كیش و قشم ارمنستان را دور می زنند؟

به گزارش عصر توریسم ازدحام سفر از ایران برای تزریق واکسن در ارمنستان، پرونده جایگزینی مناطق آزاد ایران همچون کیش و قشم را بعنوان مقصد گردشگری واکسن در ایران باز کرد. اما آیا این جزایر بضاعت و زیرساخت پذیرش مسافران ویژه واکسن را دارند؟ آیا اضافه کردن واکسن کرونا به بسته سفر، مسافرت در داخل ایران را گران تر نمی کند؟
به گزارش عصر توریسم به نقل از ایسنا، بخش خصوصی تا کنون در حوزه واردات واکسن کرونا به ایران ناکام مانده است. با وجود این، دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد در نامه ای از وزارت بهداشت درخواست مجوز واردات واکسن به جزایر کیش و قشم را داشته تا آنها را به مقصد گردشگری واکسن و ایمن تبدیل کند. وزارت بهداشت هنوز پاسخی به این خواسته نداده است. مسؤولان مناطق آزاد اما معتقدند موافقت با واردات واکسن با انگیزه تقویت گردشگری و سفر، از برون رفت ارز و آبرو آن چنان که در ماجرای ارمنستان اتفاق افتاد، جلوگیری خواهدنمود. اما این پیشنهاد، چقدر هزینه سفر را تغییر می دهد و ایران را در جایگاه مقصدی ایمن برای سفر توریستهای داخلی و خارجی قرار می دهد؟
این سوال ها در نشستی رسانه ای در بستر مجازی، با اعضای تشکل های گردشگری سلامت و دیگر فعالان گردشگری که بخش نخست آن در ایسنا انتشار یافته است، به بحث گذاشته شد.

توریست خارجی با واکسن جذب ایران نمی شود
آرش انیسیان ـ نایب رئیس انجمن خدمات بین الملل سلامت ـ در پاسخ به این پرسش که بهانه قرار دادن واکسن برای سفر به نقطه ای خاص مثل کیش و قشم، عامل گرانی هزینه های سفر نمی شود؟ اظهار داشت: در اخلاق پزشکی موضوعی داریم به نام عدالت در سلامت. کشورها، دولت ها و سازمان های بهداشتی موظفند بر طبق اخلاق حرفه ای دسترسی تمام اقشار مردم را به خدمات سلامت همچون واکسن، بصورت یکسان برابر برقرار کنند. بنا بر این در هیچ کشوری، دولت ها به ازای تزریق واکسن کووید، هزینه ای دریافت نمی کنند و این واکسن رایگان تزریق می شود. این میان، چالش جدی وجود دارد که اجازه دهیم واکسن وارد شود اما مردم در ازای آن پولش را پرداخت کنند، اگر هم پول ندارند صبر کنند بوسیله کووکس واکسن وارد شود که این رفتار از نظر حرفه ای و اخلاق پزشکی درست نیست.
او اضافه کرد: در کلان سیاستگذاری، باید همه اقشار جامعه بطور کامل واکسینه شوند، البته اولویت می تواند با کسب وکارهای پرخطر باشد، همچون راننده تاکسی، وسایل حمل و نقل عمومی و افرادی که در صنعت گردشگری فعال اند. هنگامی که واکسن مازاد داشته باشیم از ظرفیت و مزیت رقابتی آن نیز می توان برای جذب توریست استفاده کرد، ولی تا زمانی که مردم داخل کشور واکسینه نشده اند، اساسا نمی توان انتظار داشت افرادی برای واکسن به کشور ما سفر کنند.
در کشورهای همسایه، مردم تمایل زیادی به واکسیناسیون نشان نداده اند. از نظر فرهنگی و ذهنیت، مردم عراق و افغانستان، حتی ارمنستان ذهنیتی برای واکسیناسیون ندارند که حالا ما برای ترغیب آنها به سفر واکسن ویژه ای را تامین نماییم. بعید است برای واکسیناسیون توریستی به ایران جذب شوداو با اشاره به پروسه تامین واکسن، اظهار نمود: تا امروز بخش خصوصی موفق نشده واکسنی را به فرودگاه امام برای ترخیص برساند، علت آن فرایندهای پیچیده است. بطورمثال نامه های سازمان غذا و دارو برای معرفی شرکت خصوصی مجاز به خرید دارو و واکسن، سه یا چهار متن مختلف دارد. مگر شرکتها برای یک هدف کار نمی کنند؛ چرا متن های مختلف تهیه می کنند؟ از طرفی، واکسن کالایی راهبردی است که از اسفندماه سال قبل روند واردات آن به کشور با دستور رئیس جمهور شروع شد، اما تا کنون حمایتی از بخش خصوصی نشده که آنها هم اقدام نمایند.
