به گزارش عصر توریسم، اصفهان رئیس شورای ملی موزه های ایران (ایکوم) با اشاره به اینکه موزه یک نوع نگاه است که می خواهد از گذشته استفاده نماید تا توسعه آینده را برمبنای آن شکل دهد، اظهار داشت: موزه‌ی شهر یعنی حافظه‌ی گذشته‌ی شهر در شیوه مدیریت و اداره‌ی شهر، و باید نقاط مثبت و منفی را نشان دهد و راهکاری برای آینده‌ی ما ترسیم کند.
احمد محیط طباطبایی، رئیس شورای ملی موزه های ایران (ایکوم) در آئین افتتاح فاز اول موزه‌ی تاریخ شهرداری اصفهان که یکشنبه (۲۰ خردادماه) در عمارت باغ زرشک (محل سابق کارخانه‌ی صنایع پشم) برگزار شد، اظهار داشت: موزه برای افتخارکردن نیست، موزه برای اینست که آینده را برای ما تسهیل کند، به عبارتی موزه ها راهگشای آینده هستند، گذشته را برای آینده می خواهند.
او افزود: وقتی یک شهر حافظه‌ی بسیار ارزشمندی دارد یعنی دارای ثروتی است که بر مبنای آن، برنامه های توسعه ایِ خویش را طراحی می کند. توسعه امری کیفی است و نه کمی. باید کاری کرد که زندگی شرایط بهتری پیدا کند اما چگونه؟ ما ملت یا فرهنگی هستیم که یک حافظه‌ی ده هزارساله داریم و هیچ مساله ای در ایران نیست که پاسخ آنرا ندانیم.
محیط طباطبایی اظهار نمود: وقتی طی بیشتر از یک صد سالِ گذشته تاحدی گرفتار فراموشی شدیم و حافظه‌ی خویش را کنار گذاشتیم زندگی را دشوار کردیم. ملتِ ما ملت و فرهنگی بود که تسلطش بر آب بسیار شاخص بود و یکی از شاخص ترین دستاوردهای فرهنگ ایرانی، مدیریت آب است. ما از سودِ آب استفاده می کردیم یعنی قنات می زدیم یا آب انبار و برکه ایجاد می کردیم، اما یک دفعه از سال ۱۳۳۴ در رباط کریم چاه عمیق زده شد و جشن گرفتند، اما آنهایی که آینده نگر بودند گریه کردند چونکه آبی را خارج کردیم که متعلق به ما نبود بلکه متعلق به آیندگان بود و ما همه‌ی این سرمایه را بر باد دادیم. فراموشی و نداشتنِ حافظه، این بلا را بر سر ما آورد.
رئیس شورای ملی موزه های ایران با اشاره به اینکه اصفهان شهری صنعتی و عصارخانه‌ی شاهیِ این شهر نوعی نگاه صنعتی پایدار می باشد، اضافه کرد: وقتی ما از موزه‌ی شهرداری صحبت می نماییم ابعاد بسیار وسیعی دارد. هر شهری در ابتدا موزه ای می خواهد که حاکم شهر، متولی آن موزه است. امروزه حاکم شهر نماینده‌ی مردم برای مدیریت شهر است و موزه‌ی شهر یعنی حافظه‌ی گذشته‌ی شهر در شیوه‌ی مدیریت و اداره‌ی شهر، و باید نقاط مثبت و منفی را نشان دهد و راهکاری برای آینده‌ی ما ترسیم کند.
او با تاکید بر اهمیت حفظ خطوط شهر، توضیح داد: ما خطوط تاریخی را به هم زده ایم. اصفهان، شهری در دوره‌ی آل بویه است، شهری است در دوره‌ی سلجوقی، شهری است در دوره‌ی صفویه و بعد هم قاجار و پهلوی اول یعنی زمانیکه شهرداری آغاز شد. بناهای هر یک از این دوره ها به دوره ای دیگر تبدیل گشته ولی کسی نمی گوید که تخریب کرده اند چونکه در خطوط تاریخی رفتار کرده بودند؛ این درحالی است که هریک از این دوره ها نوآوری خویش را داشتند و معماری آنها ارتباطی به دیگری نداشته است.
محیط طباطبایی ضمن اشاره به این که مهم ترین چیزی که ما باید در موزه‌ی شهر ببینیم مدیریت شهر و شیوه‌ی اداره‌ی شهر است، اظهار داشت: آبِ زاینده رود متعلق به زاینده رود است. امروز در دنیای متمدن و پیشرفته، اکوسیستم، مهم ترین مساله است. آبِ زاینده رود است که شهر اصفهان را اصفهان می کند. آب، فراتر از نوشیدن و صنعت و کشاورزی است، این نوعی مدیریت است. وقتی شهرداری حاکم است مدیریتِ آب هم باید با شهر باشد تا بداند چگونه باید برای شهر مورداستفاده قرار بگیرد و این چیزی است که به تدریج فراموش شد و معضلات فرونشست و خرابی و ویرانی بوجود آمد.
او با اشاره به اینکه موزه ها مکانی هستند که یادآوری می کنند که ما به جهت اینکه آینده‌ی بهتری داشته باشیم کجا و چگونه زندگی می کردیم، خاطرنشان کرد: فرق یک شهرداری که موزه می سازد با آن که نمی سازد در اینست که این شهرداری به آینده فکر می کند. برای همین، موزه متعلق به کسی است که آینده را می خواهد. حفظ میراث فرهنگی و طبیعی در ارتباط با افرادی است که نگران آینده هستند نه گذشته، و آینده برای افرادی که این میراث را ازبین می برند مهم نیست.
محیط طباطبایی با اشاره به اینکه بخشی از موزه‌ی تاریخ شهرداری اصفهان اساسا گذشته را روایت می کند و تاریخ گذشته‌ی شهر اصفهان بسیار وسیع است، دوران سلجوقیان را دوره‌ی طلایی شهر اصفهان برشمرد و افزود: موزه یک نوع نگاه است، نگاهی که می خواهد از گذشته استفاده نماید تا توسعه آینده را برمبنای آن شکل دهد. ما در موزه قضاوت نمی نماییم.
رئیس شورای ملی موزه های ایران به میرزاده‌ی عشقی بعنوان یکی از شهردارانِ فرهنگی اصفهان اشاره نمود و اضافه کرد: حوزه‌ی فرهنگی شهر اصفهان آنقدر بالاست که آن زمان مدیر شهر هم از قشر فرهنگی بوده است.
او همینطور تصریح کرد: وقتی به گذشته‌ی شهر های ایران نگاه نماییم، اصفهان بسیار مهم تر است چون شاخصهای چنددوره‌ی طلایی در آن کنارهم قرار گرفته اند.
رئیس ایکوم ایران تاکید کرد: اگر تاریخ شهر را از نگاه شهرداری و مدل مدیریت شهری نگاه نماییم بسیار متوجه می شویم که چه بر ما گذشته و به یاد می آوریم که مهم ترین سطح مدیریت شهر، مدیریت فرهنگی است، یعنی شهر باید در شکل فرهنگی اداره شود.
نباید چیزی به اصفهانِ روز گذشته اضافه کرد
علی قاسم زاده، شهردار اصفهان هم اظهار نمود: هر شهری دارای هویت و شخصیتی است که در گذشته ریشه دارد و به آن اصفهانِ روز گذشته می گوییم و ظهوری در الآن دارد که به آن اصفهانِ امروز گفته می شود و اتفاقاتی در شهر در حال شکل گیری است که اصفهانِ فردا را رقم می زند؛ حافظ شخصیت شهر بودن یعنی به هرسه اصفهان توجه داشتن، هم اصفهان روز گذشته را ببینیم، هم اصفهان امروز را صیانت نماییم و هم از اصفهان فردا مراقبت نماییم که در تعارض با هویت و شخصیت شهر و اصفهان روز گذشته نباشد.
او فزود: اصفهانِ روز گذشته فقط باید پیرایش شده و خوانش پیدا کند. نباید چیزی به اصفهان روز گذشته اضافه کرد. اصفهان روز گذشته را باید پیدا نماییم و آنرا از میان گرد و غبار تاریخ بیرون آوریم، پیرایش نماییم، غبار را از چهره اش بزداییم و درِ اصفهان روز گذشته را به روی مردمِ و نسل امروز باز نماییم.
