به گزارش عصر توریسم آذربایجان شرقی ˮاسکو چورییˮ یا همان ˮنان اسکوˮ، نانی سنتی و مخصوص شهرستان اسکو از توابع آذربایجان شرقی است که همچون لذیذترین نان های سنتی ایران به حساب می آید.
“مهارت پخت نان اسکو” در سال ۹۱ در لیست میراث ناملموس آثار ملی ثبت شده است، پخت این نان، با وجود دنیای الکترونیکی و تغییرات دنیای مدرن، هنوز به روش سنتی و استفاده از تنور و دو چوب دستی انجام می گیرد. این نان با استفاده از آرد گندم و جوی مرغوب همین شهرستان در تنور داغ نانوا شکل می گیرد.
دلیل اینکه هنوز این نان سنتی وضعیت قبلی خویش را حفظ نموده و همانند روش گذشتگان، پخته می شود را میتوان به خصوصیت های مطلوب و خاص آن ربط داد. اسکو چوریی، بدون هیچ ضایعات و دور ریختنی مصرف می شود و ماندگاری بالا (حتی تا چندین ماه پس از پخت)، خوش طعمی و کیفیت بالا داشته و مهارتی خاص در شیوه پخت آن وجود دارد که با دستان هنرمند نانوا انجام می گیرد.
این نان با خصوصیت های منحصر بفرد خود، کاملا یکدست و به شکل گرد بوده و بافت خشکی دارد و بعنوان نان خشک شناخته می شود که باید اندکی آب بر روی آن پاشید تا نرم شود. هرچند نان اسکوی خشک هم طعمی بسیار لذیذ دارد.
ضایعات صفر درصدی، استفاده از آرد سبوس دار با حفظ تمامی املاح و ویتامین ها، ماندگاری بسیار بالا، قابلیت تولید انبوه و عدم استفاده از جوش شیرین همچون خواص منحصر به فرد نان اسکو است که در این راستا ضروریست تا برای صادرات این محصول و برنامه ریزی برای توسعه واحدهای جدید اقدام گردد.
رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال پایدار در زمینه نانوایی
با توجه به اهمیت برگزاری جشنواره های غذایی در شناساندن ظرفیت های شهرستان، از جانب فرمانداری اسکو برنامه ریزی شده است تا همایش ملی برای شناساندن هرچه بیشتر این محصول پرارزش در دوران بعد از پاندمی کرونا برگزار گردد.
در مجموع نزدیک به ۱۰۰ واحد نانوایی کوچک و بزرگ در این شهرستان فعالیت می نمایند که متوسط اشتغال در هر واحد پنج نفر است. در مجموع هم ۵۰۰ نفر از راه اشتغال مستقیم در نانوایی های اسکو کار می کنند و در بحث اشتغال غیر مستقیم هم ظرفیت پنج برابری در عرضه و توزیع نان در سطح شهر و استان فعال می باشند.
فعالیت بعضی از نانوایی ها به صورت خانگی
تعدادی از واحدهای نانوایی اسکو به صورت خانگی فعالیت می نمایند که این واحدها از راه مجوز مشاغل خانگی ساماندهی شده و از نظر تسهیلات مشاغل خرد، حمایت می شوند. از محل تسهیلات روستایی و عشایری هم وام هایی برای طرح توجیهی به واحدهای متقاضی تسهیلات ارزانقیمت اختصاص یافته است.
در شهرستان اسکو، دو گروه نانوایی استفاده کننده از آرد یارانه ای و نیمه یارانه ای و گروه آزادپز فعالیت می نمایند. کارگروه مشترکی متشکل از اداره صمت، اتحادیه نانوایان، پلیس، اماکن و واحد بهداشت محیط شبکه بهداشت بر فعالیت تمامی نانوایان شهرستان نظارت دارند.
در تلاش هستیم تا ضمن تقویت نظارت های مردمی، واحدهای نانوایی شهرستان در جهت مشتری مداری و ایجاد فضایی رقابتی با بهترین کیفیت و بالاترین سطح بهداشت فعالیت کنند.
تاریخچه پخت نان اسکو به گذشته های دور بازمی گردد
امیر جدائی، رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان اسکو در گفتگو با ایسنا، با بیان اینکه تاریخچه پخت نان اسکو به گذشته های دور بازمی گردد، می گوید: مهارت پخت نان اسکو به همراه سایر نان های سنتی استان، در چارچوب مهارت پخت نان آذربایجان شرقی در سال ۹۱ به ثبت ملی رسیده است.
