به گزارش عصر توریسم مجمع تشکل های ملی گردشگری بزودی پیشنهادها و نظر مشورتی خویش را در ارتباط با وزیر آینده میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به ستاد سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور جدید اعلام خواهد نمود. فعالان گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی می گویند بعد از سال ها انتخاب های سیاسی، جناحی و رفاقتی در این وزارت خانه، به مدیری پرنفوذ و باقدرت در هیأت دولت نیاز دارند.
به گزارش عصر توریسم به نقل از ایسنا، با شدت گرفتن رایزنی ها، گمانه زنی و طرح برخی اسامی بعنوان وزیر آینده میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، نشست آنلاینی از جانب خبرنگاران ایسنا و مهر با حضور کارشناسان، فعالان و رؤسای تشکل های گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی، با مرور مشخصات و مختصات وزیر مناسب برای مدیریت این سه حوزه، با درنظر گرفتن وضعیت وزارت خانه متبوع در سالهای گذشته و تاثیری که شیوه انتخاب رؤسای آن در ادوار پیشین بر مدیریت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی داشته است، برگزار شد.
چاپلوس ها را وزیر نکنید
محسن امامی، عضو هیات مدیره انجمن متخصصان گردشگری ایران که از سال ۱۳۷۶ در حوزه گردشگری فعال گشته است و در دوران ریاست حسین مرعشی، اسفندیار رحیم مشایی و علی اصغر مونسان در میراث فرهنگی و گردشگری حکم مشاوره داشته است، درباره انتخاب وزیر آینده میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با عنایت به شدت رایزنی ها، اظهار داشت: اینکه سامانه ای برای معرفی افرادی در دولت جدید راه اندازی شده به نظرم جدی نمی آید و بیشتر به شوخی شبیه است. البته که تاکنون هم چیزی ندیده ایم. در دولت های قبلی هم این بحث ها مطرح بود
وی افزود: خاطرم هست در دولت اول آقای روحانی گروهی در دفتر بررسی های استراتژیک تشکیل شد، در بخش فرهنگی و گردشگری آن، به اتفاق سایر دوستان حضور داشتم. بحث ها و گزینه هایی عنوان شد، به نتایجی هم رسیدیم که به مجموعه تصمیم گیران دولت آقای روحانی اعلام کردیم، اما فردی که برای پست ریاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری عنوان شد، تنها فردی بود که در میان اسامی پیشنهادی ما حضور نداشت. در دور دوم دولت آقای روحانی جلسه مشورتی دیگری تشکیل شد که آقای مرعشی هم حضور داشت و تصریح کرد هر شخصی را این گروه بعنوان وزیر معرفی نماییم انتخاب خواهد شد. باز هم مطالعه و بررسی و جلسات منظمی برگزار شد، ولی خروجی ما با شخصی که در نهایت انتخاب شد، تفاوت داشت.
امامی اظهار داشت: علاوه بر اینکه در انتخاب رؤسا و وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سابقه خوبی را شاهد نیستیم. سهم خواهی هم در دولت جدید زیاد خواهد بود و بعید می دانم کار به دست فردی متخصص بیافتد. البته بدبینانه نگاه نمی نماییم و باید خوش بین باشیم. اما اگر به بحث های مدیریتی در این عرصه تا قبل از انقلاب دقت کنیم، همیشه تلاش می کردند افرادی را انتخاب کنند که خصوصیت کلی داشته باشد. اما پس از انقلاب، افرادی با خصوصیت یا استاندارد خاصی انتخاب نشدند. اشخاصی آمدند که خصوصیت ذاتی برای صنعت توریسم و مدیریت آن داشتند، بعضی ها نداشتند.
وی اضافه کرد: خاطرم هست پس از انقلاب کسی که مدیر سازمان ایرانگردی و جهانگردی شد، اعتراف کرد اعتقادی به گردشگری ندارد و حتی جمله معروفی دارد که به آژانس دارها و هتل داران می گفت «نمی شود شما دنبال شغل شریف تر دیگری بروید؟!» پس از آن هم، مدیرانی آمدند که از زمان آقای طاهری، معزالدین، عبدخدایی، مرعشی، مشایی، بقایی، ملک زاده و موسوی تا مونسان، به نظرم می آید فقط دو نفر از بین این همه خصوصیت های شخصیتی داشتند که گردشگری را متوجه بود. گردشگری یک مفهوم است و اگر آنرا متوجه نشوند نمی توانند این حوزه را مدیریت کنند.
