به گزارش عصر توریسم، قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با تکیه بر جایگاه رفیع «دره خرم آباد» در پرونده های ثبت جهانی ایران اظهار نمود: نظر ایکوموس صرفا یک «گزارش کارشناسی» است و تصمیم نهائی در رابطه با ثبت جهانی آثار، در صلاحیت کمیته میراث جهانی یونسکو است.
به گزارش عصر توریسم به نقل از ایسنا، ایران در صورتی که با نگاهی جامع تر پرونده ای متشکل از «غارهای پیشاتاریخی، قلعه فلک الافلاک و پل شکسته» را برای ثبت در لیست میراث جهانی یونسکو آماده کرده بود، اما گزارش کارشناسی اخیر ایکوموس، تنها غارهای پیشاتاریخی دره خرم آباد را واجد معیارهای ثبت دانسته و پیشنهاد بررسی اجزای دیگر را به تعویق انداخته است. این تصمیم اولیه، واکنش وزارت میراث فرهنگی را به دنبال داشت و علی دارابی، قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی کشور، در واکنش به برخی گزارش ها در رابطه با ارزیابی ایکوموس پیرامون پرونده «غارهای قبل از تاریخ و مجموعه قلعه فلک الافلاک دره خرم آباد»، با تاکید بر نقش مشورتی این شورا، اظهار داشت: شورای بین المللی بناها و محوطه ها (ایکوموس) یکی از سه نهاد مشورتی رسمی یونسکو در فرایند ثبت جهانی آثار فرهنگی است و نظر این نهاد صرفا یک ارزیابی فنی است، نه تصمیم نهائی.
او اضافه کرد: بر مبنای رویه موجود، ایکوموس بعد از بررسی میدانی، مطالعه مستندات و ارزیابی وضعیت حفاظتی آثار، گزارشی تهیه و آنرا همراه با یکی از چهار سفارش ثبت، ثبت مشروط، تعویق یا عدم ثبت به کمیته میراث جهانی ارائه می کند، اما تصمیم نهائی در رابطه با ثبت یا عدم ثبت هر اثر، منحصراً در صلاحیت کمیته میراث جهانی یونسکو است که متشکل از نمایندگان رسمی ۲۱ کشور عضو منتخب است.
دارابی ضمن اشاره به تجربه های موفق ایران در پرونده های گذشته تصریح کرد: در مواردی مانند ثبت راه آهن سراسری ایران، کاروانسراهای ایران و میمند، باوجود برخی مخالفت های اولیه، توانستیم با اتکا به مستندات علمی، پیگیری های دیپلماتیک و انسجام کارشناسی، رای کمیته را به نفع کشورمان جلب نماییم.
معاون میراث فرهنگی در جواب برخی شایعات در رابطه با حذف قلعه فلک الافلاک از این پرونده اظهار داشت: این قلعه بخشی از پرونده است و یکی از اجزاء منظر فرهنگی دره خرم آباد بحساب می آید. عنوان رسمی این پرونده هم «غارهای قبل از تاریخ و مجموعه قلعه فلک الافلاک دره خرم آباد» است که بر پیوستگی فرهنگی ـ تاریخی این اجزا تاکید دارد.
او اضافه کرد: گزارش های انتشار یافته نشان داده است که ایکوموس ثبت جهانی این اثر را با محوریت غارهای پیشاتاریخی سفارش کرده و در رابطه با برخی اجزا همچون قلعه فلک الافلاک، پیشنهاد به تعویق بررسی داده است. با این وجود، این نظرات نهائی نیست و ما تا زمان برگزاری نشست رسمی کمیته در تابستان ۲۰۲۵ فرصت داریم که از تمام ظرفیتهای علمی، حقوقی و دیپلماتیک برای دفاع از جامعیت پرونده استفاده نماییم.
دارابی با تاکید بر عزم ملی برای ثبت جهانی این اثر پرارزش اظهار داشت: دره خرم آباد نه فقط میراث لرستان، که بخشی از هویت تمدنی ایران است. ما این مسیر را با دانش، تجربه و امید ادامه می دهیم و با اتکا به تعامل فعال با کشورهای عضو کمیته، برای ثبت کامل و شایسته این اثر در لیست میراث جهانی تلاش خواهیم کرد.
در ایام گذشته (هشتم خرداد ۱۴۰۴)، ایکوموس (نهاد مشورتی وابسته به سازمان بین المللی یونسکو) اعلام نمود: «دره خرم آباد با محوریت مکانهای قبل از تاریخ واجد ارزش جهانی شناخته شده و ثبت آن به کمیته میراث جهانی سفارش شده است و بعد از تکمیل پژوهش های باستان شناختی و میان رشته ای تپه «فلک الافلاک» و انتشار نتایج آنها، این مجموعه تاریخی مجدداً مورد بررسی قرار خواهد گرفت.»
در این راستا، عطا حسن پور، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان هم اظهار داشت که مجموعه تاریخی فلک الافلاک بعنوان بخشی از «پرونده ثبت جهانی «دره خرم آباد» درنظر گرفته شده است» و در جواب انتقاداتی بر مبنای بی توجه به قلعه فلک الافلاک در این پرونده، تاکید کرد: «از ابتدا عنوان اثر «دره خرم آباد» با تمامی پیوست های آن، همچون قلعه فلک الافلاک، بوده است. این قلعه که محل موزه دیرینه شناسی است، به صورت کامل در پرونده ثبت جهانی لحاظ شده و هیچ بنایی از این مجموعه از پرونده خارج نشده است.»
وی همینطور اظهار نمود: «این پرونده در مرحله ارزیابی قرار دارد و بعد از تأیید نهایی، در لیست میراث جهانی یونسکو ثبت خواهد شد.»
منبع: عصر توریسم
