عصر توریسم: جهانیان، معاون پیشین گردشگری اظهار داشت: احترام به عقاید جامعه محلی آنقدر مهم می باشد كه نخستین ماده از ۱۰ ماده كدهای جهانی اخلاق گردشگری به احترام به رسوم و اعتقادات دینی جامعه میزبان اختصاص دارد.
خبرگزاری مهر، گروه دین واندیشه: حدود دوماه پیش بود كه خبری منتشر گردید مبنی براینكه یك خواننده زن در روستای تاریخی ابیانه تك خوانی كرده بود و پیرو این خبر خواننده زن دستگیر و عوامل و برگزار كنندگان این برنامه هم مواخذه و بازخواست شدند. البته بعدها عنوان شد كه این گروه، تحت نظارت تورهای گردشگری مجوز دار نبوده و این برنامه در چارچوب یك سفر گروهی و دوستانه برگزار شده بود. بعد از آن هم تصاویری از رعایت نكردن شئونات اسلامی در دریاچه لفور منتشر گردید كه خاطیان این ماجرا هم بازخواست شدند. قبل از این هم ما بارها شاهد چنین هنجارشكنی هایی در مناطق گردشگری بودیم. مثل حاضر شدن با پوشش نامناسب در آئین و مراسم دینی شهرهای مذهبی مثل یزد و رعایت نكردن شئونات آن منطقه كه باعث رنجش بومیان آن منطقه شد؛ همه این اتفاقات نشان داده است كه خیلی از گردشگران ما عقاید دینی، مذهبی و فرهنگی مناطقی كه به آنجا سفر می كنند را رعایت نمی كنند. این درحالیست كه ماده اول كدهای جهانی اخلاق برای گردشگری شناخت متقابل و احترام بین مردم و جوامع است. ولی متاسفانه این مورد در كشور ما اغلب مغفول مانده است.
ممكن است یك مدل پوشش، در شهرهای بزرگ عادی و معمولی به شمار بیاید اما در شهرهای كوچكتر كه فرهنگشان با فرهنگ شهرهای بزرگ متفاوت می باشد نامتعارف باشد و اگر ما توریست و میهمان این شهرها و مناطق می شویم ملزم هستیم كه قوانین مربوط به آن منطقه را رعایت نماییم و به آنها احترام بگذاریم. مثلا در منطقه ای مثل اورامانات كه مراسم مذهبی با عنوان پیرشالیار دارند، حضور زنان مجاز نیست ولی متاسفانه در بعضی از موارد دیده شده كه بعضی از گردشگران زن به این رسم پایبند نیستند و اصرار دارند كه در مراسم حضور داشته باشند بی توجه به اینكه این حضور باعث رنجش و ناراحتی بومیان و برگزاركنندگان مراسم می شود.
حرمت عالمان و بزرگان دینی منطقه نگه داشته شود
منطقه اورامانات كردستان، كه اتفاقا این روزها بخاطر شرایط آب وهوای دلچسبی كه دارد میزبان گردشگران بسیاری است، جزو منطقه هایی است كه عقاید مذهبی ساكنان آنجا برایشان بسیار مهم می باشد و مردمان این دیار بر سر یكسری مسائل تعصبات خاصی دارند پس ضروریست كه گردشگران به این منطقه حواسشان به تعصبات و فرهنگ آنجا باشد.
این مسئله تا جایی مهم می باشد كه امام جمعه اورامانات می گوید: مردمان منطقه اورامان تخت پذیرای افراد بی حجاب و بدحجاب نیستند، ما نمی توانیم آنهارا راه ندهیم ولی از آنها با روی باز هم پذیرایی نمی نماییم و میزبان آنها نمی شویم به بیان دیگر مردم، توریستهایی كه متناسب با عقاید و نظرات ما رفتار نمی كنند را نمی پذیرند و میزبان آنها نمی شوند.
ماموستا حامد مردوخی، امام جمعه اورامان تخت اظهار داشت: این روستا نسبت به سایر روستاهای گردشگری از لحاظ عقاید دینی مقیدتر است. چون این منطقه میزبان عالمان بزرگ دینی بوده و مردمان این دیار از همان زمان قدیم با آغوش باز پذیرای دین اسلام و اهل توحید بودند و اهل شرك و بت پرستی نبودند؛حتی روایت داریم كه بانی مسجد جامع هورامان تخت كه مربوط به ۱۳ قرن پیش است اصحاب گرامی دین اسلام بودند یعنی سابقه دینی بودن این روستا مربوط به گذشته های دور است و سابقه تاریخی دارد و هیچوقت اینجا خالی از عالم دینی نبوده است.
وی اضافه كرد: خیلی از توریستهایی كه به این منطقه می آیند چه در تابستان چه در زمستان به منظور زیارت آرامگاه پیرشالیار می آیند ازاین رو با عنایت به كرامات این پیر باید به اعتقادات دینی منطقه احترام بگذارند و مسائل اخلاقی و عرفی را رعایت نمایند.
