به گزارش عصر توریسم مجموعه تاریخی بازار همدان در بافت مركزی و در محدوده خیابان های اكباتان، باباطاهر و شهدا قرار گرفته و یكی از جاذبه های تاریخی شهر به حساب می آید.
به گزارش عصر توریسم به نقل از ایسنا، این مجموعه زیبا از بناهای متعددی تشكیل شده كه بیشتر آنها به دوره قاجاریه و بعد از آن تعلق دارد؛ اما طبق نظر جهانگردانی كه در سده های مختلف از این كهن شهر دیدن كرده اند، بنای اولیه بازار دارای قدمتی به پیشینه هگمتانه است.
از آنجائیكه شهر همدان در راه یكی از طریق های اصلی جاده ابریشم قرار داشته از مراكز مهم فعالیت های تجاری به شمار می آمده است.
برخی شواهد نشان داده است تا اواخر دوره قاجار بخش زیادی از داد و ستدهای ایران با غرب از راه شهر همدان و سپس بغداد صورت می گرفته است.
در ابتدا این بازار كهن به علت تاخت و تازهای فراوان و سپس به جهت ساخت و سازهای ناسازگار با بافت تاریخی و تغییرات اقتصادی و اجتماعی، رونق تجاری گذشته را از دست داد.
این مجموعه زیبا با گذشت زمان همچنان پا بر جا باقی مانده و دیدنی های بسیار برای دوستداران این سبك معماری دارد.
بازار همدان در جایگاه قلب تپنده شهر، دارای حدود 30 راسته و 25 سرا است، كه مجموعه متنوعی از كسب و كارهای سنتی و مدرن را عرضه می كند.
هم اكنون برخی از راسته ها بدون سقف هستند، كه در گذشته مسقف بوده اند؛ سقف بعضی از راسته ها هم مربوط به سالیان اخیر است.
بعضی راسته های بازار همدان بر حسب نوع فعالیتی كه در آنها جریان دارد نامگذاری شده اند؛ راسته زرگرها، صندوق سازها، كفش دوزهای كوچك و بزرگ، شیشه فروش ها، مسگرها، نخودبریزها، حلبی سازها، صحافخانه، دباغخانه، كاه فروشها، چلنگرها و… همچون این راسته ها هستند.
برخی راسته ها به نام بانیان آنها شناخته شده اند، كه بعنوان نمونه راسته حسین خانی و حاج فضل الله را می توان نام برد.
راسته های مسجد جامع، قبله و مسجد پیغمبر از دیگر راسته های بازار همدان هستند.
مسجد جامع همدان كه از آثار دوران قاجاریه و حتی قبل تر از آن است در این مجموعه قرار دارد و یكی از زیباترین شبستان های مسقف( شبستان زمستانی) تاریخ معماری ایران را در خود جای داده است.
از بزرگترین سراهای بازار همدان، سرای گلشن است كه سقف هشتی ورودی آن و تزیینات آجركاری در بیرون و داخل بنا از جاذبه های تاریخی بازار است.
سرای گلشن با مساحت 3400 متر مربع با نقشه چهار ایوانی، در ضلع شرقی راسته صحافخانه قرار گرفته و دارای 70 حجره و مربوط به دوره قاجار است.
از سرای میرزا كاظم هم می توان به عنوای یكی از زیباترین و سالم ترین سراهای موجود در بازار همدان نام برد.
این سرا با نقشه مربع شكل چهار ایوانی و مساحتی حدود 3000 متر مربع دارای 40 حجره در طبقه بالا و 45 حجره در طبقه پایین است كه با تزیینات آجركاری حصیری از دوره قاجاریه در بازار شهر همدان به جا مانده است.
هشتی فرش در مجموعه بازار قدیمی همدان، جنب سرای میرزا كاظم قرار گرفته و دارای گنبد آجری عظیم با تزیینات آجركاری و از آثار دوران قاجار به حساب می آید.
سرای حسین خانی با مساحتی حدود 2200 متر مربع در شمال بازار اصلی همدان و در انتهای راسته حسین خانی قرار دارد.
این سرای زیبای عصر قاجاریه با تزیینات آجركاری، دارای نقشه مستطیل شكل و 16 حجره در گرداگرد حیاط مركزی است.
آبادترین سرای مجموعه بازار شهر همدان سرای گمرك است، كه در سالهای اخیر بازسازی شده است.
گزارش از: آزاده صفی، خبرنگار ایسنا، منطقه همدان
