مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اظهار داشت: موج جدیدی از سفر هموطنان و همینطور شهروندان کشورهای همسایه به کرمان برای زیارت مزار سردار شهید «قاسم سلیمانی» بوجود آمده و این شهر را به قطب نوظهور «گردشگری مذهبی» با عنوان «گردشگری نهضت مقاومت» تبدیل نموده است.
به گزارش عصر توریسم به نقل از ایرنا، سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) و متخصصان این حوزه، گردشگری دینی را این گونه تبیین می کنند که چندین محور مختلف از زیارت اماکن مقدس، بازدید از آثار، بناهای مذهبی و مساجد، کلیساها و معابد گرفته تا بازدید از آیین های مناسبتی مذهبی را شامل می شود؛ اما محور اصلی آن را مفاهیم و مولفه های دینی تشکیل می دهد.
متخصصان و نظریه پردازان سازمان جهانی گردشگری معتقدند بهترین راه برای شناختن و پرداختن به انواع تخصصی گردشگری این است که باید به زیرشاخه ها و دسته بندی های جزئی تر تقسیم شوند. از همین رو گردشگری دینی بعنوان شاخه اصلی و گردشگری زیارتی و مذهبی ذیل آن تعریف می شود.
«گردشگری دینی» در اولویت توسعه محصولات گردشگری ایران
محمد قاسمی در گفتگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره توسعه گردشگری دینی در ایران عنوان کرد: با عنایت به همه ظرفیت های حوزه گردشگری دینی و مذهبی، گردشگری دینی در اولویت توسعه محصولات گردشگری ایران قرار گرفته است. حالا علاوه بر توریستهای داخلی، ایجاد بیشتر از پیش زمینه های لازم برای حضور توریستهای خارجی که علاقه دارند آیین ها و مناسک دینی و مذهبی در ایران را ببینند، در دستور کار قرار دارد.
مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی اضافه کرد: از سوی دیگر با عنایت به وجود بناها و اماکن مقدس و مورد احترام سایر ادیان الهی در ایران، در کنار ثبت ملی و جهانی این آثار، نسبت به معرفی آنها به منظور جذب گردشگران دینی هم اقدام شده است که با عنایت به تسریع در واکسیناسیون عمومی و کسب مجوز صدور روادید گردشگری ورود به کشور، این روند شتاب بیشتری خواهد گرفت.
وی با بیان اینکه گردشگری دینی دارای مفهوم گسترده و زیرشاخه های متنوع است، عنوان کرد: اگر گردشگران برای بازدید از جاذبه ها و اماکن مقدس در ارتباط با دین و آیین خود سفر بروند، گردشگری زیارتی یا مذهبی شکل می گیرد که زیرشاخه گردشگری دینی است. گردشگری مذهبی با دو هدف کلی زیارت اماکن و تعمیق شناخت باورها و آیین های مذهبی که گردشگران به آن اعتقاد دارد، انجام می شود.
هنگامی که یک مسلمان شیعه از یکی از بارگاه های مقدس شیعیان بازدید و زیارت می کند چون محور و هدف سفر بازدید از جاذبه های مذهبی دین خودش است، در چارچوب گردشگری مذهبی و زیارتی و زیر مجموعه گردشگری دینی تعریف می شود، اما اگر پیروان ادیان باهدف شناخت سایر مذاهب دیگر از اماکن مذهبی و دینی دیگری خارج از دین خود بازدید کنند، گردشگری دینی شکل گرفته است که با گردشگری زیارتی و مذهبی متفاوت می باشد.
ساده زیستی و سفرهای ساده با «گردشگری دینی» عجین است
قاسمی اظهار داشت: جدا از اماکن دینی و مذهبی یک سری مفاهیم و مضامین مانند ارزش های اسلامی، هنر نمایش آئینی تعزیه -که در سال ۱۳۸۹ در یونسکو به ثبت جهانی رسید-، عاشورا و تاسوعا و عزاداری های محرم و صفر و آیین های اعتکاف، ظرفیت و جاذبه برای توسعه گردشگری دینی در ایران محسوب می شوند که علاوه بر توریستهای داخلی، مورد توجه خیلی از توریستهای خارجی قرار دارد.
مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی بیان نمود: آیین باشکوه اربعین حسینی که گردشگران چند کشور منطقه و حتی خارج از منطقه و از سایر ادیان را جذب کرده، حالا عنوان گردشگری و سفرهای اربعین را به خود مختص کرده است. رویدادها و نمایشگاه هایی با درون مایه و بن مایه دینی و مذهبی مانند نمایشگاه های قرآن هم در چارچوب گردشگری دینی و مذهبی قرار می گیرند.
وی خاطرنشان کرد: یکی از تفاوت های گردشگری دینی و مذهبی با سایر انواع گردشگری، خصوصیت ساده زیستی و سفرهای ساده است که با آن عجین شده است. افرادی که به زیارت بارگاه های مقدس می روند خویش را نیازمند دریافت خدمات لوکس و ویژه نمی دانند.
مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی اظهار داشت: شهرهای مشهد، قم و شیراز بعنوان مقاصد اصلی گردشگری دینی و مذهبی در ایران شناخته می شوند، با این وجود اصفهان با بناها و مساجد تاریخی اسلامی هم می تواند مقصد گردشگری دینی باشد.
توسعه گردشگری مذهبی برمبنای مفاهیم و مضامین دینی/ آموزش راهنمایان گردشگری
قاسمی تصریح کرد: باید رویکردها و سیاست ها بگونه ای باشد که گردشگری دینی در کشور فقط بر روی اماکن متمرکز نشود، بلکه علاوه بر بازدید و زیارت مراکز و اماکن دینی و مذهبی که عمده گردشگری دینی و مذهبی را شکل می دهد، به گردشگری های مبتنی بر مفهوم و مضمون مانند گردشگری عاشورا و محرم، گردشگری اربعین، آیین ها و مناسک مذهبی -که در ذیل گردشگری دینی و مذهبی قرار دارد-، پرداخته شود، این رویکرد در برنامه ریزی ها و سیاستگذاری های در دستور کار معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قرار گرفته است.
مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی به اهمیت آموزش تخصصی و تکمیلی در حوزه گردشگری دینی و مذهبی اشاره نمود و اضافه کرد: در تعامل با دفتر مطالعات و آموزش معاونت گردشگری وزارت خانه، دوره های آموزشی تکمیلی در این خصوص طراحی شده است. این دفتر مبتنی با نیازها و درخواست های متقاضیان، سرفصل دروس در ارتباط با دوره های آموزشی جدید طراحی می کند که با هم اندیشی با روحانیون و نهادهای علمی و دینی، دوره آموزشی تکمیلی را برای راهنمایان گردشگری مذهبی به صورت مستمر برگزار خواهیم کرد.
تدوین بسته «گردشگری ترکیبی» سیاست کلان وزارت میراث فرهنگی است
قاسمی با اشاره به اینکه تدوین بسته گردشگری تلفیقی از اولویت های سیاست های کلان وزارت میراث فرهنگی، برای توسعه گردشگری می باشد، اضافه کرد: بخش زیادی از گردشگران ورودی، از عراق به ایران سفر می کنند و تعداد ورودی توریست از جمهوری آذربایجان و افغانستان در رتبه های بعدی قرار دارند. هدف اصلی گردشگران هر سه کشور در درجه اول گردشگری مذهبی و سپس گردشگری درمانی است.
گردشگری مذهبی را نمی توان یک گونه گردشگری تک وجهی و صرفاً تک مقصودی در نظر گرفت، بلکه این نوع گردشگری خود به خود جاذبه معنوی، دیرینه و چند بعدی دارد. گاهی هدف اصلی گردشگران که از کشور همسایه به ایران می آیند، زیارت بارگاه و اماکن مقدس (گردشگری دینی) است، اما در کنار آن به تماشای جاذبه های طبیعی مانند کویر و جنگل (طبیعت گردی) هم می روند، گاهی هم تجارت، کسب و کار یا سیاحت و سلامت هدف اصلی سفر گردشگران است اما مناسک و علایق مذهبی خویش را هم انجام می دهند.