انیسیان با اشاره به بحث هایی که درباب مافیای واکسن کووید شده است، اظهار داشت: این مافیا خیلی وقت ها تعمدی ایجاد می شود و گاهی وقت ها هم اصلا وجود خارجی ندارد. در حقیقت، پروسه بروکراتیک به شکلی پیش می رود که فقط گروهی خاص موفق می شوند. درباب واکسن، هنوز به جایی نرسیده ایم که تعمدی رخ داده باشد اما نتیجه، وارد نشدن واکسن بوده است، حالا می خواهید نام آنرا ناکارآمدی سیستم بگذارید یا مافیا.
او اضافه کرد: دولت یارانه بالایی را به دارو و درمان کووید اختصاص می دهد، ولی برای پیش گیری از کرونا و تامین واکسن آن، چندان هزینه نمی کند و قیمت را بهانه می آورد و درخواست های مربوط به آنرا رد می کند. اتفاقا در مواردی که دولت وارد حوزه واردات شده، هزینه تمام شده بیشتر شده است، اما درخواست بخش خصوصی را به بهانه قیمت بالا رد می کند.
نایب رئیس انجمن خدمات بین الملل سلامت درباره اینکه ایران به لحاظ گردشگری سلامت و همچنین جزایر کیش و قشم چقدر زیرساخت دارد که توریست خارجی را برای واکسن جذب نماید و آیا اعتماد بین المللی نسبت به مقصد ایران بعنوان گردشگری سلامت شکل گرفته است که حالا واکسن عامل جذابی برای سفر به ایران دست کم از کشورهای همسایه باشد، اظهار نمود: باتوجه به دستورالعمل واکسن کووید، گردشگران تزانزیت که ممکن نیست در ایران واکسینه شوند، واکسن ها دو دُز دارند و بتازگی هم به این جمع بندی رسیده اند که دُز سوم هم تزریق شود. البته برای شخصی که کثیرالسفر است امکان واکسینه شدن در کشور دیگر وجود دارد، اما برای گردشگر هایی که کوتاه مدت سفر می کند، این پروژه عملیاتی نیست.
او اضافه کرد: در کشور زیرساخت تا حدی وجود دارد، ولی در رابطه با واکسن، دسترسی به آن و مزیت رقابتی خیلی مهم می باشد. در کشورهای اطراف ما مردم تمایل زیادی به واکسیناسیون نشان نداده اند. از نظر فرهنگی و ذهنیت، مردم عراق و افغانستان، حتی ارمنستان ذهنیتی برای واکسیناسیون ندارند که حالا ما برای ترغیب آنها به سفر واکسن ویژه ای را تامین نماییم. در کشورهای دیگر هم دسترسی به انواع واکسن وجود دارد. هرچقدر زیرساخت فراهم نماییم، بعید است برای واکسیناسیون گردشگر جذب نماییم.
او این توضیح را اضافه کرد که در قالب ساختار عدالت در سلامت، هنوز واکسیناسیون خارج از برنامه ستاد ملی کرونا ممکن نشده و تزریق واکسن با اولویت بندی سنی و مشاغل پرخطر و بیماران در حال انجام است.
انیسیان علاوه بر این اظهار داشت: جامعه ایران، سیاست زده است، هر اقدامی صورت گیرد منتقدانی خواهد داشت که در دل ستاد کرونا و دولت نگرانی هایی را به وجود می آورد که بازتاب منفی در داخل و عرصه بین المللی داشته باشد. واقعیت این است که گردشگری در کشور و دولت اولویت محسوب نمی گردد.

واکسن سفر را گران نمی کند
ابراهیم پورفرج ـ رئیس هیأت مدیره جامعه تورگردانان ایران ـ در ادامه بحث اظهار نمود: اتاق تجاری قرار بود نیاز واکسن فعالان گردشگری را تامین کند. از طرفی، جمعیت زیادی در ایران منتظر واکسن هستند. در همه کشورها، این دولت ها هستند که تلاش می کنند واکسن مورد نیاز شهروندان خودرا تامین کنند. مسلم است که کشور ما هم می توانست چنین کند. در مناطق آزاد هم می توانستند برنامه مشابه ارمنستان را اجرا کنند. اما با روند پیچیده ای که برای واردات واکسن خصوصاً توسط بخش خصوصی وجود دارد، بعید است اتفاقی رخ دهد.
