عصر توریسم: «تا اکسپو ژاپن کمتر از سه سال باقی مانده و ما راه زیادی در پیش داریم تا بتوانیم قصّه ایران را آن طور که شایسته است، به گوش جهانیان برسانیم.»
به گزارش ایسنا، بهاره جهاندوست، نقّال و قصّه گو، در یادداشتی با عنوان «قصه گویی مدرن در اکسپو دبی» به مشاهده و بررسی غرفه چند کشور در اکسپو ۲۰۲۰ از منظر قصّه گویی و روایت گری می پردازد.
وی در این یادداشت اکسپو را اینگونه ارزیابی می کند:
«اکسپو ۲۰۲۰ دبی که چندروز پیش به فعالیت شش ماهه‌ی خود تمام کرد، بزرگترین نمایشگاه و محل بازدید دنیای پساکرونا بود. در این رخداد ۱۹۲ کشور توانمندی ها و ظرفیت های اقتصادی، فنّی، علمی و فرهنگی خودرا به مخاطبان ارائه و هرکدام اهتمام کردند ضمن وفاداری به مضمون و شعار این دوره از اکسپو یعنی «ارتباط ذهن ها، خلق آینده» با بهره گیری از ابزارهای نوین و شیوه های خلاقانه، بازدیدکننده بیشتری را به سمت خود جلب کنند و تأثیر عمیق تر و نقش مهم تری در راه ایجاد تحرّک و فرصت و پایداری جهان داشته باشند.
۲۳ میلیون نفر از سراسر دنیا برای بازدید حضوری از این نمایشگاه راهی دبی شدند و شاید میلیونها نفر دیگر نیز بوسیله تور مجازی و پخش زنده، پاویون ها و رخدادهای اکسپو ۲۰۲۰ را دنبال کردند.
من یک ماه در این رخداد جهانی حضور و مشارکت داشتم. اگر بخواهم یک عنصر کلیدی متمایزکننده‌ی اکسپو از سایر نمایشگاه ها و اجتماعات جهانی را نام ببرم آن «تنوع روایت ها»ست.
همه کشورهای شرکت کننده اهتمام می کردند به گونه ای نوآورانه و منحصربه فرد هویت ملی خود در عرصه های مختلف همچون اقتصادی، فرهنگی، علمی و غیره را به مخاطبان معرفی کنند و در عین حال این هویت خاص را قسمتی از یک شخصیتِ جهانی بزرگ تر به نمایش بگذارند. به عبارت دیگر، در اکسپو دبی ۱۹۲ روایت متفاوت با هدف ارتباط ذهن های بشری و خلق آینده برای همه جهانیان، در جریان بود.
تار و پود اکسپو روایت بود و قصّه. روایت های کهن تاریخی سرزمین ها، قصّه هایی از شکوه تمدّن های دوردست، نمایش دستاوردهای فعلی و تصویرسازی و پیش بینی از آینده.
بعنوان یک قصّه گو که در زمینه روایت ها و داستان های اساطیری متمرکز بوده ام، شنیدن و دیدن این روایت ها برایم بسیار آموزنده و تجربه ای فراموش نشدنی بود که آموختن آن در هیچ کلاس و دوره ای میسّر نمی شد. بدین سبب تصمیم گرفتم چند نمونه از اشکال روایت را که در اکسپو ۲۰۲۰ دبی تجربه کردم، بصورت اجمالی با شما در بین بگذارم.