قاسمی اظهار داشت: خیلی از تجار و بازرگانان وقتی برای کسب و کار و تجارت خود سفر می روند یا گردشگری که برای درمان و سلامت به سفر می رود به زیارت مکان های مقدس در مقصد سفر خود هم می روند. یا فردی که با هدف درمان (گردشگری سلامت) به شیراز سفر می کند اما از اماکن تاریخی و آثار باستانی (گردشگری فرهنگی) این شهر یا یک آیین و مناسک مذهبی (گردشگری دینی) که درحال برگزاری است، بازدید می کند.
مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی تصریح کرد: بنابر این طراح برنامه سفر و گردشگری و تورگردانان باید این قابلیت و سلیقه را داشته باشند که بنا به ظرفیت و جاذبه مقصد، بسته ای تلفیقی از گردشگری دینی، فرهنگی، طبیعی، سلامت و ماجراجویانه را طراحی و عرضه کنند.
کرمان، قطب نوظهور گردشگری نهضت مقاومت
قاسمی ضمن اشاره به جاذبه ها و ظرفیت های فرهنگی و طبیعی کرمان اشاره نمود و اضافه کرد: با اینکه این استان را بعنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری تاریخی و گردشگری طبیعی و کویرگردی می شناسند، اما موج جدیدی از گردشگری مذهبی با عنوان «گردشگران نهضت مقاومت» به سمت کرمان شکل گرفته است.
وی توضیح داد: در دوسال اخیر پس از شهادت سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی و به برکت وجود مرقد ایشان در کرمان، توریستهای داخلی و خارجی با هدف زیارت مزار سردار دلها به این شهر سفر می کنند.
سردار شهید قاسم سلیمانی از قهرمانان ملی و معاصر سرزمین ما به حساب می آید و خیلی از ملت های منطقه برای ایشان احترام خاصی قائل هستند. خیلی از هموطنان از سراسر کشور و شهروندان سایر کشورهای همسایه و منطقه اشتیاق دارند و برای زیارت مزار این سردار رشید به کرمان سفر می کنند و الان این شهر قطب نوظهور گردشگری مذهبی با عنوان گردشگری نهضت مقاومت تبدیل گشته است.
به گزارش عصر توریسم به نقل از خبرگزاری ایرنا فریدون فعالی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان، ابتدای سال ۱۴۰۰ اعلام نمود که پرونده ثبت ملی مزار سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی تکمیل و برای ثبت این پرونده به تهران ارسال خواهد شد.
تهران هم می تواند مقصد گردشگری دینی باشد
قاسمی به تنوع، تعدد و پراکندگی جاذبه های گردشگری در همه استانهای کشور اشاره نمود و اظهار داشت: گردشگری دینی به علت وجود بارگاه مقدس امام رضا(ع) در مشهد، حضرت احمدبن موسی شاه چراغ (ع) در شیراز و حضرت معصومه (س) در قم خاص و محدود به این شهر و استانهای فارس، خراسان رضوی و قم نیست. بلکه حالا تهران هم با وجود مرقد مطهر امام خمینی (ره)، حرم عبدالعظیم حسنی (ع) در ری (در جنوب شهر) و امامزاده صالح (ع) در تجریش (در شمال شهر) و برگزاری آیین های متنوع مذهبی می تواند مقصد گردشگری دینی و مذهبی برای توریستهای داخلی و خارجی به حساب می آید.
مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی تصریح کرد: استان فارس در حالیکه بیشترین آمار امامزاده ها و اماکن متبرکه را داراست و از قدیم آنرا بعنوان قطب گردشگری دیرینه شناسی فرهنگی تاریخی می شناسند، اما این استان در چند سال گذشته بعنوان قطب گردشگری درمانی در منطقه غرب آسیا شناخته شده است و علاوه بر اینها از جاذبه های گردشگری طبیعی هم برخوردار می باشد که ظرفیت این استان را برای بسته های گردشگری ترکیبی نشان داده است.