عصر توریسم: جنگلهای سرخدار هیركانی تنها نمونه در جهان هستند كه یكجا كنار هم قرار گرفته اند و به همراه درختان دیگر قدیمی ترین زیستگاه كره زمین را تشكیل داده اند این جنگلها به نام ایران جهانی می شوند.
به گزارش عصر توریسم به نقل از مهر، جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۰۶ میلادی پرونده ای را به یونسكو پیشنهاد كرده بود تا بخش كوچكی از جنگل های هیركانی را كه در كشورش واقع شده به صورت مستقل، به نام خود ثبت جهانی كند، ایران به این پرونده اعتراض كرد. دو سازمان جهانی یونسكو وIUCN یا همان كمیته بین المللی حفظ میراث طبیعی و ارگان مشورتی یونسكو این پرونده را بررسی كردند و این اقدام را از طرف آذربایجان به صورت مستقل رد كردند چون بیشتر از ۹۰ درصد جنگل های هیركانی در ایران و بخش كوچكی از آن در كشور آذربایجان است بدین سبب آذربایجان نمی توانست بدون مشاركت ایران «جنگل های هیركانی» را ثبت جهانی كند.بعد از آن ایران پرونده ثبت جهانی هیركانی را برای درج در لیست میراث طبیعی تهیه كرد و به معرفی ۱۵ نقطه از ۵ استان همچون «پارك ملی گلستان»، «جنگل ابر»، «جهان نما»، «بولا»، «جنگل الیمستان»، «جنگل واز»، «حوزه كجور نوشهر»، «چهارباغ چالوس»، «جنگل خشك داران»، «گشت رودخان»، «سیاه رودبار گیلان» و منطقه حفاظت شده «لیسار» پرداخت.ماه پیش چند نفر از كارشناسان و ارزیابان یونسكو به ایران آمدند و از سه سایت جنگلی در استان گلستان سه سایت در استان گیلان و ۶ سایت در استان مازندران كه در این پرونده كاندید هستند، بازدید نمودند. آنها می بایست گزارش نهایی خودشان را تا فروردین ماه سال ۹۸ توسط اتحادیه جهانی حفاظت به یونسكو عرضه كنند تا كارشناسان اجلاس كمیته میراث جهانی تصمیم گیری كنند كه این پرونده در لیست جهانی قرار گیرد یا نه. اجلاسی كه در آن ایران پرونده جنگلهای هیركانی را برای ثبت نمایش می كند در شهرباكوی كشور آذربایجان قرار دارد. كشوری كه با آن در ارتباط با پرونده هیركانی دچار چالش شد. با این وجود آنطور كه مسئولان سازمان میراث فرهنگی می گویند آذربایجان می تواند هر زمان كه خواست به پرونده ایران ملحق شود البته اگر پرونده ایران جهانی شود.بخشی از جنگلهای ایران كه هنوز بكر مانده استتقریبا یك ماه سپس بازدید كارشناسان از جنگلهای هیركانی، خبرنگاران میراث فرهنگی باز به بازدید از بخش كوچكی از جنگلهای هیركانی در استان گلستان رفتند. این بخش از جنگلهای هیركانی در علی آباد كتول منطقه سیاه رودبار منطقه ویژه ای است كه بخشی از پارك ملی گلستان را در بر میگیرد و ذخیره گاه ملی جنگلی سرخدار، پل ارام و افراتخته در این بخش وجود دارد.در این بخش از جنگل می توان كمی پیاده روی كرد و گونه های متفاوت درختان جنگل را در چند دقیقه به خوبی مشاهده كرد. این بخش از جنگل به سبب اینكه رفت و آمد مردم به آن دشوار می باشد و مسیر جاده ای مناسبی ندارد، هنوز بكر مانده است و در تابستان بسیار سبز و در پاییز هزار رنگ است.
این منطقه دارای خاصیت های خاصی مانند وجود عناصر هیركانی خاص همانند جنگلهای سرخدار است. جنگل های سرخدار در سطح جهان مساحت اندكی را به خود اختصاص می دهند و در ایران بزرگترین لكه ای كه به صورت یكجا وجود دارد در منطقه علی آباد استان گلستان قرار گرفته است.شاید كشورهای دیگر هم جنگلهای سرخدار را با مساحت بیشتری از ایران داشته باشند اما پراكنده است درحالی كه ایران ۴۰۰ هكتار جنگل سرخدار را یكجا دارد بدین سبب می توان گفت كمتر نقطه ای از دنیا چنین وسعتی را داراست.