او درباره تاثیر واکسن بر هزینه سفر، اظهار داشت: هزینه این واکسن آن قدر نیست که قیمت تور را بالا ببرد. مشکل اساسی وزارت بهداشت است، این وزارتخانه در ظاهر رابطه خوبی با بخش گردشگری ندارد. بهترین پیشنهادها را هم بدهید کسی گوش نمی نماید. گردشگری در کشور ما هنوز درک نشده است، وگرنه اتفاقی که در ارمنستان افتاد می توانست در جزایر ایران و دیگر مناطق آزاد، رخ دهد. اتفاقا می توانست راه حل خوبی باشد و امنیت و ایمنی را ارتقا دهد و به توسعه گردشگری کمک نماید.
این تورگردان درباره اینکه ممکنست هزینه سفر با اضافه کردن مزیت واکسن در ابتدا افزایش پیدا نکند، اما آیا شرکت های گردشگری از این فرصت استفاده نمی کنند؟ اظهار نمود: شرکت های توریستی در حال حاضر به گردش مالی بالا نیاز دارند نه درآمد بالا. این شرکتها می خواهند نیروی انسانی را که در شرف از دست رفتن است، حفظ کنند.
او اضافه کرد: هتل ها، آژانس ها و اتاق تجاری برای واکسن می توانستند بودجه تامین کنند، اما شرایط به این سمت پیش نرفت. گردشگری تصمیم گرفته بود تور انجام دهد، نه اینکه فقط پول دربیاورد.
رئیس هیأت مدیره جامعه تورگردانان ایران افزود: توریستهای خارجی اغلب دو سوال از ما می پرسند؛ آیا ایران ویزا می دهد و دیگر این که، وضعیت واکسن در ایران چگونه است. ما جواب هیچ کدام را نمی دانیم. باید مسؤول این قضیه مشخص شود و یکی باید پاسخگوی این مسائل باشد. شرایط طوری شده که وزارت بهداشت بدون توجه به نظر و پیشنهادهای فعالان و شاغلان این حوزه، شخصا برای گردشگری تصمیم می گیرد.

وزارت بهداشت طرح های گردشگری را وتو می کند
مصطفی سروی ـ عضو هیأت مدیره جامعه تورگردانان ایران ـ درباره تاثیر واکسن بر هزینه سفر، اظهار داشت: مگر ارمنستان این کار را نمی کند، منافع این کشور از بابت سفر ایرانیها به انگیزه دریافت واکسن بصورت غیرمستقیم تامین می شود، چه اشکالی دارد این منافع برای ایران باشد؟
او در رابطه با این سوال که باتوجه به رکود و بیکاری فعالان گردشگری، چقدر احتمال می رود با ورود بخش خصوصی گردشگری به واردات واکسن و ترغیب مردم به سفر به برخی نقاط کشور برای تزریق آن، هزینه سفر گران شود و به صورتی واکسن بخش خصوصی عامل گرانی سفر شود؟ اظهار نمود: این احتمال می رود که هزینه بالاتری گرفته شود و یا غیرمستقیم روی قیمت ها تاثیر بگذارد، اما نرخ اصلی واکسن کرونا آن قدر نیست که هزینه سفر را گران تر کند. مگر اینکه یک سری از هتلداران هزینه واکسن را تامین کنند و شرط را اقامت در همان هتل بگذارند و قیمت را بالا برند. در این شرایط هزینه سفر گران می شود.
او با تاکید بر اینکه دولت به انحصار گرفتن واکسن را نمی پذیرد، افزود: حتی اگر بخش خصوصی یا هتلداران واکسن را وارد کنند، خودشان امکان و شرایط تزریق آنرا که ندارند. این واکسن ها باید تحت شرایطی خاص نگهداری و در اختیار دولت قرار داده شوند و متخصص آنرا تزریق کند.
عضو هیأت مدیره جامعه تورگردانان ایران افزود: یک سری از هتلداران کیش حاضر شدند هزینه واکسن را تامین کنند، به شرطی که مردم به کیش سفر کنند. البته هیچ الزامی برای اقامت در هتل های واردکننده واکسن تعیین نشده است. هرچند که باید زیرساخت جزیره کیش را درنظر گرفت. نباید روالی پیش آید که پرواز این جزیره گران شود و هزینه یک سفر کیش از ارمنستان گران تر تمام شود.
