به گزارش عصر توریسم پل های تاریخی اصفهانِ نصف جهان از کانون های گردشگری و جذاب برای گردشگران و مسافران بخصوص در عید نوروز هستند، آنها باآنکه دلرُبا و چشم نوازند اما چند دهه است تلخی خشکی و بی آبی زاینده رود همیشه جاری، چشم انتظارشان گذاشته است.
به گزارش عصر توریسم به نقل از ایرنا، استان اصفهان با پنج میلیون نفر جمعیت بعنوان یکی از قطب های معروف و محبوب گردشگری جهان و ایران، بیشتر از ۲۲ هزار بنا و اثر تاریخی شناسایی شده دارد که از میان آنها افزون بر یک هزار و ۸۰۰ اثر ثبت ملی شدند.
کمتر کسی از ایرانی ها یا توریستهای خارجی است که نام پل های معروف اصفهان که هر یک نمادی از تاریخ و هنر و معماری ایران زمین و نصف جهان است به گوشش نخورده باشد، از پل خواجو و سی و سه پل گرفته تا پل مارنان و شهرستان، هر یک قرن ها استوار بر رودخانه زیبای زاینده رود همیشه جاری، جنوب و شمال اصفهان را به یکدیگر متصل کرده اند.
زاینده رود به طول افزون بر ۴۰۰ کیلومتر بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران است که از کوه های زاگرس مرکزی بخصوص زردکوه سرچشمه می گیرد و در کویر مرکزی ایران به سمت شرق پیش می رود و در نهایت به تالاب گاوخونی در شرق اصفهان می ریزد.
اما متاسفانه این رودخانه که نقشی اصلی و مؤثر در پایداری محیط زیست، تأمین آب شرب، حیات محیط زیست، رونق کشاورزی، اقتصاد و گردشگری منطقه مرکزی و هستی تالاب گاوخونی دارد، در دهه های اخیر به دلیل برداشت های غیرقانونی در بالادست، انتقال آب به حوضه دیگر، تراکم جمعیت و تا حدودی کاهش نسبی بارندگی ها، به یک رودخانه با جریان دوره ای تبدیل و در پایین دست اغلب در فصول گرم و حتی روزهای سرد سال مانند چنین روزهایی که در حال سپری کردن هستیم با خشکی روبرو شده است.
پل خواجو خسته از بی آبی زاینده رود
پل خواجو نگینی بر زاینده رود است و لحاظ موقعیت، عظمت و زیبایی سرآمد پل های تاریخی زاینده رود به حساب می آید، این سازه دو طبقه با تزئینات نفیس هنر کاشیکاری و نگارگری در سال ۱۰۶۰ هجری قمری بنا و با طول ۱۳۳ متر و پهنای آن ۱۲ متر و به علت قرار گرفتن آن در محله خواجو اصفهان به پل خواجو معروف شد.
در میانه این پل، ساختمان مخصوصی وجود دارد که برای اقامت موقتی شاه صفوی و خانواده او بنا شده و اتاق های این ساختمان کوچک دارای تزئینات نقاشی بسیار زیبایی است.
این پل تاریخی بخاطر معماری منحصر به فرد و وجود تزئینات نقاشی و کاشیکاری از دیگر پل های راه اندازی شده بر روی زاینده رود مشهوتر است و دل هر گردشگری ایرانی و غیر ایرانی را می رباید.
خواجو یکی از پل هایی است که در تنظیم جریان آب در رودخانه بدلیل وجود دروازه بند یا دریچه در زیر قوس هایش نقشی مهم داشته و هنگامی که دریچه های سد بسته می شده، سطح آب در پشت پل بالا می آمده و سبب تسهیل آبیاری باغ های بسیاری در امتداد بالادست پل می شده است.
شعرا درباره پل خواجو اشعار زیبایی سروده و در این سروده ها زیبایی های آنرا ستوده اند، همچون این اشعار، قصیده بلند صائب تبریزی در وصف یکی از روزهای جشن و چراغانی در کنار این پل است.
گردشگران و جهانگردانی که در دوره های متعدد به اصفهان آمده اند همواره از زیبایی ها و اعجاز پل خواجو سخن گفته اند و آنرا در زمره شاهکارهای جاودانه معماری ایرانی و اسلامی به شمار آورده اند.
این پل ۱۵ دی ۱۳۱۰ بعنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسید.