امامی اظهار داشت: زمانی در دوره ریاست آقای معزالدین، مدیرانی در استان ها مستقر شدند که همین هم اکنون هم جزو افراد توانمند هستند. در زمان آقای مرعشی هم این اتفاق تکرار شد و از مدیرانی استفاده کردند که توانستند برخی کارها را پیش ببرند، اما در سایر ادوار، مدیران شاخص را دیگر نمی بینیم. حتی در بعضی دوره ها شاهد تخریب گردشگری و میراث فرهنگی بودیم، بلایی که برخی از زمان ها و مدیریت ها بر سر میراث فرهنگی کشور آوردند که سبب نابودی بخشی از آن شامل آثار، اسناد و حتی میراث ملموس شد، مدیران و کارشناسانی که در این عرصه بودند پراکنده شدند و از بین رفتند و دیگر نتوانستند جایگزین شوند.
او سپس ضمن اشاره به دسته بندی خصوصیت های شخصیتیِ مسؤولی که برای این وزارت خانه برگزیده می شود، اظهار نمود: کسی که مسؤول این سه وزارت خانه می شود باید به این حوزه علاقه مند باشد، توسعه گرا بوده و توان مدیریتی داشته باشد، شخصیت ذاتی، سواد و دانش، تسلط به زبان خارجی و داشتن روحیه همکاری جمعی و اعتقاد کامل به بخش خصوصی و کارشناسان از دیگر خصوصیت های شخصیتی است که باید داشته باشد. وزیر این حوزه باید توانایی کار کردن با افراد قدبلند را داشته باشد. البته کار کردن با افراد قدبلند و مستقل دشوار است و این دشواری با بالاتری ها هم معلوم می شود. اگر یک فردی با این خصوصیت های شخصی در مسند قرار گیرد، تازه اول مصیبتش است، به جهت اینکه با بالادستی های خود که این خصوصیت ها را نداشته باشند، گرفتار مشکل می شود. کما این که بعضی از مدیرانی که در حوزه مدیریت کلان این مجموعه قرار گرفتند، خیلی علاقه مند نبودند از افراد آگاه تری به نسبت خودشان استفاده کنند و به مرور گرفتار مشکل شدند. نکته دیگر خصوصیت های عمومی است؛ داشتن انگیزه و روحیه ملی و شناخت از ظرفیت های کشور، افراد و تعامل و ارتباط با آنها و داشتن تفکر تمرکززدایی هم اهمیت دارد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: اگر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چابک نشود، راه به جایی نمی برد. نکته بعدی در انتخاب وزیر، نپذیرفتن چاپلوس ها است. شناخت جهان و مفاهم بین المللی، داشتن توانایی مذاکره و چانه زنی و واقع گرا بودن از دیگر شاخصه های مدیر این حوزه باید باشد. داشتیم مدیرانی که گفتند این قدر هتل بسازیم که نشود شمرد؛ معلوم است این فرد اصلا صنعت را نمی شناسد. دیگری آمده گفته ۱۰۰ هتل می سازم در این زمان زمان، این یکی هم معلوم است صنعت توریسم را نمی شناسد. یکی گفته ایران را به کشور اول منطقه در حوزه گردشگری تبدیل می کند، واضح است ساختار سیاسی کشور را نمی شناسد.
وی افزود: کسی که می آید باید به یکسری سیاست ها توجه داشته باشد، سه سیاست از همه مهمتر است؛ کوچک و چابک سازی، سیاست گذاری، حمایت و نظارت. تصدی گری در این وزارت خانه نباید نباشد. این وزارت خانه نباید مجوز برای هتل و آژانس بدهد، فقط باید حمایت کند، نهادهای خصوصی را تقویت کند، شفافیت داشته باشد و پنجره ای واحد برای توسعه گردشگری در دورن دستگاه ها ایجاد نماید. هر کسی هم که انتخاب می شود به کانون ملی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی توجه داشته باشد و آنرا تقویت کند.
امامی اظهار داشت: با توجه تجربه سی ساله ام در گردشگری، وزارت خارجه، ریاست جمهوری و بخش های اقتصادی، پیشبینی می کنم آدم کوتاه قد و درازدستی در این عرصه می آید که خصوصیت این آدم ها داشتن روی زیاد است و خویش را مطرح می کنند و لابی شدید می کنند، اما مسؤولیت مهم را علاوه بر بخش خصوصی متوجه رسانه ها می دانم، باید کمپینی برای اطلاع رسانی و به منظور پیشگیری از بروز فاجعه ای دیگر راه اندازی شود.