نحوه روایت از محتوای روایت بااهمیت تر است

بنا به تجربه و مشاهداتم که البته با آمارهای رسمی اکسپو نیز تطابق دارد، پاویون ها و رخدادهای پرتقاضا که صف های طولانی انتظار داشتند، عموماً سناریو یا چیدمانی خاص خودشان برای بازدیدکنندگان تدارک دیده بودند که فرد در جای دیگری نمی توانست آنرا تجربه کند. بااینکه تمامی پاویون ها توانمندی های کشورشان در گذشته، حالا و آینده را با بهره گیری از تکنولوژی های روز، مانند صفحه نمایش های عظیم، نورپردازی، موسیقی و غیره به مخاطبان ارائه می کردند، اما چگونگی استفاده از این ابزارها و رویکردشان در روایت، در تأثیرگذاری بر بازدیدکنندگان بسیار مؤثر بود.
برای مثال در پاویون کشور آلمان در ابتدای ورود، هریک از بازدیدکنندگان یک گجت ساده دریافت می کردند که اسم و ملیّت شان روی آن بصورت دیجیتالی تگ (چسبانده) شده بود. بازدیدکننده در فضای پاویون هرگاه در کنار کامپیوترها و ابزارهای تعاملی قرار می گرفت اطلاعاتی از کشور او به همراه اسمش روی صفحه های نمایش ارائه می شد. بطورمثال برای من اطلاعاتی درباره میزان رشد اقتصادی ایران یا سهم ایران در میزان آلودگی زیست محیطی جهان به نمایش درمی آمد و در مراحل بعد با مشارکت در رویه هایی که گردانندگان این پاویون برای توسعه پایدار زمین تدارک دیده بودند، راهکارهای لازم برای من بمنظور کمک به این توسعه پایدار به نمایش درمی آمد و بعد در سالن انتهایی همه بازدیدکنندگان در یک فعالیت تعاملی برای تامین انرژی پاک و توسعه پایدار شرکت می کردند و بر طبق میزان سهمی که در انجام این فعالیت داشتند، اسم و ملیت شان با فونت و رنگ متفاوت روی صفحه نمایشی عظیم به نمایش درمی آمد. در حقیقت در این پاویون بازدیدکننده با هویت مستقل خود در یک فعالیت جمعی با سایر ملیّت ها مشارکت کرده و نوعی تنیدگی و جهانی شدن را بصورت عینی تجربه می کرد. بهره گیری از روایت های فردی و در خدمت گرفتن آنها برای روایتی بزرگ تر و جهانی تر، سناریو بی نظیری بود که تحمّل صف های طولانی را در هوای گرم دبی برای بازدیدکنندگان پاویون آلمان توجیه می کرد و ارزشش را داشت.
استفاده از ابزارها و راهکارهای نوین برای نمایش روایت های پاویون ها بسیار خلاقانه و متفاوت بود. در پاویون کره جنوبی، مخاطب با اسکن کردن کیوآرکدهای (QR Codes) روی دیوارها، وارد دنیای واقعیت مجازی (Virtual Reality) می شد. تعامل با فرهنگ و اقوام در پاویون های پاکستان و عمّان با بهره گیری از پخش بو و عطر صورت می گرفت. در پاویون هلند اطلاعات مفیدی درباب زمین پاک و کشاورزی بصورت شماتیک، درون چترهایی که در دست بازدیدکنندگان بود، به نمایش درمی آمد. در پاویون ژاپن هر بازدیدکننده یک آواتار یا شخصیت مجازی انحصاری به خود می گرفت و در کارهای تعاملی مشارکت می کرد. در پاویون تایلند روایت ها با نمایش های خیابانی مدرن و پرزرق وبرق به مخاطبان ارائه می شد.
تمامی این ابزارها به کمک آمده بودند تا راوی بتواند روایت خودرا به بهترین شکل نقل کند و عمیق ترین تأثیر را بر روی مخاطب داشته باشد. این شیوه روایت، قصه گویی دیجیتال (Digital Storytelling) است که بعنوان راهکاری مؤثر برای ایجاد احساس تعلّق خاطر و همراهی بین افراد در اکسپو دبی به خوبی آزموده شد. در این شیوه فرقی نمی کند داستانی که مقرر است روایت شود مربوط به هزاران سال قبل باشد یا هزاران سال بعد؛ شیوه روایت گری به سبب ارتباط و تعاملی چندوجهی که با مخاطب دارد، او را بطور کامل در جریان روایت قرار می دهد.
بعنوان یک قصّه گو امیدوار هستم مقوله قصه گویی و روایت گری دیجیتال و مدرن در کشورمان ایران هم جدی گرفته شود و در آینده با بهره بردن از متخصصان فنّی، کارگردان های هنری، کارشناسان علوم انسانی و شخصیت شناسی بتوانیم روایت های غنی و بی نظیر فرهنگی کشورمان را به روشی جهانی ارائه دهیم. تا اکسپو ژاپن کمتر از سه سال باقی مانده و ما راه زیادی در پیش داریم تا بتوانیم قصّه ایران را آن طور که شایسته است، به گوش جهانیان برسانیم.»

پاویون ژاپن در اکسپو ۲۰۲۰

پاویون هلند در اکسپو ۲۰۲۰

پاویون آلمان در اکسپو ۲۰۲۰

بهاره جهاندوست

منبع:

دسته‌ها: توریسم