشگران و مسافران ارائه شود.
وی اشاره کرد: نهاد متولی برای انتخاب رستوران برتر صرفاً کیفیت چلوکباب و دیزی آن رستوران را نباید ملاک قرار دهند و برای توسعه گردشگری خوراک باید به سبد غذاهای و نوشیدنی های محلی و سنتی و عرضه آن در منوی رستوران ها خصوصاً رستوران های بین راهی توجه گردد.
ضرورت گنجاندن غذاهای محلی در منو رستوران ها و آموزش تخصصی کارکنان
فرجی بیان کرد: شاید ستاره دار کردن رستوران ها مانند هتل ها و مراکز اقامتی برای بهبود کیفیت موثر باشد، اما ضرورت گنجاندن غذاهای محلی در منو رستوران ها و آموزش تخصصی همه کارکنان آنها از بخش خدماتی و آشپزخانه تا میهماندار در کنار استانداردهای بین المللی بطور قطع نقش موثرتر و پررنگ تری در جذب توریست خارجی ایفا می کند.
در شرایطی که بیشتر هتل ها اعتقادی به عرضه خدمات در حد و اندازه ستاره هایشان ندارند، اقامتگاه های بوم گردی می توانند علاوه بر مقصدی مناسب، مکان امن و جذاب تر و ارزان تر، راهی برای لمس بهتر فرهنگ و تاریخ و لذت بردن از زیبایی های بصری و لمس نزدیک تر آیین های محلی عجین شده با خوراک و نوشیدنی و در نهایت رونق گردشگری خوراک و گردشگری روستایی باشند.
وی اشاره کرد: زمانی یک مقصد گردشگری خوراک در برندسازی موفق می شود که گردشگران انتخاب مقصد سفر خودرا تکرار کنند و برمبنای طعم و مزه غذایی که خورده اند و خاطره ای که در ذهن ثبت کرده اند حتی بعد از سال ها باردیگر جهت استفاده از خدمات اینگونه مقصدها یا همان مقصد را انتخاب کنند.
پژوهشگر خوراک اظهار داشت: یکی از شاخه هایی که باید در دوره های آموزش راهنمایان گردشگری اجرا شود آشنایی با خوراک های بومی و فرهنگ و آیین های در رابطه با خوراک و نوشیدنی هر استان و پهنه فرهنگی است، چونکه یک راهنما باید بتواند حین سفر با عرضه و توضیح مناسب در رابطه با پیشینه یک خوراک برای توریست داخلی و خارجی آنها را به تجربه کردن طعم این نوع غذاها و آشنایی با فرهنگ و آیین آن شیوه پختن و مناسبت آیینی آن ترغیب کند.
تمرکز توریست خارجی بر روی غذای بومی و محلی مقصد سفر است
فرجی درباره توسعه و برندسازی گردشگری خوراک اظهار داشت: تمرکز توریست خارجی بطور معمول روی غذا و آشنایی با محصولات و فراورده های بومی و محلی است که از آنها بازدید می کند؛ متاسفانه در ایران تا حالا برنامه منسجم و جدی در امتداد برندسازی در همه بخش های صنعت خوراک و نوشیدنی شامل غذاهای سنتی، رستوران، چای خانه و شربت خانه انجام نشده و همین غفلت در برندسازی، ضعف اصلی صنعت گردشگری ایران است.
عضو هیات موسس انجمن خوراک و نوشیدنی اظهار داشت: البته نقش دوره های آشپزی را با هدف افزایش تجربه فرهنگی در تورهای بازارگردی، مراکز خرید و بازدید از غرفه های غذای خیابانی (Street Food)، نمی توان نادیده گرفت. در این روش از افرادی که در تور گردشگری هستند با نمونه های مواد غذایی و برندهای گوناگون، انواع خوراک های بازاری و لقمه کوچک (Snack) خیابانی و نوشیدنی های فصلی پذیرایی می شود و در آخر هم گردشگران به یک فروشگاه یا مرکز خرید از پیش تعیین شده برای خرید سوغات برده می شوند.