مردوخی در مورد كرامات پیرشالیار اظهار داشت: سید مصطفی كه با عنوان پیرشالیار در این منطقه شناخته شده و از نوادگان امام جعفر صادق (ع) و حضرت زهرا (س) است؛ او یكی از عالمان این منطقه است و در سالهای چهار و پنج هجری در این منطقه می زیسته است البته او قبل از اینكه به هورامان تخت بیاید در بغداد شاگرد عبدالقادر گیلانی بوده است ولی بعد از به پایان رساندن تحصیلاتش به هورامان تخت می آید و همین جا ماندگار می شود. او انقدر عالم بزرگی بود كه هركسی برای هرمشكلی به او رجوع می كرده و مشكلش هم حل می شده است؛ به خصوص در حوزه علم پزشكی خیلی متبحر و به نام بوده است. داستان مراسم پیرشالیار هم از این مقرر است كه در همان زمان ها دختر یكی از حاكمان شهر بخارا دیوانه میشود و همه طبیبان از درمان او علاج می شوند تا اینكه به گوش حاكم می رسد كه در اورامان تخت عالمی است كه همه بیماران را درمان می كند. حاكم بخارا به برادرش می گوید كه دختر مرا برای درمان نزد او ببرید اگر درمان شد به عقد همان عالم دربیاورید. آنها با پای پیاده نزد سید مصطفی می آیند و قبل اینكه به سید مصطفی برسند دختر حاكم درمان و مشكلش رفع می شود. عموی دختر می گوید كه من وكیلم این دختر را به عقد شما دربیاورم. سید مصطفی می گوید من زندگی درویشی و ناچیزی دارم و مناسب با دختر حاكم نیست ولی دختر قبول می كند و می گوید من از زندگی بریده بودم تو به من زندگی باردیگر بخشیدی و در همانجا به عقد سید مصطفی در می آید و حتی قدیمی ها می گویند عروسی و اسباب آنرا هم مردم برایش فراهم كردند. امروزه هم مردم برای رفع مشكل و گرفتاریشان نذر او می كنند چون آن پیر بزرگ كرامات بسیاری داشت.
امام جمعه اورامان تخت افزود: سید مصطفی، شاگردان زیاد و گوناگونی هم داشته است كه به نزد او می آمدند ولی از بین آنها ۹۹ نفر آنها به حد كمال می رسند و انقدر عاشق پیرشان می شوند كه همینجا ماندگار می شوند بنا براین هیچكدام از این ۹۹ پیر اهل اورامان نیستند و از مناطق مختلف نزد سید مصطفی آمدند. با عنایت به این پیشینه تاریخی و دینی كه این منطقه دارد ما توقع داریم كه مهمانان و گردشگران هم به این منطقه و عالمان آن احترام بگذارند و به اصطلاح حرمت اینجا را نگه دارند.
این عالم دینی افزود: فلسفه نامیدن سید مصطفی به پیرشالیار هم این است كه وقتی درسش را در بغداد نزد عبدالقادر گیلانی تمام می كند، به او می گوید: «برو به پیش، الله یارت باد.» بعد از آن در اورامان به او می گویند پیرشالیار.
لزوم آموزش و اطلاع رسانی به گردشگران در مورد آئین ها و اعتقادات دینی
منوچهر جهانیان رئیس دانشكده علوم گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ هم در مورد اینكه گردشگران ملزم به رعایت قوانین و عقاید دینی مناطق گردشگری هستند اظهار داشت: درباره مشكلات اینچنینی باید به گردشگران اطلاع رسانی شود علاوه بر این جامعه محلی و میزبان باید در این اطلاع رسانی مشاركت كنند. مبحث رعایت و احترام به عقاید جامعه محلی آنقدر مهم می باشد كه نخستین ماده از ۱۰ ماده كدهای جهانی اخلاق گردشگری به مبحث رعایت آداب و رسوم و اعتقادات و احترام متقابل میان جامعه گردشگری و میزبان اختصاص دارد.
وی اضافه كرد: گردشگران حرفه ای كه زیاد سفر می كنند اغلب چنین مشكلاتی را ایجاد نمی كنند، چون می دانند كه اعتقادات دینی و مذهبی محلی ها به شكلی خط قرمز آنهاست و باید رعایت نمایند و احترام بگذارند. آنها با عنایت به تجارب حرفه ای خود می دانند كه اگر احترام نگذارند با نوعی محدودیت ها و مشكلات مواجه می شوند كه باعث دلخوری هردو طرف می شود.
معاون پیشین گردشگری افزود: عدم آگاهی گردشگران و عدم آگاهی برنامه ریزان باعث چنین اتفاقاتی می شود ازاین رو قبل از هرچیز لازم است كه هردو طرف یعنی هم گردشگران هم مسئولان و برنامه ریزان آموزش ببینند و به مسائل اینچنینی گردشگری آگاه شوند. ضمنا لازم است كه ما توریستهایی كه صرفا برای تفریح وبرای گذراندن چندساعت خوشگذرانی به مناطق گردشگری می روند را از گردشگران واقعی كه برای شناخت فرهنگ، آداب و رسوم و مراسم مردم یك منطقه سفر می كنند تفكیك نماییم. بیشتر مواقع هم ناشی گری گردشگران نابلد است كه محدودیت هایی را برای گردشگران واقعی هم فراهم می آورد.
وی در انتها اظهار داشت: یكی دیگر از كارهایی كه می توان در اینباره انجام داد اینكه متولیان امر دینی می توانند در جلسات سیاستگذاری های گردشگری منطقه حضور داشته باشند و نقطه نظرات خویش را راجع به حساسیت های دینی و اعتقادی منطقه بیان كنند.
