به گزارش عصر توریسم مرادخانی اظهار داشت: ثبت جهانی شهرهای صنایع دستی یك فضای آرمانی در ایران بوجود آورده است و رقابتی را در استانها بوجود آورده كه حتما شهر جهانی داشته باشند.

حجت اله مرادخانی پژوهشگر صنایع دستی به خبرنگار مهر درباره فایده ثبت جهانی شهرهای صنایع دستی اظهار داشت: اهمیت موضوع ثبت در ایران و بسیاری از کشورها جدی شده اما وقتی موضوع ثبت شهرهای جهانی پیش می آید آنچه که در باور عامه مطرح می شود و چیزی که در ذهن دلالت می کند همان موقعیت برجسته ثبتی هست که در یونسکو اتفاق می افتد غافل از اینکه ثبت شهرها و روستاها توسط شورای جهانی صنایع دستی انجام می شود و این شورا از نظر جایگاه بین المللی و وجاهت حقوقی، قابل مقایسه با سازمان یونسکو نیست. چون یونسکو قدرت حاکمیتی بوسیله سازمان ملل دارد و شورای امنیت سازمان ملل می تواند کشورهای درگیر جنگ را ملزم کند که به آثار جهانی نزدیک هم نشوند. منتها شورای جهانی صنایع دستی که از سال ۱۹۶۴ تشکیل شد یک سازمان غیر انتفاعی هست که کارهای ترویجی ایجاد انگیزش، کمک و مشاوره به صنعتگران فعال در دنیا را انجام می دهد.
وی اظهار داشت: در سال ۲۰۱۴ پروسه نمادین ثبت جهانی شکل گرفت و تا امروز نیز ۱۴ شهر و روستای ایران به ثبت رسیده و مدام مسئولان این مساله را بعنوان برتر بودن ایران در این عرصه مطرح می کنند منتها ثبت شهرها بر خلاف تصوری که به آن شکل داده موجب رونق گردشگری نمی گردد بلکه بیشتر کارکرد انگیزشی دارد. بررسی ها نشان میدهد در سال های اخیر که این شهرها و روستاها به ثبت رسیده اند، اتفاق خاصی از نظر رونق تولید و رشد بازار و یا رونق گردشگری در آنها نیفتاده بلکه این فضا برجسته سازی شده است شاید چون ترویج نشده و تبیین نکردند که این ثبت چه فایده ای دارد.
مرادخانی بیان کرد: موضوع ثبت جهانی شهرهای صنایع دستی در قانون برنامه توسعه به تکلیف قانونی تبدیل گشته درحالی که مسائل دیگر می توانست بعنوان تکلیف در نظر گرفته شود مانند خیلی از چالش های صنایع دستی همچون ایجاد بازارچه های دائمی صنایع دستی و… تا بتوان بواسطه آن اعتباری گرفت اما بجای این موارد، افزایش تعداد ثبت جهانی شهرهای ایران تکلیف قانونی این دولت و دولت های بعدی شده درحالیکه فعلاً نمی تواند گره ای از مشکلات موجود باز کند.
این پژوهشگر اظهار داشت: برگزاری روند داوری و جشن های مربوط به ثبت جهانی شهرها هزینه های کمی ندارد و رقابت عجیبی بین استانها به وجود می آورد که حتما استانها باید شهر جهانی داشته باشند. ثبت این شهرها معیار مشخصی ندارد. درحالی که در یونسکو هر کشور یک اثر فرهنگی و یک اثر طبیعی را می تواند در سال ثبت کند آن هم در یک روند طولانی و سخت. یک اتمسفر خوبی درباره ثبت شهرهای صنایع دستی شکل گرفته بود که اگر هدایت می شد می توانست تأثیر مثبتی داشته باشد مثل اینکه بگوییم در جایی مانند روستای خراشاد بعنوان روستای حوله بافی این را مبنا قرار دهیم که دوره آموزش بسته بندی را داشته باشیم و هنرمند به این سمت ببرد که بگوید چون روستای من جهانی شده این بسته بندی باید در چارچوب خیلی خوب و با کیفیت باشد باید از این پتانسیل به نفع توسعه صنایع دستی آن حوزه و منطقه استفاده می کردیم اما محدود شده به اینکه تنها گفته شود نخستین کشور دنیا هستیم.
مرادخانی اظهار داشت: گفته شده ایران ۱۴ شهر صنایع دستی جهانی دارد و رتبه اول دنیا را به دست آورده است. طبق آماری که سازمان کنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۸ منتشر کرد، چین با ۱۹۱ میلیارد و ۴۰۷ میلیون دلار صادرات صنایع خلاق در صدر کشورهای دنیاست این کشور در این عرصه به شدت فعالیت می کند. چطور موضوع ثبت جهانی شهرهای صنایع دستی برای آنها اهمیت ندارد؟ درحالیکه در حوزه ثبت آثار تاریخی، چین و ایتالیا در صدر هستند در واقع این فضاهای آرمانی تنها در ایران وجود دارد.
این پژوهشگر درباره شبکه شهرهای خلاق صنایع دستی که توسط یونسکو به وجود آمده نیز بیان کرد: زنجیره شبکه خلاق صنایع دستی یونسکو در واقع برنامه ای بود که یونسکو از سال ۲۰۰۴ و با هدف ترویج همکاری شهرهایی راه افتاد که مبنای توسعه و مزیت اصلی آنها عامل خلاقیت بود این زنجیره خیلی جدی بود و شهرهای خلاق یونسکو ۷ حوزه همچون ادبیات موسیقی فیلم و طراحی و صنایع دستی و… را شامل می شد. از ایران نیز اصفهان بعنوان شهر خلاق صنایع دستی و رشت بعنوان شهر خلاق خوراک، بندر عباس بعنوان شهر صنایع دستی و سنندج بعنوان شهر موسیقی به این زنجیره پیوستند.
وی اضافه کرد: این شهرها روابط جدی با هم دارند و تبادل تجربیات بین المللی در بین آنها انجام می شود. برنامه های مشترک دارند و سرمایه گذاران حوزه خلاق برای سرمایه گذاری به این شهرها می روند چون این شهرها بواسطه عضویتی که یونسکو بخشیده؛ دارای مؤلفه های چشمگیری در حوزه صنایع دستی هستند و اگر سرمایه گذاران می خواهند در این عرصه کار کنند به سراغ این شهرها می روند. وابستگی این مساله به یونسکو مهم هست. شورای جهانی صنایع دستی نیز ارتباطی با یونسکو داشت اما از ده سال قبل دیگر این روابط را ندارد.

منبع: