به گزارش عصر توریسم، وزیر میراث فرهنگی در یادداشتی عملکرد یک سال اخیر وزارت متبوعش را به مناسبت هفته دولت منتشر نمود و اظهار داشت: ایران در جایگاه یکی از پویاترین مقاصد گردشگری منطقه قرار گرفت.
به گزارش عصر توریسم به نقل از مهر، سیدرضا صالحی امیری وزیر میراث فرهنگی، گردشگری در یادداشتی نوشت: یک سال از دوران خدمت پرشتاب در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گذشت. یک سال قبل برای ما صرفا آغاز یک دوره مدیریتی نبود، بلکه تجربه ای تاریخی در تعریف مجدد نقش ایران در نظام ملی و بین المللی فرهنگ و تمدن بود. در جهان امروز که قدرت نرم بر معادلات سخت افزاری غلبه یافته و «اقتصاد فرهنگ» به ستون توسعه پایدار بدل شده است، دولت هم ناگزیر از آن بود که با تاکید بر سه رکن بنیادین هویتی خود میراث فرهنگی به مثابه حافظه تمدنی، گردشگری به مثابه موتور محرکه اقتصاد و صنایع دستی به مثابه زبان جهانی فرهنگ منزلت تاریخی و آینده ساز خود را تعریف مجدد کند. این سه اصل تنها یک سیاست مقطعی نیست، بلکه افق راهبردی قدرت فرهنگی ایران در دنیای پرآشوب کنونی است.
از همان اولین روزها، دو گزینه پیش روی ما بود: شتاب زدگی در تغییرات که حاصلش بی ثباتی است، یا حرکت بر مدار عقلانیت، انسجام نهادی و ثبات سازمانی. ما راه دوم را برگزیدیم. با ایجاد کمیته های تخصصی انتصابات بر اساس شایسته گزینی، تأسیس شورای راهبردی با مشارکت اندیشمندان و مدیران ارشد و انتقال تمرکز مدیریتی از ستاد به میدان، وزارتخانه از سطح یک دستگاه اجرایی صرف به نهادی اندیشه محور و سیاست ساز ارتقا یافت. این ساختار پایدار زمینه ساز آن شد که تصمیم های کلان نه برمبنای ذوق فردی، بلکه بر مدار عقلانیت جمعی و منطق توسعه اتخاذ شود.
در عرصه گردشگری، تحولات یک سال قبل به نقطه عطفی در مناسبات و نظام برنامه ریزی و اجرایی بدل شد. اصلاحات بنیادین در نظام های اجرایی برنامه هفتم توسعه، موانع مزمن سرمایه گذاری را برچید: زمینهای راکد به فرصت های بزرگ بدل شده اند، عوارض ساخت هتل در خیلی از کلان شهرها حذف شد، سرمایه گذاری در حاشیه رودخانه ها و سدها مجاز شناخته شد و ورود تجهیزات نوین گردشگری به کشور هم با تعرفه صفر آزاد شد. این تغییرات صرفا اصلاحات حقوقی نبود، بلکه بنیانی بود برای عبور از اقتصاد متکی به دولت به سوی اقتصاد مردم محور.
این بستر نهادی با بزرگ ترین بسته تأمین مالی گردشگری کشور تکمیل شد بیست همت اوراق، دو و نیم همت تبصره ۲ و هشت همت از صندوق توسعه ملی که در مجموع بالاتر از سی همت منابع مالی برای توسعه زیرساخت های گردشگری فراهم ساخت. اصلاح تعرفه های انرژی کاهش تعرفه گاز به سطح خدماتی و کاهش چشم گیر تعرفه برق هم نشان داد که دولت نه فقط مشوق نمادین، بلکه پشتیبان عملی فعالان این صنعت است.
حاصل این اصلاحات در میدان روشن بود: صدور بالاتر از ۲۶۸۴ موافقت اصولی، طراحی ۱۳۰ بسته سرمایه گذاری جدید، تعیین تکلیف ۶۸۲ پروژه نیمه تمام و آغاز بزرگ ترین طرح های اقامتی کشور. همه این ها در کنار ثبت بالاتر از ۳۶ میلیون سفر نوروزی در سال ۱۴۰۴، ایران را در جایگاه یکی از پویاترین مقاصد گردشگری منطقه قرار داد. در سطح بین المللی نیز، انتخاب اصفهان بعنوان میزبان اجلاس جهانی گردشگری در سال ۲۰۲۶، گواهی بر بازگشت ایران به مدار اعتماد و اعتبار جهانی در حوزه دیپلماسی گردشگریست.
در این مسیر، دیپلماسی فعال منطقه ای و فرامنطقه ای هم نقشی بنیادین ایفا کرد. توافق های راهبردی با کشورهای حوزه خلیج فارس، قفقاز و کشورهایی مانند مصر در قالب اسناد همکاری بلندمدت، توسعه همکاریهای گردشگری با ترکیه و تبادل نظر های مکرر با سازمان های بین المللی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، بستر تازه ای برای حضور ایران در مدار جهانی فراهم ساخت. این تعاملات نه فقط به جذب سرمایه گذاری و گشایش بازارهای صادراتی کمک می نماید، بلکه تصویری تازه از ایران به مثابه قدرت فرهنگی و تمدنی در سطح منطقه ای و جهانی ارائه نمود.