وی درباره شیوه های برندسازی رستوران ها و خوراک اضافه کرد: گاهی ممکنست تورهای گردشگری با یک وعده غذایی یا نشستن در کافه یا رستورانی که با تاریخ و فرهنگ ارتباطی عمیق و ناگسستنی دارد شروع شود و با سرو یک پیش غذای سبک یا نوشیدنی محلی آخر یابد. در نهایت هدف از برگزاری تور معرفی برند رستوران یا کافه ای است که پیشینه و قدمتی تاریخی دارد، یا در معرفی و زنده کردن یک خوراک یا حفظ تکنیک آن سال ها است قدم بر می دارد.
پژوهشگر خوراک گفت: برخی دوره های آموزشی در خانه های مردم محلی یا مراکز اقامتی و هتل برگزار می گردد و به توریست خارجی امکان می دهد سنت میهمان نوازی را با صنعت میهمان نوازی مقایسه کرده و علاوه بر نگاهی که به سبک و سیاق زندگی روزمره و آشپزی افراد آن خانه، با دست پخت شخص اول آشپزخانه یا هتل آشنا شود و در این بین با تجربه های میان فرهنگی از نزدیک آشنا شود.
برگزاری رویدادهای فرهنگی برای احیای خوراک های سنتی درحال فراموشی
فرجی درباره ظرفیت برند شدن خوراک ها و شهرهای ایران اظهار داشت: دراین زمینه ابتدا باید پژوهش و با تاکید بر حفظ اصالت خوراک و نوشیدنی این موارد مستندسازی شود؛ برای توسعه علمی و تخصصی در بخش های مختلف این بخش نیازمند ایجاد رشته های تحصیلی در حوزه گردشگری خوراک در موسسات آموزشی هستیم.
وی اشاره کرد: باید در بخش تولید محتوا و تبلیغات خوراک ها و نوشیدنی های محلی و سنتی برای توسعه گردشگری خوراک در رسانه ها تحولات اساسی نگاهی و خلاقانه مبتنی بر علم و تکنیک های دنیای مدرن صورت گیرد، همین طور با برگزاری رویدادهای فرهنگی به احیا و زنده کردن خوراک های درحال فراموشی و کمرنگ شده در گذر زمان بیاندیشیم و با دریچه ای روشن در جهت توسعه گردشگری خوراک قدم برداریم.
غذای ایرانی فقط چلوکباب و دیزی و آش نیست، این دفعه که به شمال کشور سفر کردید در کنار میرزا قاسمی، پلاکباب و اناربیج گیلانی ها سراغ شامی بابلی و ممیج پلا، آش چهل گیاه و کئی پلا بگیرید یا اگر به شمال شرق کشور و خراسان سفر می کنید با وجود شیش لیک شاندیز و شله مشهدی از راهنمای گردشگری یا مردم محلی سراغ رستوران هایی را بگیرید که قابلی پلو، آش جوشواره، خرفه قوروت را عرضه می کنند.
عضو هیات موسس انجمن خوراک و نوشیدنی اظهار داشت: در مسافرت به غرب کشور و کرمانشاه در کنار غذای محبوب دنده کباب کرمانشاه و آش عباس علی و خورش خلال طعم سیب پلو و هلو کباب و دلمه زِلق و آبگوشت باغی و کوکو پاغازه را تجربه کنید؛ امیدوار هستم رستوران دارهای اصفهان نصف جهان قطب گردشگری فرهنگی به جز معرفی و عرضه قرمزه نخودچی و خورش ماست، غذاهایی مانند ماش و قمری، کوکو قندی، یخمه تُرُش، شله بریون زیره را سرو کنند.
پژوهشگر خوراک اضافه کرد: بیشتر گرشگران که به شهرهای جنوبی حاشیه خلیح فارس می روند، قلیه ماهی و دوپیازه میگو، فلافل و سمبوسه را می شناسند و طعم آنرا تجربه کرده اند، اما هواری چکومیگو و ماهی سوری، هواری سوراغ و ماهی برشته طلال و حلوای انگشت پیج و شکرپلوقیمه، گمنه، مشتک جیکه و اناری، پکورا، مُتَبک و مُفَتح، کراهی وتنورچه هم باید معرفی شوند تا ذائقه توریست داخلی و خارجی به این غذاها جذب شود؛ اینها خوراک های سنتی و شناسنامه های فرهنگی جوامع محلی ایران هستند که ظرفیت برندسازی دارند.
منبع: asretourism.ir
