عصر توریسم: به گزارش عصر توریسم، معاونت میراث فرهنگی اقدامات خویش را در دو سال قبل شرح داد و از ثبت ۲۰۰ پرونده، طرح توسعه موزه ملی در میدان مشق و استرداد برخی از آثار تاریخی به ایران در دستور کار این معاونت اطلاع داد.
به گزارش عصر توریسم به نقل از ایسنا، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در گزارشی اقدامات معاونت میراث فرهنگی با مسؤولیت علی دارابی را از شهریورماه ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ تشریح نمود.
بر مبنای آن چه معاونت میراث فرهنگی در اختیار رسانه ها قرار داده است، این اقدامات به شرح زیر است:
۱ ـ کیفیت بخشی به حفاظت و صیانت از میراث فرهنگی
معاونت میراث فرهنگی در دوره مدیریت دو ساله در امتداد حکمرانی مطلوب، با تعیین اولویتِ توسعه و کیفیت بخشی به حفاظت و صیانت از میراث فرهنگی و همینطور با تلاش بر ارتقای مبحث میراث فرهنگی در گفتمان توسعه ای، اجتماعی و فرهنگی جامعه، اهتمام خویش را برای جریان سازی، مردمی سازی و افزایش سواد میراثی آحاد جامعه مصروف کرد که در این جهت بعضی از اهم موارد بیان می شود:
ـ پیگیری و تحقق افزایش بالغ بر ۵۰ درصدی اعتبارات حفاظت و صیانت از میراث فرهنگی کشور در دولت سیزدهم و برنامه ریزی و هدایت و راهبری بالغ بر دو هزار پروژه حفاظت و مرمت در کشور.
ـ حل مسائل بخشی از بافت های تاریخی کشور پس از سال ها نظیر بافت تاریخی شیراز و بافت تاریخی ارومیه و پیگیری اعمال جبران محدودیت ها در بافت های تاریخی همچون مواردی بود که در طول دهه های اخیر لاینحل مانده بود. بعنوان مثال مبحث صیانت از بافت ۳۶۰ هکتاری شهر تاریخی شیراز بعد از ثبت در لیست آثار ملی به شیوه مطلوب تری محقق می شود.
ـ تأمین تسهیلات مرمت و مقاوم سازی به کلیه ابنیه موجود در بافت های تاریخی و تسهیلات ودیعه مسکن برای دوره مرمت و تحقق پذیرش اسناد مالکیتی بناهای تاریخی بعنوان وثیقه در نظام بانکی برای نخستین بار در کشور گامی برای مردمی سازی محافظت از میراث فرهنگی بود که در این دوره با تصویب شورای پول و اعتبار امکان پذیر شد.
ـ همینطور توسعه همکاریهای بین دستگاهی برای محافظت از آثار تاریخی نظیر بسته اقدام ۱۰۰ روستای تاریخی مشترک با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و همکاری با سازمان اوقاف و امور خیریه با مبحث بهره گیری از منابع وقف در حفاظت و مرمت حداقل ۵۰ بنای تاریخی وقفی بقاء متبرکه و بناهای عام المنفعه و ساماندهی آرامگاه مفاخر ایران همچون اقداماتی بوده که با توجه به فرابخشی بودن مبحث میراث فرهنگی با همکاری سایر دستگاهها در حال انجام می باشد و امید است که تا پایان دولت سیزدهم محقق شود.
ـ معاونت میراث فرهنگی با بهره بردن از خرد جمعی و مشورت با نخبگان و با ۱۷ شورا، کارگروه و کمیته در ستاد که جمعاً بالغ بر ۱۷۰ نفر را شامل می شود و شوراهای فنی طرح های عمرانی در ۳۱ استان که اعضای آنها ۱۰ تا ۱۲ نفر و مجموع آن در کشور نزدیک به ۴۰۰ نفر است و همینطور نشست با ۵۰ نفر از سرآمدان و پیشکسوتان میراث فرهنگی با حضور وزیر محترم، تلاش بر بهره مندی از سرمایه نخبگان فرهنگی کرد.
ـ ارزشیابی و اعطاء درجه هنری به استادکاران، مرمت کاران، هنرمندان و حرفه مندان میراث فرهنگی با عنوان «میراث داران تمدنی» بر مبنای مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
ـ تدوین بخشنامه نظام فنی و اجرایی اختصاصی بناها و بافت های تاریخی کشور.
ـ تهیه، تدوین و ابلاغ نظام نامه پایگاه های میراث ملی و جهانی.
ـ ایجاد امنیت و ثبات شغلی بیشتر از ۱۰۰۰ نفر از کارگران، مرمت کاران، همکاران پایگاه های میراث ملی و جهانی که بیشتر از ۲۰ سال بلاتکلیف بوده اند.