در حوزه صنایع دستی، سال قبل سالی بود که می توان آنرا سال «جهش» نامید. صادرات صنایع دستی به بازارهای منطقه ای، تأسیس تعاونی های توسعه صنایع دستی، برگزاری نمایشگاه های خارجی و داخلی، اعزام هنرمندان به کشورهایی چون هند، عراق و ازبکستان، صنایع دستی ایران را از سطح کالای سنتی به جایگاه ابزار دیپلماسی فرهنگی ارتقا داد. ثبت جهانی یزد بعنوان شهر زیورآلات سنتی، باززنده سازی سیزده رشته فراموش شده، ایجاد بالاتر از چهل وپنج هزار فرصت شغلی، بیمه پنج هزار هنرمند و تصویب سند ملی صنایع دستی، همگی نشان داد که هنر ایران از حاشیه اقتصاد به متن توسعه پایدار وارد شده است.
در حوزه میراث فرهنگی هم دستاوردهای مهمی رقم خورد. تصویب «سند ملی میراث فرهنگی» برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی، چارچوبی حقوقی برای صیانت از حافظه تاریخی ملت ایران فراهم ساخت. بازگشت ۱۱۵۹ شیء تاریخی از ایالات متحده و ترکیه، نمادی از اقتدار دیپلماسی فرهنگی و پاسخی روشن به همه تردیدها در رابطه با توان ایران در بازیابی حقوق تاریخی خود بود.
مرمت بالاتر از ۴۰۹۵ اثر، سامان دهی هفتاد هزار شیء تاریخی، آغاز بالاتر از هشتصد پروژه ملی مرمتی، ثبت جهانی هگمتانه، جشن مهرگان، هنر ساخت و نواختن رَباب و دره های خرم آباد و افتتاح ۲۲ موزه جدید، نه فقط میراث ایران را صیانت کرد، بلکه جایگاه کشور را در نظام جهانی میراث ارتقا داد. بهره برداری از تکنولوژی های جدید در مرمت و حفاظت، گواهی است بر حرکت از حفاظت انفعالی به سوی صیانت هوشمند و آینده نگر.
این همه در پیوندی تنگاتنگ با سفرهای استانی محقق شد. حضور میدانی در استانهای مختلف، دیدار مستقیم با هنرمندان، فعالان گردشگری و حافظان میراث، و حل مشکلات محلی در بستر تعامل رودررو، زمینه ای را فراهم آورد تا سیاستهای کلان به زبان تجربه عینی بدل شوند. این سفرها نه فقط حلقه ارتباط مردم و دولت را تقویت کرد، بلکه مانع از آن شد که سیاستگذاری ها در سطح ستاد متوقف شود و بی ارتباط با حقیقت های سرزمینی باقی بماند.
این همه بر شانه های نیروی انسانی متعهد و ساختار ایستاد. ایجاد پایگاه های میراث ملی و جهانی و موزه ها و یگان حفاظت، فرصت بی نظیری برای رفع چالش های این حوزه های بسیار اهمیت دارد. تثبیت امنیت شغلی، افزایش پنجاه درصدی حقوق کارکنان و رشد شصت وسه درصدی بودجه، تاکید ما بر آن بود که سرمایه انسانی ستون هر توسعه پایدار می باشد. همکاری نزدیک با مجلس و سایر نهادهای حاکمیتی هم نشان داد که این دستگاه می تواند الگوی حکمرانی هم افزا باشد.
البته، مسیر بی چالش نبود. شرایط جنگی در منطقه مانع تحقق کامل هدف جذب ۹.۵ میلیون توریست خارجی شد. اما این محدودیت نه باعث عقب نشینی، بلکه محرک ما برای تعمیق دیپلماسی فرهنگی و گسترش همکاریهای بین المللی شد.
اکنون در آستانه سالی تازه، روشن است که یک سال قبل صرفا نقطه آغاز بود. ایران امروز بالاتر از هر زمان دیگری در آستانه خیزشی تمدنی است؛ خیزشی که در آن میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نه حوزه هایی منفصل، بلکه اضلاع یک مثلث راهبردی در تولید قدرت نرم، بازآفرینی هویت ملی و ارتقاء جایگاه جهانی کشور هستند.
من بر این باورم که ایران در قرن بیست ویکم تنها یک مقصد گردشگری نیست؛ ایران مکتبی است زنده از تمدن، فرهنگ و نوآوری. رسالت ما آن است که این حقیقت را با زبان دیپلماسی فرهنگی و با پشتوانه ای از اقتصاد پایدار و سیاست عقلانی به جهانیان بنمایانیم.