در دور باطل رؤسای قبلی این وزارت خانه گرفتار نشویم
حجت الله مرادخانی، پژوهشگر هنر و مدرس دانشگاه که در دوره ای مشاور معاون صنایع دستی هم بوده است، اظهار داشت: خیلی نمی گردد انتظار داشت فرد متخصصی در این عرصه مستقر شود، به واسطه اینکه در طول این سال ها با استمرار نداشتن مدیریت کلان در این عرصه و انتصاب های سیاسی که صورت گرفته، هیچگاه مجال تربیت کارشناس و مدیر ارشدی که مختصاتی در سطح این وزارت خانه را در اختیار بگیرد مهیا نبوده است. با این اوصاف و احوال معتقدم اگر مقرر است فردی بعنوان وزیر به این وزارت خانه بیاید، به حوزه فرهنگ و اهمیت آن آشنا باشد و در کنار آن، از اقتدار مدیریتی و نفوذ سیاسی بالایی بهره مند باشد؛ چون که یکی از اشکالات این حوزه انتخاب افرادی بوده که پست دیگری به آنها نرسیده و سکان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به دست آنها سپرده شده است و به جهت آن که نفوذ سیاسی بالایی نداشتند و در لابی های سیاسی و سفارشاتی که از سوی مجلس و نهادهای دیگر می شد خیلی راحت پست ها و مدیریت استانی را به افراد غیرمختصص و بیرون از مجموعه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری واگذار می کردند که در بین و بلندمدت خسران های جبران ناپذیری به وجود می آورد که یکی از آنها ریزش بدنه کارشناسی و تهی شدن از بدنه متخصص است.
او اضافه کرد: با عنایت به وضعیت نابسامانی که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دارد، به فرد بانفوذی نیاز است که توان جذب اعتبارات و بودجه های لازم را داشته باشد و این مجموعه و اهداف و خواسته های آن در اسناد بالادستی و برنامه های سالانه ای را که در دولت تدوین می شود پررنگ کند؛ چون که در مناظرات این دوره از انتخابات ریاست جمهوری مشخص بود حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به جهت اینکه شاید در لابی ها و چانه زنی های کلان کشور هیچ فرصت و سهمی برایش به وجود نیامده بود، به ندرت از آن یاد شد. در صورتیکه در شرایط فعلی کشور و موقعیتی که در مناسبات بین المللی دارد شاید عرصه ای که بتواند مقداری از مشکلات اقتصادی و اجتماعی بخصوص در جوامع کمتر توسعه یافته، شهرهای کوچک و روستاها را برطرف کند، ظرفیت های گردشگری و صنایع دستی و جاذبه های طبیعی و تاریخی است.
مرادخانی بیان نمود: امیدواریم نفری که در این عرصه مقرر است فعالیت کند هم به فرهنگ آشنا باشد و هم از اقتدار مدیریتی و نفوذ سیاسی خوبی برخوردار باشد و در دور باطل رؤسای قبلی این وزارت خانه گرفتار نشود، بخصوص در مورد انتصاب معاونان و مدیران ارشد این وزارت خانه که معمولاً هرگاه در راه اشتباه افتاده، جبران کردن و رفع نقصها آن سخت بوده و در واقع یک دور باطل است.
چهارشنبه وزیر پیشنهادی بخش خصوصی را معرفی می کنیم
ابراهیم پورفرج ـ رئیس جامعه تورگردانان ایران ـ هم اطلاع داد که شورای تشکل های ملی گردشگری در ایام پایانی این هفته جلسه ای در ارتباط با انتخاب وزیر و گزینه های پیشنهادی در اینباره خواهد داشت و در ادامه اظهار داشت: به پیشنهادهای ما چه توجه نمایند یا نکنند، به هر حال کار خویش را انجام می دهیم.
او اضافه کرد: فردی که وارد صنعت توریسم می شود باید بداند صنعت توریسم اقتصادی می باشد، یعنی فرهنگ را به اقتصاد و درآمد بالا تبدیل نموده است. باید کسی باشد که با فرهنگ ایران آشنا باشد و روابط بین الملل را درک کند. این طور نباشد که مثلا ما با هزینه خود در نمایشگاه خارجی برای ایران پاویون ایجاد نماییم، ولی حتی به آن قدم نگذارد. اگر کسی درکی از گردشگری داشته باشد باید بداند این دوره بسیار حساس است. حساسیت در این است که گردشگری ایران دیگر قدرت دو سال قبل را ندارد و وزیر مربوطه باید از زیان و ضررهای تمام بخش های گردشگری اطلاع داشته باشد.
پورفرج اظهار نمود: خیلی به تخصص وزیر کاری نداریم، چون به یک فرد مدیر و مدبر نیاز داریم. اگر مدیر باشد تخصص و علم و دانش بخش خصوصی را در کنار خود نگه می دارد و تعامل می کند. این که چقدر به لحاظ تخصصی سواد داشته باشد مهم نیست، مهم آن است که بتواند با بخش خصوصی، کارشناسان و متخصصان تعامل کند. اگر این فرد روابط بین الملل و اقتصاد را درک کند و روابط قوی داشته باشد، به صنعت توریسم می تواند کمک نماید.
او بیان نمود: امیدوارم وزیری که بخش خصوصی علاقه مند است انتخاب گردد. به جرأت می گویم تاکنون هیچ کدام از وزرا و رؤسایی که برای این حوزه انتخاب شده اند، مدیر نبوده اند. امیدوارم وزیری بیاید که اقتصاد، گردشگری و فرهنگ را بفهمد و بخش خصوصی را نگه دارد و اتاق فکر تشکیل دهد و از ظرفیت بخش خصوصی استفاده نماید.
