انجمن علمی دیرینه شناسی ایران در آستانه تغییر دولت اطلاعیه ای را خطاب به رییس جمهور جدید منتشر نمود.
به گزارش عصر توریسم به نقل از ایسنا، در این بیانیه خطاب به حجت الاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی آمده است: همان گونه که رییس جمهور منتخب استحضار دارند مسأله فرهنگ و خصوصاً میراث فرهنگی یکی از اساسی ترین مطالبی است که سکان و هدایت آن در زمینه مسئولیت ریاست جمهوری است. اما متأسفانه در تبلیغات و رقابت ها و مناظره های انتخاباتیِ نامزدهای محترم، کمتر بدان پرداخته شده بود و میراث فرهنگی این کهن دیارِ هماره ماندگار، هیچ جایگاهی را در برنامه های نامزدهای محترم ریاست جمهوری که قرار بود چهار سال سکان مدیریت کلان این کشور باستانی را بر عهده بگیرند، به شکلی شایسته به خود اختصاص نداد و حتی در برنامه اعلامی تعدادی از نامزدهای محترم ذکر نامی هم از آن به میان نیامد!
همین کم توجهی به امری خطیر که یکی از مؤلفه های مهم هویتی ایران اسلامی را تشکیل می دهد، انجمن علمی دیرینه شناسی ایران را بر آن داشت تا در آستانه تحولات بنیادین در دولت آینده، دغدغه های قسمتی از جامعه علمی، پژوهشی و کارشناسی حوزه میراث فرهنگی کشور را به عالی ترین مرجع تصمیم گیری در دستگاه اجرائی منعکس کند. با امید به آن که این دل نگرانی ها، واقعیت ها و راهکارهای پیشنهادی بتواند در اتخاذ بهترین تصمیمات موثر افتد.
حضرت عالی می دانید که رخشندگی فرهنگ و تمدن این سرزمین به گونه ای است که هیچ کس حتی دشمنان این ملت را توانایی انکار آن نیست. باورها، رفتارها و سازندگی های بی بدیل نیاکان ما در ادوار مختلف قبل از تاریخ، تاریخی و اسلامی که امروز از آنها بعنوان میراث فرهنگی مادی و معنوی کشورمان یاد می نماییم و به آنها می بالیـم، حاصـل تلاش ها، رنج ها و زحـمات نیاکانی است که بخـش عمـده آن بر ما همچنان پوشیده مانده است.
این که چغازنبیل، پاسارگاد، تخت جمشید، استخر، نقش رستم، بیشاپور، تخت سلیمان، مسجدجامع اصفهان، میدان نقش جهان، مجموعه شیخ صفی و هزاران اثر گران سنگ دیگر در زمینه میراث مادی و مواریث باارزش معنوی ای چون نوروز، سنّت ها، آیین های ملی و دینی با چه رنج و زحمتی شکل گرفته و به بار نشسته یا چرا بخش اعظمی از باورها، رفتارها و کنش های پیشینیانِ تمدن ساز این دیار بر ما پوشیده است، تنها با کمک دانش میان رشته ای باستان شناسی قابل موشکافی است و ثمره آن می تواند تحولی شگرف در شناسایی راز و رمزهای شکل گیری تمدن این مرز و بوم ایجاد کرده و نتیجه آن بعنوان عبرت و نقشه راه در تصمیم گیری های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی مورد استفاده قرار گیرد. آگاهی نداشتن از این پیشینه، امروزه مشکلات مختلفی را در سیاست خارجی، آمایش سرزمینی و حفاظت از منابع زیست محیطی برای دولتمردان و مردم این سرزمین ایجاد کرده که قسمتی از آن در خشکسالی های اخیر و شیوه برخورد با آن قابل ذکر است.
انجمن علمی دیرینه شناسی ایران به نمایندگی از بخش اعظمی از جامعه فرهنگی و علمی باستان شناسان این سرزمین ضمن اعلام آمادگی برای همکاری و کمک همه جانبه به دولت جناب عالی، لازم می داند معضلات پیش روی وزارت میراث فرهنگی و راهکارها و برنامه های پیشنهادی خودرا ارائه کند.
الف) مشکلات:
تشکیل سازمان میراث فرهنگی در سال ۱۳۶۴ و تصویب اساسنامه آن در سال ۱۳۶۷ بااینکه واحدهای پراکنده زیرمجموعه وزارت فرهنگ و هنر پیش از انقلاب و وزارت علوم در بعد از انقلاب را گرد هم آورد و بعنوان سازمانی واحد در زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به فعالیت خود ادامه داد و خدمات درخوری را دراین زمینه به حوزه میراث فرهنگی ارائه کرد اما باتوجه به اهمیت، گستردگی و ظرفیت میراث فرهنگی هیچ گاه نتوانست انتظارات موجود را برآورده سازد.
