به گزارش عصر توریسم به نقل از مهر، ایوب سلطانی، مدیر پایگاه ملی منظر فرهنگی و صنعتی مسجدسلیمان، از شناسایی «نگارکند نویافته الیمایی منار» در قسمت مرکزی شهرستان اندیکا خبر داد؛ اثری صخره ای که به قول او، می تواند یکی از مهم ترین شواهد شناخت نظام اعتقادی و آئینی الیمایی ها در زاگرس مرکزی باشد. سلطانی با تکیه بر این که الیمایی ها میراث داران مستقیم سنت های هنری و فرهنگی عیلامیان بوده اند، اظهار نمود: تحقیقات نشان می دهد که این قوم از فرود قدرت هخامنشی تا طلوع دولت ساسانی مجال شکوفایی یافت، اما اوج اقتدار و استقلال طلبی آنان به دوره پارت ها بازمی گردد. خیلی از عناصر هنری ساسانیان وام دار الیمایی ها و پارت هاست؛ چونکه این دو گروه توانستند هنر عیلامی و هخامنشی را بشکل سیال و پویایی به دوره ساسانی منتقل کنند. وی ادامه داد: گسترش شناسایی محوطه ها، آرامگاه ها، نیایشگاه ها و نگارکندهای الیمایی در زاگرس بختیاری، مؤید وسعت قلمرو و استمرار سکونت و حیات فرهنگی آنان است. نگارکند نو یافته منار به سبب محتوای خاص و متفاوت خود، افق جدیدی از نظام اعتقادی این قوم را آشکار می کند. سلطانی توضیح داد: این نگارکند در ارتفاعات قله «کوه منار» واقع شده و از اولین نمونه هایی است که توسط او شناسایی و به وزارت میراث فرهنگی معرفی شده است. مقاله علمی این کشف هم در مجله بین المللی «سنوس پرسیکوس» انتشار یافته است. به قول این باستان شناس، منطقه اندیکا را میتوان «حلقه وصل زیست بوم های کوهستانی و دشت های پست زاگرس» دانست؛ محدوده ای که بستر تعاملی و برهم کُنشی فرهنگ های الیمایی در زاگرس مرکزی و جنوبی را بازتاب می دهد. وی در تشریح خصوصیت های فنی اثر اظهار داشت: حجار برای ساخت نقش برجسته، سطحی نامرتب و به نسبت ذوزنقه ای به ابعاد ۷۰ در ۸۱ سانتی متر روی صخره آماده کرده است. درون این قاب، سه نقش حجاری شده که به سبب صدمه های طبیعی و تخریب های عمدی، بخشی از جزئیات آنها از بین رفته است. با این وجود شواهد موجود سه پیکره را مشخص می کند.
سه نقش؛ از پهلوان الیمایی تا مار سه سر
به قول سلطانی، در سمت چپ نقش، «مردی پهلوان تبار و عریان» دیده می شود که به شکل سه ربع رخ ترسیم شده و بدنی تنومند دارد. او با دست راست خود شیی گرد و بزرگ –احتمالاً گرزی آیینی– را بالا برده و با دست چپ گلوی نقش میانی را گرفته است. نقش میانی، «جانوری بشکل مار با سه سر» است که طول آن به ۸۳ سانتی متر می رسد. در سمت راست، مردی با پوشش پارتی حجاری شده که لباسی بلند با چین های مشخص بر تن دارد. این پیکره به شکل تمام رخ کار شده و حالتی شبیه کاهنان در دیگر نگارکندهای الیمایی مانند شیرنو، خونگ اژدر و خونگ یارعلیوند دارد. سلطانی خاطرنشان کرد: ترکیب بندی نقش، حجم پردازی سینه، بازوها و کشاله ران ها و ژست پیکره ها نشان داده است که حجار، عامدانه بر مفاهیم پهلوانی و نیایشی تاکید کرده است. این صحنه می تواند الهام گرفته از اسطوره معروف نبرد هرکول با مار هیدرا باشد؛ نمونه ای که مشابه آن بر پشت سکه های یونانی ۳۲۵ قبل از میلاد هم دیده می شود. لزوم حفاظت و مطالعات تکمیلی این دیرینه شناس ضمن اشاره به اهمیت علمی اثر اظهار داشت: این نگارکند در بین آثار شناخته شده الیمایی ها بی همتاست و می تواند فصل جدیدی در تحلیل مناسک نیایشی این قوم بگشاید. فرسایش شدید سطح صخره و محو بخشی از نوشته ها، لزوم به کارگیری روش های میان رشته ای مانند اسکن لیزر نسل جدید و تهیه مولاژ دقیق را دوچندان می کند. وی تصریح کرد: حفاظت فیزیکی، مستندسازی دیجیتال و ثبت دقیق این اثر از اولویت های پژوهشی پایگاه است. سلطانی در انتها از همکاری علی موسوی، رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان اندیکا در تهیه پرونده ثبتی اثر تقدیر نمود. به طور خلاصه مقاله علمی این کشف هم در مجله بین المللی سنوس پرسیکوس منتشر شده است. او با دست راست خود شیی گرد و بزرگ –احتمالاً گرزی آیینی– را بالا برده و با دست چپ گلوی نقش میانی را گرفته است. این پیکره بشکل تمام رخ کار شده و حالتی شبیه کاهنان در دیگر نگارکندهای الیمایی مانند شیرنو، خونگ اژدر و خونگ یارعلیوند دارد.
منبع: asretourism.ir
