به گزارش عصر توریسم، مشاور موزه ها و میراث هنر معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در رابطه با ی مطالب مطرح شده در بعضی رسانه ها در رابطه با صدمه رسیدن به یکی از آثار پیکاسو حین مرمت، اظهار داشت که برای نمایش این آثار، اصلا برنامه ای برای مرمت نداشته اند و صرفاً بعضی از آثار برای نمایش عمومی بهبودسازی شده اند.
روز گذشته در آستانه برگزاری نمایشگاهی از برخی آثار دیده نشده پابلو پیکاسو در موزه هنرهای معاصر تهران، خبرهایی بر مبنای صدمه دیدگی یکی از آثار پابلو پیکاسو در حین مرمت در فضای مجازی منتشر گردید که البته از جانب نماینده ای از وزارت ارشاد نادرست خوانده شد.
در همین راستا خبرنگار ایسنا تماسی داشته است با رضا دبیری نژاد ـ مشاور موزه ها و میراث هنر معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ـ که این مقام مسئول طی گفت وگویی، توضیحاتی را در رابطه با ترمیم و بهبودسازی آثار پیکاسو برای نمایش در موزه هنرهای معاصر تهران عرضه داد.
دبیری نژاد در ابتدا اظهار داشت: درست است که آثار موزه هنرهای معاصر قیمتی و پرارزش هستند ولی حقیقت اینست که طی ۵۰ سال قبل بعضاً شرایط مناسب برای نگهداری از آنها فراهم نشده است. حال این آثار طی دوره های مختلف به علت شرایط نامناسب نگهداری و جابجایی ها صدمه دیده اند، البته این صدمه ها چندان جدی نیست. فراموش نکنیم که کاغذ، رنگ روغن و چوب قاب این آثار، با تغییر برودت و رطوبت صدمه می بینند. حال موزه داران باید وضعیت این آثار را قبل از این که صدمه ببینند، به شکل مرتب بررسی کنند؛ چونکه در صورت رسیدگی نشدن به صدمه ها و عمیق شدن آنها، قابل مرمت نخواهند بود.
وضعیت آثار موزه هنرهای معاصر باید مرتب بررسی شود
دبیری نژاد در رابطه با شرایط بررسی وضعیت آثار هنری موزه هنرهای معاصر اظهار داشت: بررسی وضعیت این آثار ابتدا باید به شکل ادواری صورت بگیرد و حالت دوم هم بررسی وضعیت آنها قبل از برگزاری نمایشگاه است. درحقیقت قبل از برگزاری نمایشگاه، کارشناسان آثار گنجینه را بررسی می کنند که آیا قابل نمایش هستند و اگر صدمه ای دارند قبل از نمایشگاه ترمیم و یا بهبودسازی شوند. حال این بهبودسازی می تواند شامل مرتفع ساختن گرد و غبار، آلودگی، ترک و… باشد. این امر درحالی است که نسبت به بعضی از نمایشگاه های پیشین موزه هنرهای معاصر نقد شده بود که آثار بدون مرمت و بهبودسازی به معرض نمایش گذاشته شده اند.
وی همینطور در رابطه با فرآیندی که آثار پیکاسو به معرض نمایش گذاشته می شوند، اظهار داشت: زمانیکه تصمیم به نمایش آثار پیکاسو گرفتیم، از متخصصان آکادمیک حفاظت و مرمت خواستیم که این آثار را بررسی نمایند. بعد از بررسی ها و عرضه گزارش های صدمه شناسی متوجه شدیم بعضی از این آثار در دهه های گذشته به علت نگهداری در شرایط نامناسب صدمه دیده اند؛ چونکه حتی از قاب و مواد مناسب برای نگهداری آنها استفاده نشده است. در این نمایشگاه تمرکزمان روی آثار کاغذی و آرتیست بوک (کتاب دستی) بود و هیچکدام از تابلوهای نقاشی را مرمت نکردیم.
دبیری نژاد اضافه کرد: در این راستا یک کارگاه مرمت راه انداختیم با کمک ناظران و مرمت گرانی که فارغ التحصیلان آکادمیک و باتجربه حفاظت و مرمت آثار هنری هستند و سابقه مرمت آثار هنری مدرن و تاریخی را داشتند، بهبودسازی آثار را انجام دهیم. در واقع مرمتی در کار نبود، بلکه صرفاً آثار برای نمایش بهبودسازی شدند با همان وضعیت گنجینه به نمایش درنیایند؛ چونکه بعضی از آنها به علت شرایط نامناسب نگهداری با گرد و غبار پوشانده شده بودند یا گرفتار چین و چروک شده بودند.