۲- تدقیق و توسعه برنامه های ثبت های ملی و جهانی
در حوزه تدقیق و توسعه برنامه های ثبت های ملی و جهانی آثار هم مواردی که بیان خواهد شد به انجام رسیده است:
ـ تدوین برنامه ۱۰ ساله ثبت جهانی میراث ملموس و ناملموس برای نظام مند و قاعده مند کردن ثبت آثار و عناصر فرهنگی در لیست جهانی و همینطور تشکیل شورای سیاستگذاری ثبت جهانی با حضور خبرگان و پیشکسوتان میراث فرهنگی همچون اقداماتی است که راهبرد و نقشه راه معینی برای ثبت های جهانی جمهوری اسلامی ایران در امتداد منافع ملی و قرابت کشورهای حوزه ایران فرهنگی به یکدیگر را ایفا می کند (۲۰۰ پرونده در دستور کار است).
ـ ثبت جهانی ۵ عنصر ناملموس خوشنویسی، یلدا (چله)، مهارت ساختن و نواختن ساز عود، پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی و هنر سوزن دوزی ترکمن در اجلاس شهر رباط کشور مراکش و ارتقای جهانی ایران به رتبه ششم در لیست جهانی ناملموس یونسکو در سال بدون سهمیه ملی ایران، همچون اقدامات مهم در حوزه ثبت های جهانی بود که به انجام رسید.
ـ تدوین و ارسال دو پرونده جهانی میراث فرهنگی ملموسِ «منظر فرهنگی ماسوله» و «هگمتانه و مرکز تاریخی همدان» و ارزیابی میدانی و دفاع اولیه از یکی از بزرگترین پرونده های ثبت سریالی جهان با عنوان «۵۶ کاروانسرای ایرانی» و همینطور تدوین و ارسال ۷ پرونده میراث فرهنگی ناملموس شامل «افطاری و باورهای اجتماعی و فرهنگی»، «هنر تذهیب»، «برنامه ملی زیارت رضوی» و «جشن سده» برای سال میلادی ۲۰۲۳ و «جشن مهرگان»، «هنر ساختن و نواختن رباب» و «تولید سنتی گلاب و باورهای اجتماعی فرهنگی وابسته با آن» برای سال میلادی ۲۰۲۴ به یونسکو همچون اقدامات اساسی در حوزه ثبت آثار و عناصر فرهنگی در یونسکو است، ضمناً در حوزه ثبت در لیست میراث جهان اسلام هم این معاونت، همکاری و مشارکت بایسته را با آیسسکو به عمل آورده است.
۳- توسعه کیفی و کمی
توسعه کیفی و کمی موزه ها بعنوان یک رسانه صادق که فرهنگ و تمدن این سرزمین را معرفی می کنند و نقش تعیین کننده ای در ارتقای سواد میراثی جامعه و اتصال نسل حاضر به ریشه های هویتی این سرزمین دارند:
ـ افزایش ۵۳ موزه در کشور شامل ۱۰ موزه وابسته به وزارتخانه، ۲۶ موزه خصوصی و ۱۷ موزه غیروابسته و ارتقای تعداد کل موزه های کشور به ۸۲۹ موزه شامل ۲۶۲ موزه وابسته، ۳۲۳ موزه غیروابسته، ۲۰۹ موزه خصوصی و ۳۷ موزه مشارکتی همچون اقدامات این معاونت در حوزه مأموریتی موزه های کشور است.
ـ همینطور تصویب و آغاز پروژه طرح توسعه موزه ملی در میدان مشق و تبدیل این میدان و ساختمان های تاریخی پیرامونی آن به بزرگترین میدان موزه ای که درحال تحقق است. این طرح از سال ۱۳۸۲ تابحال به انجام نرسیده بود. با تحقق این طرح ایران دارای بزرگترین میدان موزه ای در خاورمیانه و قطب توریسم و توریست خواهد شد و موزه ملی این امکان را پیدا می کند که سه میلیون شیء در اختیار را به نمایش عموم بگذارد.
ـ تحول در ایجاد و توسعه موزه های تاریخ سیاسی و اجتماعی از راه برگزاری نهضت روایتگری صحیح و شایسته تاریخ و توانمندسازی و آموزش راهنمایان موزه ها.
ـ مبادرت به تأسیس موزه مشروطه و موزه امیرکبیر در مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان و موزه عصر انقلاب در مجموعه تاریخی ـ فرهنگی نیاوران از دیگر اقدامات قابل توجه است.