شهردار اصفهان ضمن اشاره به بازگشایی درِ کارخانه ریسباف بعنوان بخشی از تاریخ و هویت اصفهان که باید آنرا حفظ و نگهداری کرد، درباره‌ی سایر اقدامات پیش روی این شهرداری هم توضیح داد: روی محور باباقاسم بعنوان یک محور تاریخی متمرکز شده ایم، همینطور بر محور هارونیه را بعنوان محور اتصال دولت سلجوقی به دولت صفوی متمرکز خواهیم شد تا به یک محور فعال گردشگری تبدیل گردد.
قاسم زاده افزود: امیدوارم دِین خویش را به اصفهانِ روز گذشته ادا کرده، به آن زخمی نزنم و به خوانایی آن کمک کنم و اگر کار جدیدی در توسعه این شهر صورت می گیرد در تعارض با هویت و شخصیت اصفهان نباشد و ارزشی به ارزش های شهر اضافه کند.
اصلی ترین مأموریت ما در موزه‌ی تاریخ شهرداری، حفظ حافظه‌ی شهر است
در این آئین همینطور سیدعلی معرک نژاد، مدیرکل ارتباطات و امور بین الملل شهرداری اصفهان هم با تاکید بر این که شهرها مانند موجودات زنده هستند که همیشه روزهای شاد و غمگینی را تجربه کرده اند، گفت این شادی ها و غم ها در شهر های مختلف، داستان ها و روایت هایی دارد و همیشه اسطوره ها و قهرمانان، روایت ساز این داستان ها هستند. اصفهان هم با پیشینه‌ی تاریخی و قویِ خود، چشمه‌ی عمیق جوشانی از داستان و استعاره و روایت و اسطوره ها است.
او افزود: اصفهان، شهری زنده است و دوران فراز و فرود زیادی را دیده و حتی به مرحله‌ی سقوط و ویرانی نزدیک شده ولی هربار خویش را ققنوس وار احیا کرده و اقتدار خویش را به منصه‌ی ظهور رسانده است. شهری با چنین خصوصیت ها اساسا باید شهروندان و کارگزاران متفاوت و ویژه ای داشته باشد و نسبت به سایر شهرها هم دارای خصوصیت های متفاوتی باشد.
معرک نژاد سپس به بعضی از خصوصیت های شهر اصفهان اشاره و بیان نمود: از میانِ برخی شهر های ایران رودخانه عبور می کند و این شهرها امکان دارد پس از مدتی و با نبودنِ آب، آن رودخانه را به مکانی برای ساخت وساز یا خیابان و پیاده راه و پارکینگ تبدیل کنند، ولی در شهر اصفهان به سبب خصوصیت های متمایزش، این مورد برعکس است و حتی اگر آب هم در زاینده رود نباشد ما نه تنها مطالبه گری می نماییم بلکه اطراف آن هم فضای سبز می گذاریم تا در طول تاریخ به آیندگان بگوییم که یک روز اینجا رودخانه ای بود که سبب سرسبزی و آبادانی می شد. کارخانه‌یریسباف و درخت چنار و سردر تاریخی عمارت باغ زرشک هم نمونه های دیگر این مورد هستند.
مدیرکل ارتباطات و امور بین الملل شهرداری اصفهان با اشاره به اینکه اصلی ترین مأموریت موزه‌ی تاریخ شهرداری، حفظ حافظه‌ی شهر است، اضافه کرد: به نظر می آید مأموریتی روی دوش همه ما شهروندان و کارگزاران است. این شهر دارای حافظه است و ما موظفیم حافظه‌ی تاریخی شهر را حفظ نماییم. یکی از مهم ترین و اصلی ترین مأموریت های ما در موزه‌ی تاریخ شهرداری، حفظ حافظه‌ی شهر است؛ حفظ به مفهوم ثبت و نگهداشت، تسری و آموزش و فرهنگ سازی برای نسل آینده و تذکر و تلنگر به کارگزاران شهری که ببینند چه اتفاقاتی در طول تاریخ برای این شهر افتاده است.