او می افزاید: خصوصیت خاص نان اسکو این است که ماندگاری حداقل شش ماه بدون اینکه فاسد و یا خراب شود را دارد و این خصوصیت آنرا با سایر نان ها متمایز می سازد. نان اسکو هم چنین به شکل گرد بوده و ابعاد آن معمولا ۶۰ در ۴۰ سانتی متر و یا در ابعاد به همین نسبت ولی بزرگتر است.
او ادامه می دهد: نان اسکو در داخل تنور پخته می شود. این تنور خاص، به شکلی ایجاد می شود که قابلیت پخش گرما به تمامی نقاط نان و به صورت همه جانبه را دارد.
وضعیت تولید نان اسکو از زبان نانوای باسابقه اسکویی
آقای خباز، یکی از نانوایان قدیمی اسکو است که از زمان کودکی در خانواده ای با پیشینه ی نانوا متولد شده و پدربزرگ مادری و پدربزرگ پدری او همگی نانوا بوده اند.
او در گفتگو با ایسنا، می گوید: در سال ۵۶، بنده به همراه پدر، کار نانوایی را آغاز کردم و تابحال هم شغل نانوایی را ادامه داده و از این به بعد هم ادامه خواهم داد.
او در مورد قدمت نان اسکو می افزاید: نان اسکو بسیار پیشتر از سابقه فعالیت نانوایی ما قدمت دارد ولی با این وجود تلاش کرده ایم تا هنوز کیفیت مخصوص نان اسکو در تولیدی را حفظ کنیم؛ هم چنین تلاش می نماییم تا نان اسکویی تولید نماییم که به نان اسکوی اصیل نزدیک باشد.
خباز ضمن اشاره به انواع مختلف نان اسکو در بازار، ادامه می دهد: اندازه طول نان تولیدی ما حدود ۱۰۰ الی ۱۱۰ و اندازه عرض آن ۶۰ یا ۷۰ سانتی متر است. ما در تولیدی نان، گندم را می خریم و آنرا آسیاب می نماییم و سپس در ترکیب با آردهای دیگر، نانی مرغوب تولید می نماییم.
او با بیان اینکه شخصا از تمیزی روند آسیاب گندم ها مطمئن می شود، می افزاید: نان های اسکو، اندکی رنگ تیره دارند و مانند نان لواش کاملا سفید نیستند، این امر به علت عدم استفاده از افزودنی های دیگر است که سبب می شود نان رنگ طبیعی خویش را داشته باشد.
او در مورد مقدار پخت روزانه واحد تولیدی خود، اظهار می کند: اگر کیفیت آرد خوب باشد، در روز هفت و یا هشت کیسه آرد برای تولید نان مصرف می شود. برخی مواقع که تعداد نانواها کم است هم نان کمتری پخته می شود.
نانوایی نان اسکو، یک شغل تخصصی است
این نانوای باسابقه می گوید: شغل ما یک فعالیت تخصصی است و نمی توانیم به آسانی، نفرات دیگری را برای پخت نان استخدام نماییم چون فقط یک فرد حرفه ای می تواند خمیر نان را در اندازه ای مشخص دربیاورد و یا هردو طرف نان را به صورت یکنواخت بپزد.
او ادامه می دهد: مساحت کل نانوایی ما، ۶۹ متر مربع است و ۶ یا هفت نفر هم با احتساب بنده و فرزندانم در آن مشغول به کار هستیم.
او در مورد میزان فروش نان اسکو، می گوید: پخش نان بسیار گسترده ای نداریم اما مشتری های ما از سه ماه قبل، نوبت رزرو می کنند و هر فرد در نوبت خود، نان ها را تحویل می گیرد.
خباز می افزاید: ما نان اسکو را به کل ایران صادر می نماییم و معمولا صادرات مستقیم به کشورهای دیگر نداریم، ولی رانندگان ترانزیتی هستند که چندین بسته نان اسکو را از ما می خرند و به خارج از کشور می برند.
او در خاتمه در مورد تأثیر کرونا بر وضعیت فروش نان اسکو، متذکر می شود: کرونا بر روند کاری ما تأثیر مثبتی داشته و تقاضا برای نان اسکو بیشتر شده است. ما در تولیدی خود تمامی پروتکلهای بهداشتی را رعایت می نماییم و بر نظافت افراد شاغل در نانوایی بسیار حساس هستیم و حتی در سال ۹۸ هم تندیس طلایی تولیدکننده نمونه شهرستانی را دریافت کردیم.
منبع: asretourism.ir
