به گزارش عصر توریسم، یک کارشناس میراث فرهنگی اظهار داشت: سنگلج حریم دارد و ساخت و ساز در جوار تماشاخانه سنگلج مطابق قانون تخلف است.
به دنبال تخریب ساختمان مجاور تماشاخانه سنگلج و ابراز نگرانی هایی در رابطه با تهدید سازه تماشاخانه سنگلج که در لیست میراث ملی ثبت شده است، محمد سپنجی ـ کارشناس مطلعِ حفظ و احیای بناها، محوطه ها و بافت های تاریخی ـ در گفتگو با ایسنا، در رابطه با تخلف رخ داده با تخریب ساختمان کناری این تماشاخانه و احتمال ساخت سازه ای جدید، اظهار نمود: محله سنگلج به خاطر وسعتی که داشته، در دو فاز تعیین حریم شده است؛ یک مرتبه به تاریخ ۳۰ مردادماه ۱۳۹۵ که حریم یکپارچه ۱۳ اثر تعیین شد و بار دیگر در تاریخ اول مهرماه ۱۳۹۷ که حریم ۶ اثر را تعیین کردند. در اصل ۱۹ اثر این محله همچون تماشاخانه سنگلج دارای حریم یکپارچه است که در دو نقشه، حدود آن مشحض شده است، و بر همین مبنا تخریب و قصد برای ساخت و ساز در جوار تماشاخانه سنگلج، تخلف به شمار می آید.
او افزود: بطور قطع نقشه تعیین حریم ۱۹ اثر تاریخی سنگلج مطابق روال وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به اطلاع ۱۷ دستگاه ذی مدخل همچون شهرداری رسیده است، ازاین رو حتی اگر از میراث فرهنگی استعلامی گرفته نشده باشد، شهرداری باید نقشه های تعیین حریم را در اختیار داشته باشد و نباید با صدور مجوز موافقت می کرد.
این کارشناس ثبت میراث تاریخی اظهار داشت: اگر برای ساخت سازه ای جدید و حتی تخریب ساختمان قبلی مجوزی داده شده است، باید از این پس طبق نقشه حریم رفتار شود و اگر از این بابت متحمل خسارت شده و یا می شوند باید امضاکننده‌ی آن مجوز، این خسارت را پرداخت کند.
سپنجی ضمن اشاره به اظهاراتی در رابطه با این که «تخریب ساختمان مجاور تماشاخانه سنگلج بدون اطلاع میراث فرهنگی صورت گرفته است»، اظهار داشت: وقتی حریم سنگلج از سال ۱۳۹۷ تعیین و ابلاغ گردیده، چگونه امکان دارد بی اطلاعی رخ داده باشد!؟ روی آن نقشه که احیانا شهرداری هم در اختیار دارد، محدوده ها و حریم آثار مشخص شده است. هرچند ساختمانی که تخریب شده دیوار به دیوار تماشاخانه سنگلج بوده و مسأله فراتر از این حرف هاست.
وی همینطور خاطرنشان کرد: سال ۱۳۹۸ دستورالعمل اجرایی تعیین حریم آثار ملی از جانب سازمان وقت میراث فرهنگی ابلاغ گردیده است، که برپایه آن، زمانیکه پرونده حریم یک اثر به اداره کل ثبت و حریم در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فرستاده می شود، هیچ ارگان و نهادی اجازه پاسخگویی به استعلام ها و یا صدور مجوز را ندارد تا وقتی که حریم آن اثر، مصوب و از جانب وزیر میراث فرهنگی ابلاغ شود. بعد از آن می توانند طبق ضوابط مندرج در رابطه با حریم اثر، اقدام نمایند. از طرفی، طبق همین دستورالعمل اگر حریم اثر یا آثار مشخص نشده باشد، باید با عنایت به ارتفاع اثر تاریخی، محدوده حریم را دو برابر ارتفاع درنظر گرفت و بر آن اساس اقدام نمود. چطور می شود از دستورالعملی که از سال ۱۳۹۸ ابلاغ گردیده است، اطلاعی نداشته باشند و آنرا بهانه تخریب کنند؟
سپنجی تصریح کرد: حالا برای هر نوع ساخت وسازی در حریم محله و تماشاخانه سنگلج باید برپایه نقشه حریم اقدام گردد.