رییس جامعه تورگردانان درباره نتیجه رایزنی هایی که بخش خصوصی گردشگری در اینباره داشته است، اظهار کرد: هنوز به نتیجه مطلوب نرسیده ایم. برای چهارشنبه این هفته جلسه داریم و نظر نهایی خویش را عرضه می دهیم و افرادی را پیشنهاد خواهیم کرد. حقیقت امر این است که در این دوره زمانی، با عنایت به شرایطی که برای گردشگری پیش آمده و آینده خوبی هم پیشبینی نمی گردد، به وزیر قدرتمند و توانمندی نیاز است، آدمی بانفوذ و قدرتمند در دولت که اگر این گونه نباشد به همان وضع ۳۰ – ۴۰ سال قبل خواهیم ماند.
افرادی که در ادوار گذشته در رأس قرار گرفتند قطاری آدم وارد این حوزه کردند
جمشید حمزه زاده ـ رئیس جامعه هتلداران ایران ـ هم اظهار داشت: شرایط فعلی خاص است، گردشگری به شدت صدمه دیده است. بیشترین صدمه هم از بحران های دو سال گذشته ناشی می شود. ازاین رو انتخاب وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بیشتر از هر زمان دیگر حیاتی می باشد و برای بخش خصوصی و فعالان این حوزه اهمیت دارد.
او اضافه کرد: وزیری که انتخاب می شود باید به گردشگری و صنایع دستی باور و اعتقاد قلبی داشته باشد، چون افرادی که در ادوار گذشته انتخاب شده اند، هیچ باوری به میراث فرهنگی و گردشگری نداشتند. داشتن برنامه مشخص و جامع برای توسعه گردشگری، استراتژی مشخص برای توسعه گردشگری کشور است. حتما شخصی که انتخاب می شود باید سابقه، تجربه، زبان و قدرت بالایی در این عرصه ها داشته باشد.
حمزه زاده اظهار داشت: در ادوار گذشته با عنایت به اینکه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری حیاط خلوت دولت ها بود عموما افرادی در رأس کار قرار می گرفتند که هیچ شناختی از صنعت توریسم و بخش خصوصی نداشتند و ما چه زیان ها و صدمه هایی را متحمل شدیم. داشتن تعامل با بخش خصوصی یکی از شاخصهای وزیر منتخب باید باشد. خیلی ها حرف از تعامل زدند، اما در عمل هیچ نوع همکاری با بخش خصوصی نداشتند و افکار دولتی داشتند. ازاین رو کسی که بعنوان وزیر انتخاب می شود حتما باید روحیه تعاملی داشته باشد.
رئیس جامعه هتلداران افزود: شاهدیم در ادوار گذشته افرادی که در رأس قرار گرفتند قطاری با خود افرادی را وارد این حوزه کردند که هیچ شناختی نداشتند و ماه ها و سال ها طول کشید آنها با این صنعت آشنا گردند و در نهایت فعالان متضرر شدند. ما در بدنه وزارت گردشگری افراد و کارشناسان قدری داریم که امروزه به حاشیه رانده شده اند، دوستانی که سال ها برای توسعه گردشگری زحمت کشیدند اما به علل واهی کنار گذاشته شده اند.
او تصریح کرد: رمز موفقیت و توسعه گردشگری در کشور استفاده از بدنه و کارشناسان داخلی است.
حمزه زاده همینطور خطاب به تشکل های خصوصی گردشگری اظهار داشت: بیشتر از هر زمان دیگری به همدلی نیاز داریم. تجربه ثابت کرده در این مواقع همیشه بین ما اختلاف افتاده و از آن در جهت اهداف بعضی افراد حداکثر استفاده شده است.
او در پاسخ به این سؤال که آیا ستاد دولت سیدابراهیم رئیسی با بخش خصوصی برای انتخاب وزیر و یا آگاهی از وضعیت این حوزه، رایزنی و مذاکره داشته است؟ اظهار نمود: با رؤسای اصناف که صحبت هایی شده است، ولی ما معتقدیم بعنوان فعالان گردشگری، زبان و بیان مشترک باید داشته باشیم. در جلسه چهارشنبه حتما این مورد را بررسی می نماییم و شاخص هایی که در این جلسه عنوان شد حتما به ما کمک می نماید تا به نظر مشترک برسیم و نظر واحد فعالان گردشگری را به دولت جدید اعلام نماییم.