هر دُز واکسن وارداتی با دلار آزاد حدود ۶۰۰ هزار تومان است. این مبلغ در مقابل هزینه عوارض خروج از کشور که مسافران ارمنستان برای دریافت دو دُز واکسن فقط باید یک میلیون تومان به دولت پرداخت کنند، مبلغی نمی شوداو درباره ایجاد جذابیت برای سفر به ایران با واکسن، اظهار نمود: باتوجه به واکسن های موجود در بازار نمی توانیم به گردشگری ورودی فکر نماییم. به جز یک نمونه واکسن جانسون و جانسون، واکسن دیگری یک مرحله ای نیست و مدت زمان اقامت مسافران ورودی به میزانی نیست که دو دُز واکسن را تزریق کنند. ما فقط می توانیم واکسن را برای تاسیسات گردشگری تامین نماییم که مردم با اطمینان از خدمات آنها استفاده کنند.
سروی اظهار داشت: جامعه تورگردانان پروتکلی را برای ورود توریستهای خارجی به ستاد ملی کرونا ارائه کرد که برمبنای آن گردشگران واکسینه شده به شرط تست در ورود و سه روز بعد از اقامت، امکان سفر به ایران پیدا کنند. این طرح را وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در کمیته ای از ستاد بیان کرد اما وزارت بهداشت آنرا وتو کرد. گردشگری ورودی برای دولت هیچ اولویتی ندارد. خصوصاً با هجمه ای که پیش بینی می شود با در اولویت قرار دادن گردشگری در کشور پیش آید.

مجوز واردات واکسن را بدهند از عراق و افغانستان توریست می آوریم
حسین نکونام ـ رئیس هیأت مدیره جامعه حرفه ای گردشگری سلامت ایران ـ درباره چگونگی توجیه وزارت بهداشت درباره لزوم واردات واکسن مورد نیاز گردشگری، اظهار داشت: وزارت بهداشت اصلا شنونده مشکلات گردشگری نیست، اصلا وقت نمی گذارد. این وزارتخانه متولی اصلی بهداشت و درمان کشور است و موظف بود که واردات واکسن را پیگیری کند. اوایل پروسه توزیع واکسن در دنیا، تب بالایی داشت و بخش خصوصی نمی توانست اقدام نماید، ولی حالا در خیلی از کشورها واکسن ها در حال انقضاء است، مثل هنگ کنگ، ارمنستان و…؛ سینوواکی که به وزارت بهداشت درخواست مجوز واردات آنرا داده بودیم ۲۲.۵ دلار تمام می شد، هر دُز واکسن با دلار آزاد حدود ۶۰۰ هزار تومان است. این مبلغ در مقابل هزینه عوارض خروج از کشور که مسافران ارمنستان برای دریافت دو دز واکسن باید یک میلیون تومان به دولت پرداخت کنند، مبلغی نمی گردد. از این دلیل واضح تر چه می توانست برای متقاعد کردن وزارت بهداشت باشد؟
وی افزود: صنعت گردشگری فلج شده است. نه حمایت دولتی داشتیم، نه در مالیات کمک کردند. همه در حد شعار بود. هیچ اقدام واقعی و مؤثری ندیدیم. سازمان تامین اجتماعی برای تعدادی از هتلداران توقیف اموال صادر کرد. اگر قرار باشد بخش خصوصی وقتش را بگذارد از وزارت بهداشت امتیاز بگیرد آب در هاون کوبیدن است، اما اگر وزارت بهداشت در طول این مدت باقی مانده با بخش گرشگری همکاری و همراهی کند، حاضریم برای تامین قسمتی از بودجه واکسن ضمانت بدهیم. بااینکه این وظیفه ذاتی دولت می باشد.
نکونام برخلاف دیگر فعالان حاضر در این جلسه که معتقد بودند واکسن عامل جذابی برای توریستهای خارجی نیست، اظهار داشت: معتقدم اگر وزارت بهداشت درست و اصولی کار کند، دولت از صنعت گردشگری حمایت کند، زیرساخت لازم برای سفر گردشگران بمنظور واکسینه شدن در ایران وجود دارد. اگر شرایط ویزای درمان تسهیل شود خصوصاً برای بازارهای هدف عراق و افغانستان، دراین زمینه توریست خواهیم داشت. حداقل با بازاریابی و مدیریت درست بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار نفر را در شش ماه می توان جذب کرد. همین حالا متقاضیان زیادی برای درمان به ایران سفر می کنند.