مدرس و راهنمای گردشگری ماجراجویانه، ایران را سرزمین جذاب، مستعد و جوان برای «گردشگری ماجراجویانه» دانست و اظهار داشت: در این گونه گردشگری که دنیای تجربه های جدید و متفاوت می باشد، هنوز در ابتدای راه هستیم.
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی، گردشگری ماجراجویانه مفهومی بسیار گسترده است و سطح و درجه های مختلفی دارد؛ از پریدن با لباس بال دار از ارتفاع (Wingsuit) و اسکی روی برف های نکوبیده تا نوشیدن چای کنار آتش در کویر جزو گردشگری ماجراجویانه به حساب می آید و تعاریف خاص خویش را دارد. در این حوزه پژوهش های زیادی شده و تعاریف مختلفی هم وجود دارد. برخی به خطرناک بودن و بعضی هم بر دور دست بودن آن تاکید دارند، اما بنا به تعریف انجمن جهانی گردشگری ماجراجویانه (ATTA)، «گردشگری ماجراجویانه، گونه ای از گردشگری شامل اکتشاف یا سفر با احتمال خطر (ریسک) پذیرفته شده (و احیانا واقعی) است و احتیاج به مهارت های مخصوص و فعالیت جسمی دارد.»
گردشگری ماجراجویانه، به هر گونه از گردشگری گفته می شود که دو مورد از سه مورد فعالیت جسمی، تبادل یا تعامل فرهنگی و سر و کار داشتن با طبیعت را در خود داشته باشد. در این تعریف تاکیده شده که فرد در گردشگری ماجراجویانه برای اکتشاف به دل طبیعت می رود، در حالیکه از وجود ریسک پذیرفته شده و احتمال خطر آگاه است و بدون شک وقتی در فعالیتهای ماجراجویانه شرکت می کند باید آمادگی جسمی و مهارت کافی برای آن فعالیت را داشته باشد.
گردشگری ماجراجویانه بر مبنای سطح ریسک به دو دسته راحت (Soft) و سخت (Hard) تقسیم می شود، در گردشگری ماجراجویانه راحت (Soft Adventure) میزان خطرپذیری پایین است و هر فردی می تواند در آن شرکت نماید و همه علاقه مندان می توانند در این نوع گردشگری شرکت کنند؛ اما گردشگری ماجراجویانه سخت (Hard Adventure) فعالیتهای تخصصی و حرفه ای است که مهارت و تجهیزات خویش را می طلبد، مدت زمان حضور در طبیعت بیشتر است، و معمولاً در محیط دور دست انجام می شود و فقط افراد حرفه ای می توانند در آن شرکت نمایند.
در «گردشگری ماجراجویانه» هنوز در ابتدای راه هستیم
کیانوش محرابی در گفتگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره لزوم های گردشگری ماجراجویانه در طبیعت عنوان کرد: تنوع طبیعی اعجاب انگیز ایران سبب شده بتوان شاخه های متنوع گردشگری ماجراجویانه را در ایران برنامه ریزی و اجرا کرد. برخی کشورها تنوع طبیعی زیادی ندارند مثلاً فقط دارای مناطق جنگلی یا کوهستانی یا کویری، دریایی و… هستند، اما طبیعت ایران بسیار متنوع است و همین مساله، تنوع و گستردگی فعالیتهای ماجراجویانه و طبیعت محور را بوجود آورده است.
مدرس و راهنمای گردشگری ماجراجویانه اضافه کرد: با اینکه جاذبه های فرهنگی ایران بسیار غنی و جذاب است، اما جاذبه های طبیعی متنوع تر و گسترده تر هم داریم؛ با این وجود در گردشگری ماجراجویانه در ابتدای راه قرار داریم و تازه کار هستیم، حتی در خیلی از شاخه ها، هنوز با الفبای آن هم آشنا نشدیم.
کشورهای زیادی در گردشگری ماجراجویانه پیشرفت کرده اند و سابقه فراوانی دارند؛ گردشگران اروپایی و آمریکایی (کشورهای با درجه توسعه یافتگی بیشتر) سالیان زیادی است که به نقاط مختلف جهان سفر می کنند، قایق سواری در رودخانه های خروشان (رفتینگ) حدود ۵۰ سال پیش در آمریکا و حدود ۴۰ پیش در نپال و هند توسط اروپایی ها افتتاح شد.
عضو هیات مدیره فدراسیون بین المللی رفتینگ خاطرنشان کرد: گردشگری ماجراجویانه، یک مقوله بین المللی با خصوصیت ها و استانداردهای خاص خود است که قانون گرایی در آن بسیار تعیین کننده است. بنابراین گردشگری ماجراجویانه در کشورهای اروپایی بسیار توسعه پیدا کرده و میزان حوادث در آنها نسبت به کشورهای آسیایی و آفریقایی بسیار کمتر است.
ایران سرزمینی جذاب، مستعد و جوان برای «گردشگری ماجراجویانه»
محرابی تصریح کرد: با این ظرفیت و تنوع طبیعت ایران سرزمین جوان گردشگری ماجراجویانه (Young Land of Adventure Travel) است، سرزمین بسیار جذاب و مستعد برای این گردشگری اما جوان است و بسیار جای کار دارد تا به نقطه مطلوب برای گردشگران حرفه ای خارجی برسیم.
وی اضافه کرد: ایران به اندازه ای برای گردشگران جذاب است که حالا هم با وجود همه گیری کرونا، تعداد زیادی توریست ماجراجوی خارجی از روش های مختلف مثلاً دریافت روادید گردشگری سلامت به ایران آمدند، همین هم اکنون هم گروهی در ایران حضور دارند، البته آنها به علت تبلیغات هدفمند و هوشمندانه جذب نشده اند، بلکه بر مبنای تحقیق و علاقه شخصی خودشان راهی سرزمین ما شده اند.