دبیر مجمع تشکل های ملی گردشگری همینطور اظهار داشت: معتقدم فردی که وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می شود نباید جزو افراد سیاسی و وابسته به جناح خاص باشد؛ چون که ما در دوره های گذشته افراد توانمند و بانفوذ، ولی منتسب به یک جریان خاص داشتیم که سازمان را به حاشیه راندند، یعنی این سازمان به جای اینکه وارد حوزه های تخصصی شود درگیر مسائل حزبی و جناحی شده بود. انتظار داریم در انتخاب وزیر از افراد غیرجناحی و وطن دوست استفاده گردد.
اگر لابی گری ها به نتیجه برسد باید برای انتخاب های گذشته سجده کنیم
حرمت الله رفیعی ـ رئیس هیات مدیره انجمن دفاتر خدمات مسافرتی ایران ـ هم اظهار داشت: ما در تمام این مدت در زمینه گردشگری اهمال کرده ایم. علت موفق نبودن گردشگری هم همکاری نکردن وزیر و رئیس سازمان سابق با بخش خصوصی بوده است. وزیری که نتواند با این مجموعه همراهی داشته باشد می تواند موفق باشد؟ این ما هستیم که وزیر را وزیر می نماییم و بر مسند قدرت می نشانیم، اما او به ما پشت می کند و اهمیتی قائل نمی گردد.
او افزود: قاطعانه می گویم اگر وزیر آینده میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نتواند با ما (تشکل های خصوصی) همسو و هماهنگ باشد، برای رئیس دولت آینده سخت می شود، دیگر نباید این طور باشد که سازمان برنامه و بودجه به این بخش بودجه ندهد، وزیر نفت تصمیمی برای صنعت خودش بگیرد و وزیر بهداشت مثل یک سال قبل به ما آزار برساند و وزارت خارجه هر تصمیمی که خواست بگیرد. هر وزیری که انتخاب گردد اگر با بخش خصوصی در تعامل نباشد، نمی تواند موفق باشد.
رفیعی خطاب به تشکل های خصوصی اظهار داشت: ما پشت همدیگر نایستادیم. آنها (وزرا) ذی نفعان صنعت توریسم نیستند، آنها باید جاده صاف کن ما و در اختیارمان باشند. باید باور نماییم وزیر را ما می توانیم انتخاب می نماییم. نه اینکه شاهد لابی گری افرادی باشیم که فقط دنبال این پست هستند، اما به اندازه یک ثانیه در صنعت توریسم کار نکرده اند. اگر مقرر است چنین افرادی وزیر شوند باید برای انتخاب های گذشته سجده نماییم.
او اظهار نمود: افراد پیشنهادشده برای وزارت باید با بخش خصوصی میزگرد بگذارند و برنامه هایشان را عرضه کنند، حق داریم بدانیم وزیری که مقرر است چهار سال بر این مسند بنشیند چه برنامه ای دارد.
عوارض انتخاب سیاسی وزیر
حسین بختیاری ـ رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل مجمع ملی هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی ـ هم اظهارنظر کرد: وزیر باید فرد متعهد و متخصص و حداقل آگاه به حوزه های سه گانه باشد، با مشاوران قوی و استفاده از ظرفیت های حوزه های سه گانه در بدنه غیردولتی این بخش ها. اگر فردی مدیر و مدبر با این مشخصات باشد بطور قطع می تواند بخش اعظم مشکلات را با کمک بخش خصوصی و تشکل های غیردولتی و با امکانات وزارت خانه حل و فصل کند. اگر مثل دو دوره قبل افرادی سیاسی و ناکارآمد باشد ـ با مستنداتی که موجود است و در زمان مناسب عرضه می شود ـ اجازه نمی دهد حوزه هایی مثل صنایع دستی حداقل رشد را داشته باشد.
او اضافه کرد: اگر وزیر آینده کارآمد، فرانگر، فراجناحی و متعهد و متخصص به امور باشد با مشاوران آگاه، صادق و متعهد خواهد توانست گردونه طوفان زده صنایع دستی و میراث فرهنگی و گردشگری را تا حدودی به مسیر اصلی خود هدایت کند.
بخش خصوصی باید مور توجه قرار گیرد
محمد ثابت اقلیدی ـ رئیس کمیته گردشگری و میراث فرهنگی ستاد مرکز اقتصاددانان و صنعتگران ستاد انتخاباتی سیدابراهیم رئیسی ـ در ادامه صحبت رؤسای تشکل های گردشگری، اظهار داشت: باید رجوعی به سیاست های اصلی دولت مردمی آیت الله رئیسی داشته باشیم و ببینیم شاخصه هایی که ایشان برای کابینه درنظر گرفتند چیست. مشخصا شعار ایشان، دولت مردمی و ایران قوی است. دولت مردمی، یعنی اساس آن بر اساس خدمت به مردم است. حالا آن کسی که در رأس دولت در هر سطحی قرار بگیرد باید خدمتگزار مردم باشد. باصداقت و سلامت باشد و روحیه ایثار داشته باشد، به معنای اینکه منافع ملی و مردمی را ارجح بر منافع فردی و گروهی بداند.