او سپس به توضیح درباره‌ی موزه‌ی تاریخی شهرداری پرداخت و اظهار داشت: مقرر است که ما تاریخ تحولات مجموعه‌ی شهر اصفهان را در دوره ای از حدود سال ۱۲۸۰ تا امروز را به نمایش بگذاریم. این موزه دارای دو قسمتِ دائم و متغیر یا رویدادها است. قرار نیست این موزه یک موزه‌ی تاریخ مصرف دار باشد بلکه یک موزه‌ی پویا و زنده است. بخش دائم این موزه برگرفته از زمانی است که بلدیه در این شهر تشکیل شد تا جنگ جهانی دوم. قسمت متغیر هم بخش رویدادمحور است که مقرر است نشست ها، نمایشگاه ها و آثاری که در شهر و شهرداری داریم را به تناسب موضوعات دراختیار شهروندان قرار دهیم.
معرک نژاد افزود: قرار نیست که در این موزه چیزی چیده شود و شما یکبار بیایید و ببینید و بروید، بلکه در هر دوره ای یک موضوع، محور خواهدشد و برپایه آن موضوع، نشست هایی برگزار شده و برپایه آن، همه‌ی داشته ها شامل سند و مدرک و شیء ارزشمندِ شهر به معرض نمایش گذاشته می شود؛ بنابراین است که یکی از اتفاقات خوبِ امروز امضای تفاهمنامه با کمیته موزه های ایران است که البته تفاهمنامه های دیگری هم با سایر نهادها خواهیم داشت.
مدیرکل ارتباطات و امور بین الملل شهرداری اصفهان ضمن اشاره به این که ۱۰ هزار شیء از میانِ بیشتر از ۲۴۰ سند، ثبت و شناسنامه دار شده و در سامانه ای در اختیار همه مردم شهر اصفهان قرار خواهدگرفت، اظهار داشت: ما درخواستِ ثبت این موزه در لیست موزه های ملی ایران را عرضه کردیم که تأیید اولیه شده و مجوز افزودنِ این موزه به یکی از موزه های ثبت شده‌ی ملی ایران درحال سپری شدن است.
او افزود: برای این پروژه دو قسمت تعریف شده است؛ یکی به وجه تسمیه‌ی این ساختمان بازمی گردد که شروع تاریخ بلدیه و شروع تاریخ این ساختمان در کنارهم قرارگرفته و هم عصر هستند و خیلی از اتفاقات شهرمان در این نقطه و نقطه‌ی مقابلش یعنی کارخانه‌ی ریسباف افتاده است. بنابراین این ساختمان را بعنوان نقطه شروع انتخاب کردیم؛ ضمن این که فضای آنرا بدون هیچ دخل و تصرفی بعنوان موزه استفاده می نماییم و بزودی طراحی داخلی این مکان آغاز خواهدشد. البته یکسری فضاهای توسعه ای و الحاقی هم وجود خواهدداشت که با تعاملِ صورت گرفته با اداره کل میراث فرهنگی به دنبال این هستیم که این فضاها را با کمترین دخل و تصرف به این عمارت الحاق نماییم تا دست ما را برای اجرای بهتر این فرآیند باز کند.
معرک نژاد با ابراز امیدوارم نسبت به این که موزه‌ی تاریخ شهرداری اصفهان به سرمایه ای تبدیل گردد که برای اصفهان باقی بماند، خاطرنشان کرد: ما برای نخستین بار در شهرداری اصفهان تعدادی از معماران و صاحب نظران اصفهان را دعوت و گفتگو کردیم و مسابقه ای طراحی و هیئت داوری تشکیل و درنهایت یک طرح انتخاب گردید که امیدورایم تا آخر سال جاری، طرح نهایی را اجرایی نماییم.
سوابق را به درستی در موزه عرضه کنید
همچنین حمیدرضا سپهری، عضو هیئت داوران مسابقه‌ی معماری موزه تاریخ شهرداری اصفهان، به مراحل انتخاب طرح برتر اشاره نمود و اظهار داشت: به نظرم می رسد باید به جنبه‌ی آینه دقت نماییم، در کتاب لغت نوشته شده که آینه، شیئی صیقلی است که آن چه نمی بینی را به تو نشان داده است. اما مسئولیتی که به شهرداری برمی گردد اینست که باید آینه‌ی سوابق باشد، سوابق را به درستی عرضه کند و نترسد. هرچه دقیق تر نشان دهیم بهره بیشتری داریم.