۴- توسعه مرجعیت
توسعه مرجعیت معاونت میراث فرهنگی و دیپلماسی فرهنگی همچون وظایف معاونت میراث فرهنگی است که در سالهای اخیر توجه کمتری به آن شده بود و در این جهت مواردی که بیان خواهد شد به انجام رسید:
ـ احیاء مرکز منطقه ای میراث ناملموس تهران بعنوان مرکز مطالعات منطقه ای برای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای مرکزی و غربی تحت نظارت یونسکو و تصویب موافقت نامه تمدید فعالیت مرکز مطالعات منطقه ای پاسداشت از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی در مجلس شورای اسلامی و لازم الاجرا کردن موافقت نامه بعد از چهار سال تعلیق و احیاء و تثبیت فعالیت مجدد در سطح منطقه ای و بین المللی و همینطور برگزاری پنجمین نشست شورای حکام مرکز مطالعات منطقه ای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس و دریافت کرسی ریاست شورای حکام مرکز مطالعات منطقه ای یونسکو با کسب آرای موافق کلیه کشورهای عضو شورای حکام همچون اقدامات مهمی بود که در ماه های گذشته به انجام رسید.
ـ طرح مطالعاتی تأسیس موزه مشاهیر ایرانی مدفون در خارج از کشور.
ـ برگزاری نمایشگاه های مشترک با سایر کشورها نظیر نمایشگاه مشترک دو طرفه با آلمان در موزه ملی.
ـ برنامه ریزی برای برگزاری نمایشگاه مشترک موزه ای چین با موزه ملی ایران.
ـ استرداد ۳۰ شی ء تاریخی ـ فرهنگی نظیر سنگ نگاره ساسانی از انگلستان همچون مواردی است که در حوزه موزه های کشور به انجام رسیده است.
ـ ۱۷ هزار شیء فرهنگی ـ تاریخی هم در ماه های آتی از آمریکا استرداد خواهد شد.
۵- انتقال دانش و الگوسازی
انتقال دانش بین نسلی و الگوسازی مفاخر میراث فرهنگی به آحاد جامعه در چارچوب این اقدامات به انجام رسید:
ـ برگزاری نکوداشت چهره های ماندگار میراث فرهنگی که ۲۲ تن از مفاخر میراث فرهنگی ایران در دو دوره که بزرگان این حوزه در رشته های معماری، مرمت بنا و آثار و احیای بافت های تاریخی، باستان شناسی، مردم شناسی و … تقدیر و عرضه شدند.
ـ همینطور آغاز تدوین تاریخ شفاهی در حوزه میراث فرهنگی و مصاحبه با پیشکسوتان و صاحب نظران این حوزه و تهیه و تدوین کتب مرتبط در امتداد انتقال دانش بین نسلی و مستندسازی و مدیریت دانش به انجام رسیده است.
۶- آموزش و افزایش سواد میراثی
نهضت معرفی و آموزش و افزایش سواد میراثی جامعه تخصصی و عمومی بعنوان رکن رکین حفاظت:
ـ برگزاری بالغ بر ۶۰۰۰ رویداد فرهنگی و اجتماعی در موزه ها و اماکن تاریخی با حضور گسترده مردم.
ـ برگزاری جشنواره تولیدات چندرسانه ای در حوزه میراث فرهنگی به میزبانی استان یزد برای نخستین بار در کشور با حضور و مشارکت ۲۹۰۰ اثر (دومین دوره این جشنواره سال جاری به میزبانی استان قزوین برگزار خواهد شد).
ـ توانمندسازی نیروهای ستادی و استانی از راه برگزاری نشست های تخصصی و دوره های آموزشی ملی و بین المللی بالغ بر دوهزار نفر ساعت.
ـ برگزاری نشست های تخصصی در حوزه میراث فرهنگی.
۷- نهادسازی و تقویت واحدهای استانی
نهادسازی و تقویت واحدهای استانی همچون راهبردهای اساسی این معاونت در امتداد درگیر کردن سایر ذی مدخلان امر حفاظت بود که با اقدامات زیر به انجام رسید:
ـ تأسیس و ثبت انجمن خیرین میراث فرهنگی به منظور جلب کمک های مادی و معنوی آحاد جامعه و همینطور جلب مسؤولیت های اجتماعی نهادهای اقتصادی به منظور توسعه مشارکت بخش های مختلف اجتماعی در محافظت از میراث فرهنگی که امید است با منابع مادی و معنوی حاصل از آن تا پایان دولت بتوان پیوست اقتصادی برای این حوزه را فراهم آورد.
ـ تشکیل انجمن های میراث فرهنگی در تمامی سطوح تقسیمات کشوری (از استان تا دهستان) به منظور جریان سازی و گفتمان سازی در حوزه میراث فرهنگی و همراه کردن سایر دستگاهها و مردمی سازی برای تحقق امر محافظت از جمله اقدامات اساسی دوره مدیریت فعلی بود که با همکاری استانداران در سرتاسر کشور و با حضور مدیران محلی و مردم، بخش بزرگی از هم پوشانی های مأموریتی این وزارتخانه با سایر دستگاهها محقق شد.
ـ همینطور تفویض گسترده اختیارات ستادی وزارتخانه به ادارات کل تابعه استانی در امتداد تسریع و چابکی فرایند اداری همچون مواردی بود که در این دوره از مدیریت میراث فرهنگی کشور صورت گرفت.
منبع: عصر توریسم
