به گزارش عصر توریسم مدرس و راهنمای گردشگری ماجراجویانه ریسک را عنصر جدانشدنی از این نوع گردشگری دانست و اظهار داشت: دانش، تجربه، مهارت، استفاده صحیح از تجهیزات و رعایت استانداردهای ایمنی و اجرایی و حضور یک راهنمای متخصص و حرفه ای، ریسک را در فعالیتهای طبیعت محور به خصوص گردشگری ماجراجویانه به حداقل می رساند.
کیانوش محرابی در گفتگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره گردشگری ماجراجویانه عنوان کرد: گردشگری ماجراجویانه بسیار گسترده است و سطح و درجه های مختلفی دارد، از پریدن با لباس بالدار از ارتفاع (Wingsuit)، اسکی روی برف های نکوبیده تا نوشیدن چای کنار آتش در کویر جزو گردشگری ماجراجویانه است و تعاریف خاص خویش را دارد. در ان زمینه تحقیق و پژوهش های زیادی شده و تعاریف مختلفی هم وجود دارد، برخی به خطرناک بودن و بعضی هم بر دور دست بودن آن تاکید دارند، اما بنا به تعریف انجمن جهانی گردشگری ماجراجویانه (ATTA)، «گردشگری ماجراجویانه، گونه ای از گردشگری شامل اکتشاف یا سفر با ریسک (احتمال خطر) پذیرفته شده (و احیانا واقعی) است و احتیاج به مهارت های مخصوص و فعالیت جسمی دارد.»
عضو هیات مدیره فدراسیون بین المللی رفتینگ اضافه کرد: گردشگری ماجراجویانه، به هر گونه ای از گردشگری گفته می شود که دو مورد از این سه مورد فعالیت جسمی، تبادل یا تعامل فرهنگی و سر و کار داشتن با طبیعت را در خود داشته باشد، در این تعریف تاکیده شده است که فرد در گردشگری ماجراجویانه برای اکتشاف به دل طبیعت می رود، در حالیکه از وجود ریسک پذیرفته شده و احتمال خطر آگاه است و بدون شک در فعالیتهای ماجراجویانه شرکت می کند، پس باید آمادگی جسمی و مهارت کافی برای آن فعالیت را داشته باشد.
طبیعت اعجاب انگیز و غیرقابل پیشبینی است و همین عوامل سبب جذب توریست به طبیعت می شود، البته غیرقابل پیشبینی بودن جنبه های مثبت و منفی دارد، گردشگری که به دامن طبیعت می رود می خواهد از زندگی شهری دور شود اما امکان دارد به صورت غیرمنتظره با جاذبه هایی طبیعی مانند یک پرنده خاص، پروانه نادر و زیبا رو به رو شود یا حتی یک حیوان وحشی سر راهش قرار بگیرد که در اصطلاح می گویند «منتظر غیرمنتظره ها باشید (Expect The Unexpected)» که جنبه های جذاب و مثبت است.
راهنمای گردشگری ماجراجویانه ضمن اشاره به جنبه های احتمالی و منفی غیرمنتظره ها در گردشگری در طبیعت، تصریح کرد: افراد امکان دارد در گردشگری ماجراجویانه در طبیعت گرفتار حادثه و سقوط شوند یا حیوان وحشی به آنها حمله کند یا گرفتار تصادف و سوانح رانندگی شوند، این حوادث گاهی اجتناب ناپذیر است، اما اگر آگاهی و مهارت داشته باشند تا حد زیادی می توانند ریسک این حوادث را کاهش دهند؛ در گردشگری ماجراجویانه ریسک به معنای خطر نیست؛ خطر عاملی است که به ما صدمه می زند اما ریسک، احتمال صدمه رساندن خطر است.
ریسک عنصر جدانشدنی از گردشگری ماجراجویانه
محرابی ریسک را عنصر جدانشدنی از گردشگری ماجراجویانه دانست و اضافه کرد: صخره نوردی که می داند در هنگام صعود یک سنگ بزرگ صددرصد سقوط می کند، به هیچ وجه از آن مسیر صعود نمی کند، چونکه با خطر مواجه است؛ این صخره نورد باید در مسیری که از ایمنی آن اطمینان دارد، صعود را انجام می دهد ولی باز هم امکان دارد تکه سنگی از صخره ای جدا شده و سقوط کند، پس اگر بدون تجهیزات ایمنی صخره نوردی کند ریسک و صدمه پذیری افزوده می شود و اگر از تجهیزات ایمنی استفاده نماید، ریسک پایین آمده و احتمال صدمه هم کاسته می شود. با استفاده از دانش، تجربه، مهارت، استفاده صحیح از تجهیزات و رعایت استانداردهای ایمنی و اجرایی در فعالیتهای طبیعت محور، به خصوص گردشگری ماجراجویانه ریسک به حداقل می رسد.
رئیس کمیته توسعه پایدار فدراسیون بین المللی رفتینگ اظهار داشت: همه افراد همیشه در محیط های طبیعی با ریسک مواجه هستند؛ امکان دارد انجام یک فعالیت در طبیعت دارای ریسک کم باشد، اما فعالیت طبیعت گردی بدون ریسک در محیط طبیعی امکان ناپذیر است و مسؤلان منطقه ای برای آگاهی بخشی و اخطار به گردشگران در مناطق گردشگری تابلوهای اخطار سطوح ریسک را با دسته بندی زیاد (high risk)، متوسط (middle risk) و کم (low risk) نصب می کنند.