پریسا مقتدی ـ مدیر تماشاخانه سنگلج ـ چندی قبل در رابطه با اتفاقی که در مجاور این تماشاخانه در حال وقوع بود، توضیح داد: اواخر سال قبل آگاه شدیم این ساختمان تخلیه شده و مقرر است نوسازی شود، نه این که تخریب شود. از همان موقع تماس هایی با آقای نادعلی ـ رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر ـ داشتیم و از راه آقای نظری ـ مدیر کل هنرهای نمایشی ـ به وزیر ارشاد و وزارت خانه اطلاع داده و مبحث توسعه تماشاخانه سنگلج مورد پیگیری قرار|گرفت.
او ابراز تاسف کرده است که از حدود یک هفته قبل متوجه شده اند در ساختمان مجاور تماشاخانه به جای بازسازی، تخریب صورت می گیرد و در ادامه اظهاراتش که برای رسانه ها فرستاده شده، گفته است: حدود ۷ تا ۱۰ روز پیش متوجه شدیم که موضوع، نوسازی نیست و دارد تخریب صورت می گیرد. خیلی نگران شدیم. بحث الحاقی در این مرحله اولویت نبود تا این که از راه مدیر کمیته هنر کمیسیون فرهنگی شورای شهر، آگاه شدیم که تلاش هایی شده و ارتباطاتی با شهردار محترم گرفته شده است.
بعد از این توضیحات، کاظم نظری ـ مدیرکل هنرهای نمایشی ـ به برخی رسانه ها اظهار داشت که وزیر ارشاد در جریان تخریب ساختمان کناری تماشاخانه سنگلج قرار گرفته است و متوجه شدیم شهرداری تهران بدون هیچ گونه هماهنگی با وزارت میراث فرهنگی و گردشگری دست به این اقدام غیراصولی و غیرقانونی زده است.
وزارت میراث فرهنگی و معاونت میراث فرهنگی تهران هنوز در رابطه با اتفاق رخ داده برای تماشاخانه سنگلج که قدیمی ترین سالن فعال در تئاتر تهران است و در سال ۱۳۸۸ به شماره ۲۷۴۶۹ در لیست میراث ملی ایران ثبت شده، واکنشی نداشته است. ایسنا پیگیر است تا در اینباره با مسؤلان مربوطه گفتگو داشته باشد.
تماشاخانه سنگلج در سال ۱۳۴۴ همزمان با برگزاری جشنواره نمایش های ایرانی در ضلع جنوبی پارک شهر در حالی راه اندازی شد که آن سال ها با تصمیم شورای تئاتر ـ بعنوان مجموعه تصمیم گیر ـ مقرر شد این مکان تنها به آثار ایرانی اختصاص پیدا کند، اما از آغاز دهه ۵۰ و رونق نداشتن تولیدات حرفه ای با محوریت نمایش های ایرانی، با نمایش «بازرس» به کارگردانی مرحوم عزت الله انتظامی میزبان آثار غیرایرانی هم شد.
طرح گسترش تماشاخانه سنگلج هم از دهه ۹۰ مطرح و نامه درخواستی با امضای حدود ۴۰۰ هنرمند تئاتر به شهرداری تهران ارجاع داده شد تا ساختمان کناری «سنگلج» که یکی از ساختمان های اداره حقوقی شهرداری است، تغییر کاربری بدهد و به اهل تئاتر واگذار شود. اجرای این طرح در طول یک دهه مدام به تاخیر افتاد تا این که پریسا مقتدی، مدیر این تماشاخانه در سال ۱۴۰۰ اعلام نمود که به علت تغییرات اعضای شورای شهر، این طرح اجرایی نشده است. حالا بنای تاریخی سنگلج نه تنها گسترش نیافته که ادامه حیات آن با احتمال ساخت و ساز جدید و با عنایت به لرزش هایی که تن کهنه این تماشاخانه روزانه تجربه می کند، به مخاطره افتاده است.
منبع: عصر توریسم
