به گزارش عصر توریسم، «قدر زر زرگر شناسد، قدر گوهر گوهری»؛ می گویند قدر و ارزش هر چیزی را خبره و استاد همان کار می داند و این ضرب المثل قدیمی چه زیبا تداعی کننده این مفهوم در مورد کار گوهرشناسان و گوهرتراشانی است که این روزها با مشکلات مختلفی دست و پنجه نرم می کنند و شاید کمتر کسی به ارزش واقعی کار آنها پِی برده باشد.
در سایه های آبی با رگه های سبز و فیروزه ای رَنگ می درخشند و چشم هر بیننده ای را خیره و زبان را به تحسین و ستایش وامی دارند. در ردیف هایی منظم در کنار هم صف کشیده اند و با زیبایی غیرقابل وصفی که دارند چشم نوازی می کنند؛ سنگ های درخشنده ای که باآنکه دیدن آنها، هر بیننده ای را به وجد می آورد اما سالهاست که بازار این سنگ های قیمتی رونقی ندارد. از زمانی که سنگ های مصنوعی وارد بازار جواهرات جهان شدند، به سبب ارزش بسیار پایینی که نسبت به گوهرهای طبیعی دارند بیشتر مورد استقبال مردم قرار گرفته اند و بازار این سنگ های باارزش را بی رونق کرده اند.
ورود سنگ های مصنوعی به بازار جواهرات همینطور سبب شده که افراد عادی نتوانند این گوهرهای مصنوعی را از سنگ های طبیعی تشخیص دهند و این مساله هم زمینه فعالیت جاعلین و کلاهبرداران در این تجارت را فراهم و اعتماد عموم مردم را نسبت به فروشنده ها و مارکتینگ در این عرصه کمتر کرده است.
عدم شناخت مردم زمینه ساز بی رونقی بازار گوهرسنگ ها در شیراز
یک کارشناس گوهرشناسی و گوهر تراشی هم اعتقاد دارد عدم شناخت مردم نسبت به گوهرسنگ ها از مهم ترین مشکلات افراد فعال در این حوزه شمرده می شود که سبب شده صنعت گوهرشناسی با وجود برخورداری از تنوع و ظرفیت غنی با مشکلات بسیاری مواجه شود و نتواند در داخل کشور رونق بگیرد.
مهدی غریب زاده در گفتگو با ایرنا اظهار نمود: گوهرسنگ ها در ایران مغفول مانده اند و آن طور که باید شناخته نشده و مورد توجه قرار نگرفته اند؛ این در حالیست که این سنگ ها از ارزش افزوده بالایی برخوردار می باشند و می توانند ارزآوری قابل توجهی برای کشور داشته باشند.
وی افزود: این سنگ های باارزش بین ۵۰۰ تا هزار درصد ارزش افزوده دارند اما متأسفانه به سبب عدم شناخت و آگاهی مردم از گوهرسنگ ها و وفور فرآورده های مصنوعی یا نگین های فیک و تقلبی در بازار، این صنعت صدمه بسیاری دیده است.
این گوهرشناس با تکیه بر این که دغدغه اصلی ما وجود نگین های تقلبی شبیه نمونه اصلی در بازار است، اظهار داشت: این نگین های تقلبی، وارداتی هستند و هر ماه نزدیک به ۴۰میلیارد تومان گوهر تقلبی وارد شیراز می شود.
وی بیان داشت: بسیار پیش آمده که افراد متخلف و کلاهبردار گوهر مصنوعی یا بدلی را بسیار شبیه به نمونه طبیعیِ ساخته اند تا با جایگزین گوهر طبیعی به فروش برسانند؛ البته به تازگی اقدامات خوبی برای پیشگیری از این گونه تخلفات انجام شده و با صدور شناسنامه برای گوهرسنگ ها گامهای مؤثری برای حل این مشکل برداشته شده است.
او اظهار داشت: بزرگترین مشکل ما عدم آگاهی بخشی به مردم است؛ این صنعت آن طور که باید بین مردم رواج پیدا نکرده است و فرهنگ سازی دراین زمینه انجام نشده است. اما صدور شناسنامه برای گوهرسنگ ها سبب می شود مردم بتوانند نگین تقلبی را از نگین اصل با شناسنامه تشخیص دهند.
وی در ارتباط با خصوصیت های یک کارشناس گوهرشناسی اظهار داشت: فردی که گوهرسنگ ها را مورد شناسایی قرار می دهد باید متخصص باشد یعنی تحصیلات، تخصص و تجربه او در ارتباط با گوهرشناسی باشد و دوره های تخصصی گوهرشناسی را گذرانده باشد؛ یک کارشناس باید نمونه های زیادی را از نزدیک ببیند تا بتواند عنوان کارشناس گوهرشناس را کسب کند.
غریب زاده اظهار نمود: یکی از معضلات ما اینست که با وجود تخلفات زیاد، همچنان خرید و فروش سنگ ها به انجام می رسد و مردم از قوانین و نحوه صدور شناسنامه آگاهی ندارند.
وی سفارش کرد: مردم بایستی در خرید سنگ ها دقت کنند تا افزون بر خریدی با کیفیت، زیربار هزینه های سنگین نروند تا این تجارت جهانی در نهایت بتواند سهم خوبی برای کشور داشته باشد.
استقبال مردم از سنگ های تقلبی
پریسا زارع که از دیگر فعالان در این حوزه در استان فارس بشمار می رود هم بزرگترین دغدغه خویش را عدم شناخت مردم نسبت به سنگ ها دانست و اظهار داشت: مهم ترین دغدغه ما عدم شناخت و آگاهی مردم نسبت به سنگ ها است. این مساله سبب شده مردم کمتر از گوهر سنگ های طبیعی استقبال کنند و به خرید سنگ های تقلبی روی آورند.
زارع که بعنوان یکی از تولیدکنندگان در این حوزه محسوب می شود، اضافه کرد: حدود سه سال است که در این حوزه مشغول به فعالیت هستم. هدف من از فعالیت در این صنعت، تولید محصولاتی کاربردی است به نحوی که با سبک و سیاق زندگی امروزی تطابق پذیری داشته باشد و با سلایق روز جامعه همخوانی داشته باشد.
وی ادامه داد: یکی از ایده های من ترکیب چند سنگ و تلفیق سنگ ها با چرم طبیعی است که این ایده با استقبال خوبی از جانب مردم روبرو شده است.
کمبود ابزار و تجهیزات برای بُرش سنگ ها
یکی از مؤلفه های بسیار مهم برای فعالیت و موفقیت در صنعت گوهرسنگ بکارگیری ابزار و تجهیزات با کیفیت است که به قول افراد فعال در این حوزه، شرایط کنونی اقتصاد در کشور و وجود تحریم های اقتصادی سبب شده گوهرتراشان با کمبود ابزار و دستگاههای مورد نیاز روبه رو شوند. آنها می گویند که برای فعالیت در این حوزه با کمبود ابزارهای با کیفیت مواجهند و این دستگاه ها با قیمت های باور نکردنی و بسیار بالایی در بازار به فروش می رسد.
کامران رهنمود یکی از جوانان علاقه مند به این هنر صنعت است که مهارت بسیار خوبی در گوهر تراشی دارد. او با گلایه از کمبود ابزار با کیفیت برای گوهر تراشی در بازار اظهار داشت: ابزار کار از اهمیت بسیاری برخوردارست و می تواند به ارتقا کار ما کمک نماید.
وی با اعلان اینکه ابزار خوب می تواند سرعت و کیفیت کار را افزایش دهد، اظهار داشت: بعنوان مثال با بهره بردن از ابزار خوب می توانیم به جای ۱۰۰ نگین در روز، ۲۰۰ نگین را برش بزنیم.
او در مورد فعالیت هایش در این حوزه اظهار داشت: من متولد ۱۳۷۹ هستم و حدود یک سال و نیم است که در این حرفه فعالیت می کنم. اگر امکانات و تجهیزات لازم برای فعالیت در این صنعت فراهم گردد بطور قطع می توانیم به توسعه استان و حتی کشور کمک نماییم.