او معتقد است: صنعت توریسم روز به روز بیشتر به حاکمیت معرفی می شود و ظرفیت ها و توان این صنعت در رهایی از اقتصاد متکی به نفت و تک محصولی بیشتر نمایان می شود.
ثابت همینطور اظهار داشت: اهتمام دولت آیت الله رئیسی معطوف به نگرش بخش خصوصی است. کسی که در رأس این وزارت خانه می نشیند باید در نظر ذی نفعان و بازیگران صنعت مقبولیت داشته باشد و مردم او را قبول داشته باشد.
وی افزود: دو مقوله را باید در اولویت قرار دهیم. شرایط احراز برای شخص وزیر مشخص شود که خصوصیت فردی و برنامه محوری وزیر آتی بررسی شود. تعیین و تبیین اولویت ها و خطوط سیاسی از جنس انتظارات بخش خصوصی مدنظر است. ما یک سری کارهای در اولویت داریم و باید تعاملاتی را با مجلس داشته باشم. حال از این نظر که وزارت نوپا است فقدان کمیسیون گردشگری در مجلس هم احساس می شود و باید برای رفع این خلاء هم گام برداشت.
رئیس کمیته گردشگری و میراث فرهنگی ستاد انتخاباتی رئیسی اظهار داشت: حقیقت است که بخش خصوصی باید مورد توجه قرار گیرد و امور به بخش خصوصی واگذار شود و ساختار وزارت با این واگذاری چابک شود.
مهم ترین توانمندی وزیر آینده چه می تواند باشد؟
رامین ذبیح مند ـ عضو هیات مدیره جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی ـ نیز به ضعف ساختار و گسست مدیریتی که بین حوزه های میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی وجود دارد، اشاره نمود و اظهار داشت: بررسی کشورهایی که در حوزه گردشگری پیشرفته هستند، مثل ترکیه و مالزی و همینطور کشورهای نوظهور و پیشرو، نشان داده است هماهنگی خوبی بین نهادهای مختلف صنعت توریسم، سایت ها، جاذبه ها و افراد اثرگذار در زنجیره صنعت توریسم وجود دارد. یکی از مشکلاتی که صنعت توریسم کشور ما با آن دست به گریبان است نبود هماهنگی منسجم و بابرنامه بین بخش های مختلف است.
او افزود: یکی از اهداف تشکیل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که حاصل جمع چند مجموعه مجزا از یکدیگر است، این بود که به صورت همپوشان و در جهت اهداف هم پیش بروند. کشورهای موفق خیلی خوب در این مورد همکاری می کنند، یعنی جاذبه های گردشگری و میراث فرهنگی بعنوان قطب جدا از یکدیگر نیستند. به نظرم وزیر آتی مهم ترین توانمندی ای که باید داشته باشد در برنامه جامع بلندمدت همه بخش ها را مؤثر درگیر هم کند، نه اینکه هر یک از معاونت ها بعنوان زیرشاخه مجزا فعالیت کنند و در برنامه ریزی بلندمدت هیچ تعاملی نداشته باشند. وقتی این تعامل را در برنامه ریزی بلندمدت ببینیم مطمئنا جایگاه تشکل های صنفی گردشگری در تدوین این برنامه بهتر دیده می شود و بسیاری از مشکلات در حوزه های گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی حل می شود.
مدیران گذشته؛ فاقد نگاه مدیریت جامع
الیار عاصمی زاده ـ رئیس شورای هماهنگی سازمان های غیردولتی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور ـ هم ضمن اشاره به مبحث انتخاب شده برای این نشست «وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باید چه کسی باشد؟» اظهار داشت: این سوال را مدت ها است با هر بار انتخاب مدیری در رأس این وزارت خانه و سازمان وقت از خود پرسیده ایم و فرد منتخب را با شاخص ها مطابقت داده و در نهایت به این نتیجه رسیده ایم که هیچ یک از مدیران چه در سازمان وقت و چه در وزارت خانه کنونی، شأنیت مدیریت این حوزه را نداشتند که نگاه مدیریت جامع را در این سیستم جاری کنند. یا نگاه، گردشگرمحور بوده یا میراث محور، در هیچ یک از دوره ها هم نتوانستیم نگاه توسعه صنایع دستی داشته باشیم. بعد از ادغام، این سه حوزه با چسب به هم متصل شده اند و هیچ چارتی وجود ندارد که تعاملی بین معاونت های مختلف برقرار کند تا توسعه متوازن بین سه حوزه ایجاد شود.