با ادغام حوزه های گردشگری و صنایع دستی در سازمان میراث فرهنگی و تأسیس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و ارتقاء جایگاه سازمان بعنوان معاونت رئیس جمهور و سپس تبدیل آن به وزارت، متأسفانه به سبب فقدان شفافیت و تفکیک وظایف سه حوزه و عدم درک این مهم که گردشگری و صنایع دستی باید از خوان میراث فرهنگی ارتزاق کند، امر وارونه شد و میراث در سایه حوزه های دیگر قرار گرفت. نتیجه آن تاوان های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در عرصه های مختلفی شد. بعنوان نمونه می توان به ناهماهنگی در طرح های عمرانی، توسعه ای و بنیادی در شهرها و روستاها اشاره نمود.
در ادامه این بیانیه با انتقاد از انتصاب ها، نداشتن ارتباط مناسب با دانشگاه ها و آن چه بی توجهی به تعاملات بین المللی و در نتیجه، تعطیلی اغلب مراکز ایران شناسی در دانشگاه های معتبر دنیا عنوان شده، مشکلات دیگری هم برشمرده شده است ازجمله: کاهش پژوهش ها به سبب محدودیت های مالی، نداشتن توجه به میراث فرهنگی مشترک در گستره ایران فرهنگی و مسائلی در زمینه های در رابطه با گردشگری و صنایع دستی.
در بخش های دیگر این بیانیه نیز به راهکارها و طرح های بنیادین پرداخته شده است:
ب) راهکارها:
پایه قرار دادن فرهنگ در امر توسعه و رویکرد ویژه به حوزه میراث فرهنگی در دولت آینده. بی شک میراث فرهنگی بعنوان یکی از مؤلفه های مهم هویتی ایرانیان، نقشی محوری در تحقق وحدت ملی و تغییر نگاه جهانیان به ملت ایران خواهد داشت.
بازتعریف وظایف وزارتخانه در زمینه های میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و تبیین این اصل که حوزه های گردشگری و صنایع دستی می بایست از بسترهای فراهم آمده از طرف میراث فرهنگی برای تحقق اهداف خود استفاده کنند. به عبارت دیگر حوزه های مذکور می بایست از خوان میراث فرهنگی استفاده کنند نه بالعکس.
انسجام بخشی به ماموریت های وزارت بوسیله دانش افزایی کارشناسان و متخصصان موجود و جذب دانش آموختگان کارآمد و استفاده از ظرفیت های موجود در دانشگاه ها و مراکز پژوهشی داخل کشور.
گسترش ارتباط و تعامل با مراکز علمی پژوهشی در سطح بین المللی بمنظور روزآمد شدن دانش متخصصان وزارت و استفاده از آخرین دستاوردها و تکنیک های علمی در انجام پژوهش ها و فعالیت های آن.
تعریف پروژه های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت در زمینه های مأموریتی وزارت خصوصاً میراث فرهنگی و استفاده از تمامی ظرفیت های کارشناسی موجود در کشور.
گسترش مطالعات تخصصی در حوزه میراث فرهنگی مشترک با کشورهای همجوار، یا به عبارتی دیگر، حضور کارشناسان و متخصصان کشور در زمینه ایران فرهنگی بمنظور تقویت روابط و تعاملات فرهنگی و همگرایی های منطقه ای.
توجه علمی و تخصصی به حوزه های گردشگری و صنایع دستی با به کارگیری متخصصان این حوزه ها و تعریف رابطه صحیح و منطقی میان سه حوزه بمنظور دستیابی به اهداف کلان وزارتخانه.
سپردن مسئولیت این وزارتخانه مهم فرهنگی ـ اقتصادی به افراد متخصص و آگاه برای هدایت آن در سطوح عالی، میانی و کارشناسی که می تواند متضمن انسجام ملی و خوداتکایی مالی برای کشور باشد. سوابق موجود حکایت از آن دارد که متأسفانه دولت ها در امر فرهنگ که به سلامت روح و روان جامعه مرتبط می باشد، احساس نیاز چندانی به افراد متخصص نمی کنند و غالباً افراد غیرمتخصص و ناآشنا را به چنین مسؤلیت هایی می گمارند. حال آن که در حوزه هایی که با روح جامعه ارتباط دارد می بایست از متخصصانِ این حوزه بهره مند شد. امید است دولت جناب عالی برای هدایت این حوزه که بسیار حساس تر از سایر حوزه هاست، از متخصصان امر استفاده نماید.
ج) طرح های بنیادین:
کوشش برای نهادینه کردن توجه و صیانت از میراث فرهنگی بعنوان معرفت عمومی بوسیله تبلیغ در رسانه های جمعی؛ قرارگرفتن در برنامه های درسی در سطوح مختلف آموزشی و ساخت فیلم ها و برنامه های تلویزیونی برای تبیین این امر که حفاظت از میراث فرهنگی وظیفه ای ملی است.
توجه و تبلیغ برای صیانت از میراث فرهنگی مادی و معنوی بوسیله بخش های مرجع جامعه نظیر مراجع عظام تقلید، ائمه جمعه و جماعات و شخصیت های علمی، فرهنگی و هنری.
الزام همه دستگاه های اجرائی برای تهیه پیوست فرهنگی خصوصاً مطالعات میراث فرهنگی برای تمامی طرح ها و پروژه های عمرانی.