رمضانعلی قائمی كارشناس بازنشسته محیط زیست و مدیر پایگاه ثبت جهانی جنگل های هیركانی در استان گلستان درباره این پرونده و اهمیت آن توضیحاتی داد. او با تیم كارشناسان یونسكو باز همراه بود و می گوید كه آنها نظر مثبتی نسبت به این موزه زنده دنیا داشته اند. او هم مانند خیلی از مسئولان سازمان میراث فرهنگی امیدوار است كه این پرونده جهانی شود.
قائمی افزود: سوالات ارزیابان درباب بعضی از راه ها و مسیر ها مطرح می شد چراكه سایت معرفی شده از طرف ایران به دو بخش اصلی و ضربه گیرتقسیم شده است. در بخش اصلی هیچ فعالیتی نباید صورت گیرد ولی در بخش ضربه گیر حساسیت ها و ممنوعیت كمتر است با این وجود حفاظت باید به صورت كامل و استاندارد صورت گیرد. روی هم رفته جمع بندی آنها از آنچه كه در ایران دیدند راضی كننده بود. آتش سوزی به سرخدار نمی رسدقائمی درباره اتفاقات ناگواری كه برای درختان جنگل می افتد همچون آتش سوزی ها اظهار داشت: در این نواحی آتش سوزی انجام نمی گیرد چون مراقبت های ویژه ای میگردد از جانب دیگر افراد عادی نمی توانند به این مناطق بیایند. اما در پارك ملی گلستان هر ساله شاهد آتش سوزی هستیم كه به سبب وجود جاده های آسیایی و بی مبالاتی هایی كه برای روشن كردن آتش صورت می گیرد اتفاق می افتد. او درباره اینكه چند روستا در استان گلستان امكان دارد سپس جهانی شدن جنگل های هیركانی مجبور به جابجایی شوند اظهار داشت: در پارك ملی گلستان هیچ ملك شخصی وجود ندارد. نقاط انتخاب شده متعلق به دولت می باشد در زون فرعی ملك هایی وجود دارد كه طبق مقررات موجود و استانداردهای جهانی این امكان وجود دارد كه مردم به فعالیت های خود ادامه دهند.
یكی از مشكلاتی كه خبرنگاران به آن اشاره كردند وجود جاده آسیایی بود كه قائمی توضیح داد: حالا پیش بینی شده است كه جاده در منطقه مورد نظر برای ثبت جهانی لحاظ نشود و می توان اظهار داشت كه منطقه دو تكه شده است. چنانكه بخش شمال و جنوب جاده پارك ملی گلستان بعنوان سایت اصلی مد نظر قرار گرفته شده است. شاید از ما بخواهند تعهدات بدهیم تا طرح جاده جا به جا شود البته این سوژه در مصوبه دولت هست. وقتی می خواهیم كه این موضوعات را مدیریت نماییم باید همه استانداردها رعایت شوند در غیر این صورت امكان دارد این پرونده در لیست در معرض خطر قرار گیرد.فایده جهانی شدن جنگلهای هیركانیحالا اگر سال آینده این پرونده جهانی شود، به قول این كارشناس محیط زیست، برای حفاظت از آن از طرف دولت ردیف اعتباری در نظر گرفته خواهد شد و نام آن در سطح جهان مطرح شده و از لحاظ گردشگری و فعالیت های محیط زیستی مورد توجه مردم منطقه و جهان قرار می گیرد. این پژوهشگر در ادامه درباره فواید جهانی شدن هیركانی اظهار داشت: امكاناتی كه برای اطفا حریق وحفاظت داریم فهرست شده اند و درباره آن باز با ارزیاب ها گفتگو كرده ایم. حتما امكانات مدرن و دستگاه های سنسوردار كه بتواند ما را مطلع كند تا بتوانیم در مدت كوتاه مدت متوجه خطر شویم در اختیار ما قرار خواهد گرفت. ما موظف می شویم كه این امكانات را احداث نماییم می توان این امكانات را از اعتبارات ملی كه اختصاص داده خواهد شد تامین كرد یا با كمك یونسكو آنرا تامین می نماییم. نباید فراموش كرد كه جنگل های هیركانی برای همه مردم دنیا مهم هستند. چونكه جنگل های هیركانی قدیمی ترین جنگل های جهان محسوب می شوند و از دوره سوم زمین شناسی باقی مانده اند. در واقع می توان از جنگل های هیركانی بعنوان موزه زنده دنیا یاد كرد. از طرف دیگر نظر دانشمندان بر این است كه این مناطق باید كاربری علمی داشته باشند چون در طول تاریخ توانسته اند در كنار اجتماعات انسانی و تحولات اقلیمی جهان باقی بمانند. قائمی معتقد می باشد كه عناصری از درخت سرخدار برای مداوای بعضی از سرطانها باز مورد استفاده قرار می گیرد.