او اضافه کرد: در میان سه حوزه، معاونت گردشگری پیشگام تر بوده، البته به واسطه مطالبه گری که بخش خصوصی داشته که هم اکنون هم باید بیشتر باشد، به خاطر دو سال سختی که داشته است، ولی نگاه در دو معاونت دیگر به این صورت نبوده است. گرچه معاونت گردشگری هم آن گونه که شایسته و بایسته بود نتوانست پاسخ بخش خصوصی را بدهد. امیدوارم وزیر آتی از ظرفیت کارمندان و کارشناسان بدنه دولت بیشتر و بهتر استفاده نماید.
او در عین حال به بدنه خالی از متخصص در گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی اشاره نمود و اضافه کرد: در حال حاضر استان ها با فقر اساسی نیروی تخصصی در دایره فنی میراث، گردشگری و صنایع دستی مواجه اند.
عاصمی زاده همینطور اظهار داشت: با پدیده ای در وزارت خانه مواجهیم که سیستم کارشناسی فقط تا اندازه ای می تواند ارتقاء پیدا کند و بطور قطع با این نگاه در بدنه مواجه می باشد که نمی تواند وزیر و یا حتی معاون شود، چون معاون و وزیر حتما از خارج بدنه تخصصی انتخاب می شود.
انتخاب غلط برای وزارت خانه آستانه تحمل فعالان و سرمایه گذاران را در صحن مجلس لبریز می کند
محسن حاجی سعید ـ رئیس کانون راهنمایان گردشگری ـ هم بیان نمود: فردی باید وزیر شود که گردشگری را به گفتمان اول کشور و دولت تبدیل کند. بین قوای مختلف در حاکمیت این اجماع را به وجود آورد که گردشگری محورِ توسعه کشور باشد.
وی اضافه کرد: آن چه باور داریم و شاید در دو بخش میراث فرهنگی و صنایع دستی به تدریج مورد توجه قرار گیرد، این است که گردشگری توأمان این دو حوزه را حفظ می نماید و سبب صادرات می شود، ازاین رو اگر وزیر نگاه گردشگری داشته باشد، آن دو بخش را بهتر و جدی تر حمایت می کند. وزارت خارجه را مجاب کند به تصمیمات گردشگری در سطح این وزارت خانه و سفارتخانه های آن بعنوان یکی از اولویت ها توجه کند و به شکلی گفتمان وزارت خارجه معطوف به محکوم کردن کشورها و دشمن شناختن مردم کشورهای دیگر نباشد. بهتر است رویکرد جدیدی را انتخاب نماید.
او همینطور پیشنهاد کرد: وزارت خارجه باید از اموراجرایی فاصله بگیرد، چون که وقت زیادی از کارشناس این وزارت خانه برای امور اجرایی گرفته می شود. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باید به سمت برون سپاری تصدی ها برود و به وظایف نظارتی و برنامه ریزی بپردازد.
رییس کانون راهنمایان گردشگری همینطور اظهار داشت: در سالهای گذشته وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که زمانی در سطح سازمان و معاونت ریاست جمهوری بود، محلی برای رفیق بازی بود. رؤسای جمهور بمحض اینکه یکی از دوستانشان از مجلس رأی نمی آورد او را روی صندلی میراث فرهنگی و گردشگری قرار می دادند. این اتفاق نباید تکرار شود. آستانه تحمل فعالان و سرمایه گذاران با انتخاب غلط برای وزارت خانه لبریز می شود و بطور قطع بخش خصوصی گردشگری از راه نمایندگان مجلس جلو این خطا را می گیرد.
وزیر در این دولت باید زور داشته باشد
مصطفی سروی، عضو هیأت مدیره جامعه تورگردانان ایران در این برنامه اظهار داشت: همه صحبت هایی که رؤسای تشکل ها و کارشناسان مطرح نمودند درست است، اما باید واقع بین تر باشیم. از آرزوها نمی توانیم صحبت نماییم. جان کلام را آقای محسن امامی مطرح نمودند، نه کسی به پیشنهادهای ما توجه می کند و نه کسی با نظر ما وزیر انتخاب می کند.
وی افزود: در تمام این سال ها همه کسانی که آمدند دوست داشتند به نحوی کار کنند، اما فقط آن هایی توانستند کار کنند که زورشان زیاد بوده. وزیر در این دولت باید زور داشته باشد. اگر زور نداشته باشد، ولی با بخش خصوصی تعامل داشته باشد و به حرف کارشناسان توجه کند اما به او پول ندهند و به حرفش گوش ندهند، کاری نمی تواند انجام دهد. ما در این برهه به وزیری نیاز داریم که به قول آقای امامی قدبلند باشد و در هیأت دولت زور داشته باشد تا کارها را بتواند انجام دهد. وقتی این اتفاق افتد خود به خود کسانی که در بدنه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، وزیر را از بخش خصوصی ترسانده اند، کنار می روند و به حرف های حاشیه ای هم دیگر توجه نمی گردد. ما در این برهه به فردی قوی نیاز داریم که حرف و کار را جلو ببرد، حتی اگر گردشگری را نمی فهمد، حتی اگر در گردشگری کار نکرده است. وزیر این دولت اگر پرنفوذ و قوی نباشد با این موقعیت و وضعیت گردشگری، کاری از پیش نخواهد برد.