درباره مرمت آثار هنری یک کارشناس باید نظر دهد
مشاور موزه ها و میراث هنر معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: سال هاست در دانشگاه های ایران رشته مرمت آثار تاریخی را داریم؛ بنابراین متخصصان بسیاری در این حوزه کار می کنند که در منطقه شناخته شده هستند و حتی به کمک کشورهای همسایه هم می روند. درنظر داشته باشید که مرمت یک عمل علمی و تخصصی است؛ بنابراین یک مرجع علمی باید در رابطه با مرمت شدن آثار هنری نظر دهد. این که خبری در هاله ای از ابهام در رابطه با مرمت غیراصولی آثار هنری صحبت کند، باید پرسید که بر مبنای کدام اطلاعات از مرمت غیراصولی آثار صحبت می کنند؟ آیا طرح ها و فرایند مرمت را دیده و می دانند که کل فرایند صدمه شناسی و بررسی شده بوده است؟
در این زمینه بخوانید:
حاشیه ای در تهران قبل از نمایش آثار دیده نشده پیکاسو
شرایط نامناسب نگهداری آثار موزه و صدمه آنها
وی همینطور با تکیه بر این که آثار موزه هنرهای معاصر به علت شرایط نگهداری نامناسب طی ادوار مختلف گرفتار صدمه شده اند، اظهار داشت: تعداد زیادی از آثار موزه باید به شکل جدی مرمت شوند. علت صدمه دیدن آثار موزه هنرهای معاصر اینست که با عنایت به وسعت گنجینه موزه، یک کارگاه مرمت مجهز و با تعداد متخصصان و کارشناسان کافی ندارد؛ بنابراین آثار در زمان مناسب بررسی و پشتیبانی نشده اند و در گذر زمان صدمه آنها عمیق تر شده است. حال در برهه هایی از مواد نامناسب برای قاب کردن این آثار استفاده شده است. حالا هم که ما قصد صدمه زدایی از این آثار را داشتیم بر اساس یک شایعه و منبع بی نام و نشان کارمان را زیرسوال بردند.
دبیری نژاد خاطرنشان کرد: موزه هنرهای معاصر و کلاً موزه ها متعلق به مردم و سرمایه ملی هستند. میراث فرهنگی مانند شیشه شکننده هستند و نباید آنها را وارد مجادلات شخصی، سیاسی و غیرتخصصی کرد و به سرمایه ملی صدمه زد. نباید عوض حمایت و پشتیبانی از اقدامی که می تواند موزه های ایران را در سطح جهانی ارائه کند، ریشه به تیشه خود بزنیم. باید به متخصصان و تجربه های علمی اعتماد کرد و اجازه داد علم کار خویش را کند. نباید پای آدم های غیرمتخصص را به حوزه های غیرتخصصی بکشانیم.
او افزود: نمایشگاه طی دو سه روز آینده افتتاح می گردد و خود آن گویای وضعیت آثار خواهد بود. کارشناسان متخصص هم می توانند با بازدید از آثار، کار ما را قضاوت کنند که این امر می تواند باعث کمک کردن برای ارتقا موزه هنرهای معاصر در حوزه های موزه داری، حفاظت و مرمت آثار و موزه آرایی شود.
نمایشگاه چه زمان و چگونه برگزار می شود؟
در نمایشگاه پیش روی موزه هنرهای معاصر که از سه شنبه (۲۱ اسفندماه) افتتاح می گردد، بیشتر از ۶۰ اثر از پابلو پیکاسو، از دوره های مختلف کاری این هنرمند اسپانیایی، به نمایش درخواهد آمد.
این مجموعه شامل ۱۲ اثر آکواتینت از سری «تروماکیا» یا «هنر گاوبازی» است که در کنار تعدادی دیگر از آثار این هنرمند برجسته و بعضی از مهم ترین آثار او، عرضه خواهد شد. علاوه بر این، آثاری از هنرمندان ایرانی که با آثار پیکاسو مرتبط هستند هم این نمایشگاه به نمایش در می آیند. این نمایشگاه از ساعت ۱۷: ۳۰ روز ۲۱ اسفندماه آغاز خواهد شد.
مجموعه «تروماکیا» یا «هنر گاوبازی» یکی از آثار پرارزش پیکاسو است که شامل ۲۶ قطعه آکواتینت بوده و در چارچوب پورتفولیو با ۲۶۱ نسخه انتشار یافته است. این مجموعه در موزه های بزرگ جهان، ازجمله موما (MoMA) هم نگهداری می شود. در کنار این آثار، آثار شاخصی همچون «نقاش و مدلش»، «پنجره ای باز به خیابان پنتی یور»، «بابون و بچه اش» و «زن گریان ۱، ۳، ۴» از گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران به نمایش در خواهند آمد.
همچنین، در این نمایشگاه منتخب آثاری از هنرمندان ایرانی همچون بهرام دبیری، بهمن محصص، جلیل ضیاءپور، محسن وزیری مقدم، محمدعلی شیوا (کاکو)، گارنیک درهاکوپیان، هانیبال الخاص و پروانه اعتمادی و همینطور آثار هنرمندان خارجی مانند ژرژ براک، رابرت دلونه، فرنان لژه، فرانتیشک کوپکا و خوان میرو به معرض نمایش گذاشته می شود.
علاقمندان برای بازدید از این نمایشگاه می توانند تا پایان ماه مبارک رمضان، همه روزه به جز ایام تعطیل از ساعت ۱۰ بامداد تا ۶ عصر و از ۱۴ فروردین ماه ۱۴۰۴ تا ۳۱ اردیبهشت ماه، همه روزه به جز دوشنبه ها از ساعت ۱۰ بامداد تا ۷ عصر به موزه هنرهای معاصر تهران مراجعه نمایند.
منبع: asretourism.ir

