به گزارش عصر توریسم، سرپرست پایگاه ملی میراث فرهنگی شهر تاریخی استرآباد (گرگان)، اوضاع حریم در بخش جهانیِ جنگل هیرکانی را تثبیت شده اعلام نمود و با اشاره به اینکه حریم «گنبد کاووس» چالشی ندارد، اشاره کرد: گنبد کاووس به فوریت به حریم منظری نیاز دارد.
عالیه ملک شاهکویی ـ سرپرست پایگاه ملی میراث فرهنگی شهر تاریخی استرآباد (گرگان) ـ در گفتگو با ایسنا در رابطه با وضعیت تعیین حریم و عرصه آثار تاریخی در استان گلستان، اظهار داشت: حدود ۹۹۱ اثر ثبت شده در لیست آثار ملی گلستان داریم که ۵۵ اثر از آنها حریم مصوب دارند. همینطور شش اثر ثبت شده‌ی جهانی داریم که از میان آنها، دو اثرِ جنگل های هیرکانی و برج قابوس به تعیین حریم نیاز داشتند که انجام شد.
او با بیان اینکه محوطه های تاریخی که داخل محدوده شهری قرار گرفته اند معمولاً به تعیین “فوری” حریم نیاز دارند، اضافه کرد: تپه هایی که خارج از شهر هستند، معمولاً اراضی ملی و کشاورزی هستند و ساخت وساز در آنها انجام نمی شده است، اما یکسری تپه ها کم کم به محدوده شهر اضافه شدند و این تهدیدی برای حریم این تپه های تاریخی به حساب می آید. برای مثال تپه «انجیر آب» در طرح های اخیر توسعه شهری گرگان در محدوده شهر قرار گرفت، وگرنه تا قبل از آن، اراضی کشاورزی اطراف آن بودند و هیچ مشکلی هم نداشتند. بر این اساس هم اکنون پنج تپه تاریخی در بندر گز، کلاله، آق قلا (در آق قلا دو تپه)، «تپه انجیر آب» گرگان و رباط سفید (سرعلی آباد) به حریم فوری نیاز دارند.
ملک شاهکویی در رابطه با چالش های تعیین حریم در استان گلستان، اظهار نمود: بیشترین چالش این استان برای تعیین حریم و عرصه، ساخت وسازهاست. در محدوده شهرها و روستاها تلاش کردیم در جلساتی با شورای شهر و دهیاری روستاها این چالش را به حداقل برسانیم. از طرفی، قانون مصوبه سال ۹۸ و کمیسیون ماده ۹۹ و ۱۰۰ در این حوزه خیلی به ما کمک کرد. در این قانون اعلام گردید اگر در حریم بافت های تاریخی، پروانه ساخت صادر شود و مالک مازاد آن پروانه، ساخت وساز کند و یا بدون مجوز، ساخت وساز کند، حکم “قلع بنا” می گیرد. البته به شرطی که شهرداری ها بموقع با صدور پروانه ساخت، قوانین را رعایت نمایند. برای مثال بعد از تعیین حریم «مسجد جامع گرگان» در حدود ده دوازده سال پیش، مشکلاتی با دستگاههای اجرایی و شهرداری برای ایجاد پارکینگ طبقاتی به وجود آمد. به هر حال بخشی را میراث رفع کرد، بخشی هم توسط شهرداری دخل و تصرف شد. برای همین، به همکاری دستگاههای اجرایی و شهرداری ها برای محافظت از حریم آثار تاریخی نیاز داریم.
او در رابطه با تعرض هایی که به حریم جنگل هیرکانی بعنوان میراث جهانی، شده است و اقدامات میراث فرهنگی در اینباره، اظهار داشت: وظیفه محافظت از جنگل هیرکانی فقط به عهده میراث فرهنگی نیست. محیط زیست و منابع طبیعی در محافظت از این جنگل نقش پررنگ تری دارند و جزو وظایف اصلی آن به حساب می آید. ما بعنوان متولی ثبت جهانی این اثر پایش هایی را به صورت دوره ای انجام می دهیم. جنگل های ما همواره مورد دست درازی قرار می گیرند، اما بخش هایی از جنگل هیرکانی که ثبت جهانی شده اند، اوضاع تثبیت شده ای دارند.
ملک شاهکویی همینطور در رابطه با وضعیت حریم «گنبد کاووس» (گنبد قابوس) توضیح داد: حریم این اثر تاریخی همزمان با ثبت ملی آن انجام شد و ضوابط بر طبق این حریم تعیین می شود. شهرداری هم بر مبنای همین حریم استعلام می گیرد و اقداماتش را بر طبق این استعلام انجام می دهد، اما میراث فرهنگی در تلاش بوده حریم منظری برای این گنبد در خیابان اصلی و دید گنبد به شهر «جرجان» (گرگان) در نظر گرفته شود که هنوز این پیشنهاد اجرایی نشده است.
سرپرست پایگاه ملی میراث فرهنگی شهر تاریخی استرآباد (گرگان) در رابطه با تفویض اختیار تعیین حریم و عرصه به ادارات کل استان ها هم بیان نمود: با این اقدام سرعت کار بالا می رود و اگر همدل باشیم می توانیم بدون مشکل، حریم آثار ثبت ملی شده را خیلی راحتتر تعیین نماییم. از طرفی، تعیین حریم و عرصه خط قرمز میراث فرهنگی است و اشتباه در آن قابل جبران نیست، این مورد به قاطعیت مدیر و تیم کارشناسی نیاز دارد.