سی و سه پلُ چشم انتظار دیدار آب
این پل در سال ۱۰۶۰ هجری قمری و در روزهای سلطنت شاه عباس دوم صفوی در محور جنوب شرقی اصفهان و در راه مجموعه تخت پولاد برای اتصال پایتخت امپراتوری صفوی به محور جنوبی کشور بنا شده و بنابراین در بعضی منابع از این پل تاریخی با نامهای پل شیراز و پل بابا رکن الدین هم یاد شده است.
سی و سه پل یا پل الله وردی خان بعنوان طولانی ترین پل زاینده رود در سال ۱۰۰۵ هجری با ۳۳ دهانه، ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض توسط الله وردی خان از سرداران سپاه صفویه بر روی زاینده رود در شهر اصفهان و در زمان شاه عباس صفوی ساخته شد.
در این پل سه معبر در سه سطح مختلف تعبیه شده که یکی از آنها راه معمولی روی پل به حساب می آید که در دو طرف آن تاق نماهای سرپوشیده ساخته شد که از طرفی به رودخانه و از سویی به همین جاده مشرف است.
این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شماره ثبت ۱۱۰ بعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
پل جویی حدفاصل سی و سه پل و خواجو
پل جویی، یا پل سعادت آباد در وسط دو پل الله وردی خان و پل خواجو به طول ۱۴۷ متر و در سال ۱۰۶۵ هجری در دوره سلطنت شاه عباس دوم بنا شد.
به علت موقعیت مناسب آن و نزدیکی این پل به پل خواجو، گردشگران پرشماری بعد از تماشای خواجو، این پل را هم از نزدیک به نظاره می نشینند.
به لهجه اصفهانی از این پل به پل چوقی یا جوقی هم یاد می شود.
پل مارنان در منتهی الیه غرب اصفهان
پل مارنان در یکی از قدیمی ترین محلات شهر اصفهان یعنی ماربین واقع شده و برخی شالوده های این سازه زیبای قدیمی را به دوران ساسانی نسبت می دهند.
این پل در نزدیکی پارک جنگلی ناژوان قرار گرفته است و باآنکه کمتر شناخته شده اما طرفداران خاص خویش را دارد.
چشم امید پل شهرستان به باران
پل شهرستان یا پل جی یکی از پل های قدیمی زاینده رود و در سه کیلومتری مشرق پل خواجو و مقابل ناحیه جی واقع شده و به عقیده برخی از مورخان و باستان شناسان این پل دارای اساس و بنیاد ساسانی است.
از زیبایی ها و جلوه ای پل های تاریخی که بگذریم این سازه های میراث فرهنگی معروف و محبوب سال ها گرفتار خشکی زاینده رود شده اند و بر مبنای آنچه کارشناسان و پژوهشگران دیرینه شناسی و میراث فرهنگی می گویند نبود آب می تواند ضربات غیر قابل جبرانی بر پیکره ی آنها وارد کند.
به گفته کارشناسان این سازه ها بگونه ای ساخته شده اند که برای استقامت و دوام همچون چند صد سال قبل نیازمند وجود آب در بستر رودخانه و هستند و در صورت نبود آب از استقامت و صلابت آنها کاسته خواهد شد.
از سوی دیگر نما و ظاهر پل ها در صورتیکه آب در بستر جامعه جاری باشد به صورت تمام کمال رخ می نماید و در صورت نبود آب نمی توان انتظار زیبایی های کامل آنها را داشت.
از سوی دیگر به قول مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان نبود هشت ماهه آب در بستر زاینده رود که برای پل های تاریخی بسیار مضر است خود بستر رودخانه را به کانون انتشار گرد و غبار تبدیل نموده و در صورت تداوم این امر سلامتی شهروندان و مسافران هم به خطر خواهد افتاد.
منصور شیشه فروش در گفت و گو با ایرنا تصریح کرد: وزش باد شدید و تندبادهای لحظه ای در ایام گذشته و انتشار بسیار زیاد گرد و غبار در فضا نشان داد که خود بستر زاینده رود هم کانونی بالقوه و قابل توجه برای انتشار ریزگردهاست و در صورت نبود آب در بستر آن این مشکلات در ماههای آینده بسیار بیشتر خواهد شد.
وی به ضرورت برنامه ریزی برای جاری سازی زاینده رود اشاره نمود و عنوان کرد: اجرای طرح های انتقال به آب حوضه آبریز زاینده رود مانند بهشت آباد و کوهرنگ ۳ اجتناب ناپذیر و ضروریست و می طلبد که مسؤلان در این خصوص اهتمام بیشتری داشته باشند.
منبع: asretourism.ir