گردشگری ماجراجویی بر مبنای سطح ریسک به دو دسته راحت (Soft) و سخت (Hard) تقسیم می شود، در گردشگری ماجراجویانه راحت (Adventure Soft) ریسک پایین است و هر فردی می تواند در آن شرکت نماید و خیلی هم دنبال کارهای سخت و پرریسک نیست و همه علاقه مندان می توانند در این نوع گردشگری شرکت کنند؛ اما در گردشگری ماجراجویانه سخت (Adventure Hard) فعالیتهای تخصصی و حرفه ای است که مهارت و تجهیزات لازم دارد، مدت زمان حضور در طبیعت بیشتر است، و معمولاً در محیط دور دست انجام می شود و فقط افراد حرفه ای می توانند در آن شرکت نمایند.
ایمنی مهم ترین عامل در گردشگری ماجراجویانه
محرابی درباره گردشگری ماجراجویانه در ایران اظهار داشت: گردشگری ماجراجویانه وابسته به طبیعت است؛ ایران از نظر تنوع اقلیمی جغرافیایی و جاذبه ها و منابع طبیعی یک کشور غنی، کم نظیر و اعجاب انگیز است؛ جنگل، کوهستان، رودخانه، کویر، دریا، رودخانه، دره و… همه منابع طبیعی مورد نیاز برای جذب توریست ماجراجویانه در ایران وجود دارد. برای مثال یک کوه مانند دماوند دارای ظرفیت های متنوع و گوناگونی برای گردشگری ماجراجویانه است و مکان پیاده روی در کوهپایه، عکاسی طبیعت، جانورشناسی، گیاه شناسی، کوه نوردی و قله نوری، صعود زمستانه و اسکی و حتی پرواز با وسایل مختلف بر فراز آن وجود دارد. با یک جاذبه طبیعی ۱۰ها زیرشاخه گردشگری وابسته به آن عملی است.
گردشگری ماجراجویانه برپایه نوع فعالیت به سه دسته اصلی «هوایی- وابسته به هوا»، «زمینی-روی زمین» و «آبی-وابسته به آب» تقسیم می شود. همین تنوع و تکثر سبب می شود افراد زیادی به طبیعت بروند و روز به روز هم این تمایل به طبیعت رفتن در بین اقشار محتلف درحال افزایش است؛ البته آثار مثبت و منفی دارد، کسب آرامش و انرژی از طبیعت اتفاق خوبی است اما اگر غیرآگاهانه باشد، هم به طبیعت و هم به خود گردشگران صدمه وارد می شود؛ با اینکه تعداد گردشگران آگاه زیاد است، اما متاسفانه تعداد ناآگاهان بسیار بیشتر است.
عضو هیات مدیره فدراسیون بین المللی رفتینگ تصریح کرد: با همه آموزش ها و اطلاع رسانی ها هنوز هم خیلی از افراد هنگام حضور در کوه یا جنگل، زباله ها را در طبیعت رها می کنند، بدون توجه به پوشش گیاهی آتش روشن می کنند، همچنان به محیط زندگی حیوانات تعرض و به گونه های گیاهی صدمه می زنند و گاهی هم شاهد عدم توجه گردشگران به فرهنگ اجتماعی جوامع محلی ساکن نزدیک محیطی های طبیعی هستیم که سبب واکنش آنها هم می شود.
وی مهم ترین عامل در گردشگری ماجراجویانه را ایمنی دانست و عنوان کرد: میل رفتن به طبیعت در جهان رو افزایش است، اگر زیرساخت های آن فراهم نباشد و گردشگران به محیط های پرریسک با احتمال بالای بروز خطر بروند، آمار حوادث و میزان مصدومیت و مرگ گردشگران افزایش می یابد، اما اگر زیرساخت های مورد نیاز فراهم گردد وقتی افراد به این مناطق می روند خاطرات خوبی ثبت می کنند و بعد از چند روز بسیار پر انرژی به جریان عادی زندگی شهری خود بر می گردند.
راهنمایان گردشگری ماجراجویانه همیشه یک برنامه جایگزین دارند
محرابی اظهار داشت: گردشگری ماجراجویانه در ایران هم مانند همه دنیا درحال رشد است، اما هنوز زیرساخت های لازم برای توسعه این گونه گردشگری فراهم نیست؛ از طرفی خیلی از شاخه های گردشگری ماجراجویانه توسط افراد غیر متخصص برنامه ریزی و اجرا می شود بنابراین هر چه جلوتر می رویم حوادث در طبیعت و گردشگری ماجراجویانه بیشتر می شود و اگر جلوگیری نشود افزایش می یابد.
گردشگری ماجراجویانه یک فعالیت تخصصی است و معمولاً در محیط های پرریسک انجام می شود اگر این فعالیت ریسکی توسط افراد غیرحرفه ای برنامه ریزی و اجرا شود و گردشگران آن هم از مهارت لازم برخوردار نباشند حادثه ایجاد می شود، افزایش روز به روز تعداد جان باختگان و مصدومان در دریا، رودخانه و تورهای آفرود بنابراین است؛ تورهای خوب و راهنمایان متخصص حرفه ای داریم، اما تورهای غیرتخصصی هم درحال برگزاری است که باید جلوگیری شوند.
راهنمای گردشگری ماجراجویانه عنوان کرد: راهنمایان حرفه ای همه جوانب سفر را در نظر می گیرند و ریسک را تا جایی که امکان دارد کم می کنند، راهنمایان گردشگری ماجراجویانه همیشه یک برنامه جایگزین دارند مثلاً برای کویرگردی بیشتر از یک خودرو در نظر می گیرند، بنزین اضافه هم بر می دارند، تجهیزات و وسایل مورد نیاز را بیشتر از نیاز سفر یک روزه با خود می برند، به تنهایی نمی گردد سفر ماجراجویانه رفت حتما باید همراه حرفه ای هم داشته باشد.
منبع: asretourism.ir