رئیس کمیته توسعه پایدار فدراسیون بین المللی رفتینگ عنوان کرد: سفر قایق ران ها، اسکی بازان و کوه نوردان حرفه ای خارجی در ایران نتیجه تحقیق خودشان بوده است، یا از راه سایر گردشگران حرفه ای، علاقه مند سفر به ایران شده اند، این افراد معمولاً می خواهند یا سفری متفاوت داشته باشند یا رکوردی در ایران به نام خود ثبت کند.
در جذب گردشگران ماجراجویانه بسیار ضعیف عمل کرده ایم، بهتر بگویم هیچ کاری نکرده ایم، در بازاریابی ها فقط جاذبه های گردشگری فرهنگی تاریخی ایران تبلیغ و معرفی شده است، هنوز برای معرفی جاذبه های گردشگری ماجراجویانه هیچ کاری انجام نداده ایم، حتی جاذبه های گردشگری طبیعی را به گردشگران جهان معرفی نشده است. فقط برخی اوقات در نمایشگاه شاید یکی دو شرکت کارهایی انجام داده باشند که باید گسترده تر و هدفمندتر شود.
سرمایه گذاری برای تبلیغات طبیعت گردی و گردشگری ماجراجویانه
محرابی اظهار داشت: نتیجه چند سال تحقیق سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) در زمینه گردشگری ماجراجویانه این است که مهم ترین منبع برای گردشگران ماجراجو برای انتخاب مقصد اینترنت است؛ تبلیغات گردشگری باید بگونه ای باشد که وقتی علاقه مندان در موتورهای جستجوگر اینترنت، ایران را جست وجو می کنند تصاویر طبیعت ایران ابتدا نمایش داده شود، اگر در اینترنت نام ویتنام و فیلیپین جستجو شود چندین صفحه تصاویر اعجاب انگیز طبیعت این دو کشور پیش از هر چیزی دیده می شود.
رئیس کمیته توسعه پایدار فدراسیون بین المللی قایق سواری در رودخانه های خروشان تصریح کرد: باید در بازاریابی و تبلیغات گردشگری ماجراجویانه سرمایه گذاری شود، هنوز هم خیلی از گردشگران موقعیت جغرافیایی، تنوع اقلیمی و ظرفیت های طبیعی ما را نمی شناسند.
جاذبه های فرهنگی ایران مورد توجه خیلی از توریستهای خارجی است و آنرا به خوبی می شناسند و علاقه دارند به ایران بیایند چونکه بیشتر توریستهای خارجی در مسافرت به مصر، یونان، ایتالیا هر جایی را بازدید می کنند از ایران یا پرشیا (Persia) بی اراده سخن به میان می آید، داستان هایی را می شوند که یک سر آن ایران است؛ ایران باستان همواره بر این تمدن ها اثرگذار بوده و گردشگران علاقه مند هستند که این سرزمین تاریخی و باستانی و فرهنگی را ببیند.
محرابی اظهار داشت: این نوع تبلیغاتی درباره جاذبه های فرهنگی، تاریخی و باستانی در مورد جاذبه های طبیعی ایران وجود ندارد و گردشگری که در رودخانه ای در برزیل قایق رانی می کند نمی داند در ایران هم رودخانه عمیق و خروشان وجود دارد، جاذبه های طبیعی ایران امکان دارد بیشتر از جاذبه های فرهنگی کشش داشته باشد و گردشگران را جذب نماید.
راهنمای گردشگری ماجراجویانه اضافه کرد: یک یا دو بار بازدید از یک اثر تاریخی امکان دارد برای یک توریست کافی باشد، مگر این که او محقق باشد یا کشف جدیدی در مورد آن اثر صورت گرفته باشد. اما مثلاً در مورد صعود دماوند، برای خیلی از کوهنوردان نخستین صعود آغاز راه به حساب می آید و امکان دارد بارها از جبهه های مختلف به دماوند صعود کنند.
گردشگری ماجراجویانه دنیای تجربه های جدید و متفاوت
محرابی، انگیزه را از خصوصیت های مهم گردشگری ماجراجویانه دانست و اظهار داشت: من به ۶۰ کشور جهان سفر کرده ام، از خیلی از کشورها هم چند بار دیدن کرده ام. برای مثال۲۳ بار به هند سفر رفتم و بیشتر از ۳۰ سفر در رودخانه های آلاکناندا و گنگ در شمال هند را تجربه کردم، اما همچنان بسیار علاقه مندم که باز در این رودخانه ها قایق رانی کنم و سفرهای ماجراجویانه هیجان انگیز جدیدی را تجربه کنم.
عضو هیات مدیره فدراسیون بین المللی قایق سواری در رودخانه های خروشان عنوان کرد: در کشور خودمان بیشتر از ۲۰۰ سفر در رودخانه هراز داشتم، اما هیچ ۲ سفری در این رودخانه شبیه هم نبود؛ گردشگری بود که هر هفته به تور هراز می آمد و می گفت «قایق رانی در هراز تنها تفریحی است که عادت کردم و دوست دارم، هر بار هم یک تجربه جدید و متفاوت می باشد.»
راهنمای گردشگری ماجراجویانه اضافه کرد: طبیعت گردی و گردشگری ماجراجویی با گردشگری فرهنگی و تاریخی متفاوت می باشد، فردی که اسکی می آموزد نه فقط یک مرتبه، بلکه حدودا هر هفته به پیست دیزین می رود و هر بار هم حس عجیب و شگفت انگیزی دارد. تکرار و تجربه جدید یکی از خصوصیت های گردشگری ماجراجویانه است، اما این نوع گردشگری بسیار مهجور مانده است.