پشت میزنشین ها به جای خدمت در حال لابی گری هستند
محمدابراهیم لاریجانی ـ کارشناس گردشگری ـ نیز به نقد مدل لابی گری ها برای انتخاب وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و نوع مطالبه گری از دولت جدید پرداخت و اظهار داشت: متاسفانه بانیان و حامیان وضعیت موجود، یکپارچه منتقد و مطالبه گر شده اند و به جای آن که به خاطر عملکرد ضعیفشان از مردم و فعالان بخش خصوصی عذرخواهی کنند، این روزها آغاز کرده اند به مطالبه گری و به ستاد انتخاباتی می روند و دنبال لابی گری هستند و با آن که همین حالا پشت میزنشین هستند، به جای اینکه به مسؤولیت خود بپردازند، وقت خویش را صرف لابی گری کرده اند و دنبال قرار گرفتن در حلقه های مشورتی هستند که اتفاقا موفق هم بوده اند.
او خاطرنشان کرد: وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مسؤولیت سه حوزه را دارد، اگر گردشگری تحرک پیدا کند، بطور قطع میراث فرهنگی و صنایع دستی نفع می برند. اما پیشنهادم به تشکل های گردشگری این است چرا جلسه مشورتی شان را برای معرفی افراد پیشنهادی زودتر برگزار نمی کنند، چهارشنبه خیلی دیر است. گروه های دیگر جلسات خویش را گذاشته اند، ببینید ما چقدر عقبیم و دیر می جنبیم.
به هر حال، افراد سیاسی و یا حلقه نزدیکان در این وزارت گمارده می شوند
عباس بیدگلی ـ مدیر اجرایی جامه هتلداران ایران ـ هم اظهار داشت: درست است که نباید منفعل باشیم و خنثی رفتار نکنیم، اما تجربه نشان داده به هر حال، افراد سیاسی به این مسؤولیت گمارده می شوند و معمولاً فردی که جزو حلقه نزدیک باشد و نتواند مسؤولیت های دیگر را به عهده بگیرد، در این مسند قرار می گیرد. در کنار مبحث وزارت، مهم می باشد به حوزه تخصصی یعنی معاون گردشگری هم بیشتر دقت نماییم. تجربه نشان داده در تمام این سال ها شرایط بگونه ای پیش رفته که انتخابِ وزیر، خارج از کنترل و نظارت تشکل ها و بخش خصوصی بوده است.
وی افزود: وزیری که در رأس وزارت خانه می نشیند باید سه حوزه را توأم پیش ببرد و مهم ترین خصوصیت او قدرت لابی گری باید باشد و بتواند با بقیه دستگاه ها تعامل برقرار کند.
محمود بنکدار ـ عضو جامعه تورگردانان ایران ـ نیز بیان نمود: این نگرانی را دارم که تصمیم گیران تمام شاخص هایی را که برای انتخاب وزیر در این جلسه عنوان شد یادداشت کنند و دقیقا مخالف آن عمل کنند؛ چون که در سالهای گذشته وزرایی داشتیم که هیچ یک از این خصوصیت ها را نداشتند.
او اضافه کرد: این وزارت خانه سه بخش مهم دارد که شاید هر یک در سطح یک وزاتخانه باشد، ولی گردشگری می تواند آنها را بیشتر مطرح کند، با این وجود وزارت خانه به گردشگری بها نمی دهد. معاونت گردشگری پس از ۴۰ سال مستأجر حج و زیارت است. زمان آقای مرعشی یک ساختمان شکیل تهیه کردند، اما در دولت بعدی ساختمان را پس دادند و گفتند فکر نمی نماییم گردشگری به ساختمان نیاز داشته باشد.
علی صدرنیا ـ عضو هیأت مدیره جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی ـ هم در سخنانی اظهار داشت: خصوصیت بسیار مهمی که وزیر باید داشته باشد، درایتی است که نسبت به عوامل مؤثر در گردشگری باید نشان دهد. اتاق فکری باید تشکیل دهد تا تمام افرادی که به تجربه ثابت شده در گردشگری صاحب فکر هستند، در آن حضور داشته باشند. هیچگاه دوره آقای مرعشی را از یاد نمی بریم، ایشان با آن که از بدنه گردشگری نبودند و از ترکیب بندی سیاسی آمدند، اما با انتخاب افراد ذی صلاح، گردشگری را پیش بردند. ما حالا کسی را می خواهیم که از گردشگری درکی داشته باشد و در خدمت بخش خصوصی باشد و برنامه راه تدوین کند. توجه به این شاخصه ها خارج از توان یک فرد دولتی است، ازاین رو بهتر است وزیر از بدنه گردشگری باشد.