مشکل بازاریابی برای فروش محصولات
اما موانع و مشکلات این صنعت به عدم آگاهی مردم و کمبود ابزار و تجهیزات محدود نمی گردد و برخی فعالان این عرصه بر این باور هستند که بازاریابی یکی از عمده تربن مشکلات آنها برای عرضه محصولاتشان شمرده می شود. صنعتگران در این حوزه در حالی با مشکل بازاریابی مواجهند که استراتژی و مراحل بازاریابی امروزه به صورت تخصصی دنبال می شود و این استراتژی بایستی بر مبنای مراحلی که یک محصول از زمان تولید و عرضه به بازار طی می کند تا آن زمان که به افول می رسد، تدوین شود تا بتواند نقش بسزایی در فروش محصولات ایفا کند.
لیلا رهنمود فعال صنعت گوهر سنگ و عضو هیأت مدیره دپارتمان گوهر سنگ که اعتقاد دارد گوهر سنگ ها صنعت مغفول ناشناخته در ایران هستند، بازاریابی را مهم ترین مشکل صنعتگران در این حوزه دانست و به خبرگزاری جمهوری اسلامی اظهار داشت: ما گوهرسنگ ها را یا به صورت تلفیقی با فلزات کار می نماییم یا در چارچوب زیورآلات به فروش می رسانیم اما در چرخه تولید تا عرضه با یک مشکلی اساسی مواجه هستیم.
وی ادامه داد: عرضه این کارها احتیاج به یک مجموعه قدرتمند بازاریابی دارد. متأسفانه تولیدکنندگان به سبب نوپا بودن این صنعت درگیر فرایند تولید می شوند که بسیار زمان بر است و فرصتی برای بازاریابی ندارند. این در حالیست که محصولات ساخته شده را باید در بازار داخلی یا خارجی به فروش برسانیم و فروش این محصولات برای ما به یک چالش بسیار بزرگ تبدیل گشته است.
رهنمود از مسؤلان درخواست حمایت کرد و اظهار داشت: هم اکنون نیاز مبرمی به حمایت مسؤلان داریم و امیدواریم شرایطی فراهم گردد تا مسؤلان بتوانند در امر فروش به فعالان در این حوزه کمک کنند.
ضرورت توجه به شتغال آفرینی در این هنرصنعت
مجید سلیمی معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس هم هنر گوهرسنگ را یک هنر اشتغال آفرین دانست و اظهار داشت: این هنر می تواند ارزش افزوده بالایی زا برای استان فارس و حتی کشور ایجاد نماید.
سلیمی با تکیه بر این که اشتغالزایی اصلی ترین و مهم ترین رویکرد ما در این هنر صنعت است، اظهار داشت: گسترش بازار محصولات گوهر سنگ می تواند اصلی ترین پیشران توسعه این هنر صنعت باشد.
وی ادامه داد: امسال با تزریق ۵میلیارد تومان تسهیلات تبصره ۱۸ درحال برنامه ریزی هستیم تا این هنرصنعت را گسترش دهیم.
معاون اداره کل میراث فرهنگی فارس افزود: ما ۴۳گونه گوهرسنگ داریم که اکتشاف و استخراج نمی شوند و شاهد فرایند تولید در این حوزه نیستیم. بنابراین با عنایت به جایگاه این هنر در ایجاد اشتغال و ارزش افزوده بالای محصولات و خواص درمانی سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی؛ پشتیبانی از تولید، ترویج و بازرگانی این رشته هنری از راهبردهای اساسی توسعه صنایع دستی در استان فارس بشمار می رود.
استان فارس قابلیت مطلوبی در توسعه صنایع در ارتباط با طلا، جواهر و گوهرسنگ ها دارد و با حل شدن چالش ها و معضلات این صنعت بطور قطع دریچه تازه ای در مناسبات اقتصادی به سمت توسعه استان گشوده خواهد شد.