عصر توریسم: یكی از اصلی ترین مشكلات كشور در گردشگری سلامت كمبود پزشك و به دنبال آن عدم امكان ارائه مناسب خدمت است درحالی كه مزیت ها و امتیازات در این راه در گرو افزایش تعداد پزشكان است.

به گزارش عصر توریسم به نقل از مهر، گردشگری سلامت در ایران به سبب مناسب بودن هزینه های درمان و همین طور موقعیت مناسب جغرافیایی از پتانسیل های بالایی برای ارزآوری برخوردارست. با این وجود به سبب کمبود پزشک در کشور روند گسترش گردشگری سلامت با کندی روبرو شده است.
پس از صنعت نفت و خودروسازی، گردشگری سومین صنعت بزرگ جهان بشمار می رود. این صنعت تأثیر به سزایی بر درآمدهای ارزی کشورها دارد. رفته رفته با پیشرفت این صنعت، گردشگری از حالت معمول خارج شده و امروزه شاخه هایی همچون گردشگری ورزشی، گردشگری مذهبی و حتی گردشگری سلامت را شامل می شود. آن چه میان این شاخه ها تفاوت به وجود آورده انگیزه افراد از گردشگری و چرایی سفر آنها است.
طبق تعریف سازمان جهانی گردشگری، توریسم پزشکی با عبارت «سفر بمنظور درمان بیماری های جسمی یا انجام نوعی از عمل های جراحی زیر نظر پزشکان در بیمارستان ها یا مراکز درمان» عنوان می شود. واضح است که انجام فرآیندهای درمانی در کشوری دیگر، ارتباط مستقیم با سایرفعالیت های گردشگری دارد، چونکه بیمار و همراهان او به فضای فرهنگی و اجتماعی جدیدی وارد شده اند و تمایل به بازدید از شهر و جاذبه های گردشگری، تفریح و خرید سوغاتی دارند.
گردشگری سلامت به هزاران سال قبل و به زمان یونان قدیم برمی گردد. خیلی پیش از آن که مردم برای عمل قلب، جراحی های پلاستیک یا زیباسازی دندان مسافرت کنند. در واقع می توان گفت سفر درمانی قدمتی به اندازه عمر علم پزشکی دارد.
بررسی تاریخی گردشگری سلامت نشان دهنده تغییرات کمی و کیفی زیادی در این سفرهاست. در گذشته سفر برای دریافت خدمات درمانی فقط از کشورهای کمتر توسعه یافته به کشورهای پیشرفته بود، اما امروزه بعضاً مردم جهت دسترسی به خدمات درمانی از کشورهای توسعه یافته به کشورهای کمتر توسعه یافته سفر می کنند.
ایران مقصد مطلوب گردشگران سلامت
در دنیا بیش از ۳۰۰ میلیون نفر با هدف گردشگری مبادرت به سفر بین المللی می کنند که از این تعداد در حدود ۱۰ میلیون نفر با هدف درمان به سفر می روند. همین طور گردش مالی حاصل از گردشگری سلامت سالیانه بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار تخمین زده شده است.
در ایران طبق آمارها در ۴ ماهه نخست سال ۹۸، بیش از ۶۰۰ هزار توریست وارد کشور شده است. اگر بطور میانگین هزینه ای که یک توریست سلامت در کشور خرج می کند ۲ هزار دلار در نظر گرفته شود، گردشگری سلامت در کمتر از ۴ ماه در حدود ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار ارزآوری برای کشور داشته است.
یکی از اصلی ترین مزیت های گردشگری سلامت در ایران در مقایسه با سایر کشورها کیفیت بالای خدمات درمانی است. حضور پزشکان و جراحان خوشنام در کشور باعث شده تا در مجامع بین المللی ایران بعنوان یک قطب درمانی با کیفیت محسوب شود. این مساله در کنار موقعیت جغرافیایی خاص و در دسترس ایران مزیتی است که کمتر کشوری دارد. در مجموع باتوجه به خاصیت های مورد اشاره و همین طور ارزآوری بالای گردشگری سلامت، برنامه ریزی مناسب برای این صنعت لزوم دارد.
کمبود پزشک، مهمترین سد گسترش گردشگری سلامت
البته با وجود مزیت های فراوان، اگر در راه گسترش گردشگری سلامت ملاحظات و پیش نیازها رعایت نشود، گسترش گردشگری سلامت آثار منفی و مضرات فراوانی به دنبال خواهد داشت و نظام سلامت کشور را با مشکل مواجه خواهدنمود. یکی از مهمترین و نخستین ملاحظات، تامین نیروی انسانی و تعداد مناسب پزشک است.
در همین راستا داریوش چیوایی، پژوهشگر حوزه اقتصاد سلامت درباره اهمیت گردشگری سلامت اظهار داشت: مقدار ارزی که یک توریست سلامت وارد کشور می کند بطور میانگین بیش از سه برابر مقدار ارزی است که گردشگران معمولی هزینه می کنند. با این وجود علاوه بر ارزآوری بالا، رونق گردشگری سلامت به توسعه مراکز درمانی کشور کمک می نماید. یکی از الزامات گسترش گردشگری سلامت توسعه زیرساخت های لازم همچون تقویت شرکت های بازاریابی، توسعه هتلینگ بیمارستانی، ایجاد حمل و نقل مناسب و ایمن و از همه مهم تر تربیت نیروی انسانی متخصص است. متأسفانه یکی از اصلی ترین مشکلات در این راه کمبود شدید پزشک در کشور و به دنبال آن عدم امکان ارائه مناسب خدمت است.
این پژوهشگر حوزه سلامت با اعلان اینکه افزایش تعداد پزشک پیش نیاز توسعه گردشگری سلامت است، اظهار داشت: درحال حاضر وضعیت سرانه پزشک به بیمار در ایران نسبت به استانداردهای جهانی نامطلوب است. بطوریکه در تامین نیازهای داخلی کشور نیز ناتوان هستیم. در همین راستا باید در راه افزایش تعداد پزشک خصوصاً در مناطقی که پتانسیل جذب توریسم دارند، حرکت کرد.
در همین رابطه بررسی کشورهای پیشرو در زمینه گردشگری سلامت نشان میدهد که این کشورها همگی از سرانه پزشک مناسبی برخوردار می باشند. بطور مثال کشور سوئد که بعنوان قطب گردشگری سلامت در اروپا شناخته می شود به ازای هر ۱۰ هزار نفر جمعیت ۵۲ پزشک دارد این در حالیست که در ایران سرانه تعداد پزشک به ازای هر ۱۰ هزار نفر در حدود ۱۶ پزشک است. در واقع تعداد فعلی پزشکان در کشور حتی نیاز داخلی را هم تامین نمی کند چه برسد به اینکه بخواهد سبب رونق گردشگری سلامت شود.
به نظر می رسد تمامی مزیت ها و امتیازات گردشگری سلامت در گرو افزایش تعداد پزشکان است. با این وجود ظرفیت پذیرش دانشجو در رشته های پزشکی طی سالیان گذشته نه فقط افزایش نداشته بلکه کمتر هم شده است. در واقع تعارض بین منافع صنفی و مصالح عمومی کشور و جلوگیری از افزایش ظرفیت، بزرگترین مسئله در راه گسترش گردشگری سلامت و تبدیل شدن به قطب سلامت منطقه است.

منبع: