به گزارش عصر توریسم کرمانشاه سرپرست فصل چهارم کاوش در مجموعه غار و پناهگاه صخره ای ˮباوه یوانˮ کرمانشاه از کشف زوایایی جدید از زندگی نئاندرتال ها در این محوطه اطلاع داد.
دکتر سامان حیدری گوران با حضور در دفتر ایسنا، بااشاره به اتمام فصل چهارم کاوش در مجموعه غار و پناهگاه صخره ای باوه یوان کرمانشاه، اظهار نمود: این فصل از کاوش از هفتم مهر آغاز شد و به مدت ۲۳ روز ادامه پیدا کرد.
وی اضافه کرد: این فصل از کاوش به منظور تعیین عرصه و حریم محوطه باستانی باوه یوان صورت گرفت، چونکه طی 10 سال گذشته انجام برخی فعالیتهای عمرانی صدمه های زیادی به این محوطه وارد کرده است.
این دیرینه شناس کرمانشاهی خاطرنشان کرد: در این فصل از کاوش در مجموعه غار و پناهگاه صخره ای باوه یوان حدود ۱۲ گمانه زمین شناسی را در شعاع قابل توجهی از محوطه ایجاد کردیم که نتایج خوبی به همراه داشت.
وی با اشاره به اینکه در این فصل از کاوش محوطه باستانی باوه یوان حدود دو هزار قطعه ابزار سنگی از لایه های مختلف کشف شد، اضافه کرد: طی سه فصل اول کاوش ها هم حدود ۱۰ هزار و ۶۰۰ قطعه ابزار سنگی و استخوان کشف شده بود.
حیدری گوران در ادامه درمورد دستاورد جستجوهای اخیر در مجموعه غار و پناهگاه صخره ای باوه یوان اظهار داشت: پژوهش های باوه یوان افق های جدیدی را در ارتباط با زندگی انسان نئاندرتال پیش روی ما ترسیم می کند و به جرات می گویم که محوطه باوه یوان می تواند در آینده بعنوان یک محوطه مرجع در کوهستان زاگرس، فلات ایران و حتی خاورمیانه باشد.
وی با اشاره به اینکه بخش هایی از کشفیاتی که در فصل چهارم کاوش بدست آمده بسیار بارز و مهم می باشد، اظهار داشت: باتوجه به این که باید ابتدا روی نتایج کار مطالعاتی صورت گیرد و در میراث فرهنگی مطرح شود، فعلاً جزئیات این کاوش ها را منتشر نخواهیم کرد و به صورت کلی نتایج حاصل شده اعلام می شود.
این دیرینه شناس پارینه سنگی افزود: در این مرحله از کاوش ها، مطالعات عمیق تری در مورد محوطه باستانی باوه یوان صورت گرفت و زوایایی دیگر از استقرار انسان نئاندرتال در این محوطه و کرمانشاه بدست آمد که احتیاج به کار کارشناسی و مطالعات دارد.
وی اظهار داشت: در فصل چهارم اطلاعاتی از جوامع انسان نئاندرتال بدست آوردیم و مشخص شد با یک محدوده طبیعی وسیع در باوه یوان روبرو می باشیم که شبیه یک حصار طبیعی است که انسان ها بخصوص انسان نئاندرتال در داخل این حصار زندگی می کردند. شرایط این حصار بگونه ای است که یک سمت آن دیواره طبیعی صخره ای حدود ۵۰ متری است و ظاهرا در زمان های دور صخره هایی بزرگ از این دیواره جدا شده و با سقوط در دامنه، حصاری طبیعی را شکل داده اند. باتوجه به این که این دیواره مقداری پیشانی دارد برای همین صخره هایی که از دیواره جدا شده بودند بعد از برخورد با پیشانی دیواره مقداری دورتر در جلوتر پرتاب شده و صخره های دیگر در کناره بدون برخوردی به پایین افتاده اند که این رخداد یک حیاط طبیعی نیم دایره را شکل داده است.
حیدری گوران با اشاره به اینکه این حیاط طبیعی برای مدت زیادی محل استقرار انسان ها بوده، اضافه کرد: مطمئن هستیم از حداقل ۷۰ تا ۷۵ هزار سال پیش این محوطه و دشت کرمانشاه محل استقرار انسان ها بوده است. زمانی که در این محوطه دندان انسان نئاندرتال پیدا شد، متوجه شدیم که جزو آخرین نسل از نئاندرتال ها بوده و حدودا ۴۲ تا ۴۳ هزار سال قبل در این محوطه زندگی می کرده است.
وی افزود: از حدود یک تا دو هزار سال پیش از انقراض انسان نئاندرتال شاهد سکونت انسان مدرن هم در این منطقه هستیم که تا حدود ۱۳ هزار و ۴۰۰ سال قبل ادامه داشته است. ازاین رو مطمئنیم که جوامع نوسنگی هم از این محوطه بهره برده اند، چون جسته و گریخته شواهدی از آنها وجود دارد و احیانا بعدها استقرار انسانی از این محوطه به آنسوی جاده ای که کنار محوطه است منتقل شده که حالا به شکل یک تپه باستانی است و نیاز است که روی آن هم مطالعات و کاوش هایی صورت گیرد.
این دیرینه شناس از احتمال برخورد انسان نئاندرتال و انسان امروزی در این منطقه اطلاع داد و اظهار داشت: مطمئنم کرمانشاه در دگرگشت نئاندرتال ها؛ جوامع انسانی منقرض شده ای که از بیشتر از ۳۵۰ هزار سال قبل در اوراسیا زندگی می کرده اند، نقش ایفا کرده و آخرین نسل از این جوامع در کرمانشاه زندگی می کرده است و این مهم ترین دستاورد ما از کاوش در باوه یوان است.
وی افزود: برپایه مطالعات ما انسان های مدرن از حدود ۴۱ هزار سال قبل در کرمانشاه زندگی می کرده اند، یعنی همان زمان که نئاندرتال ها هم بوده اند، ازاین رو با استناد به اطلاعاتی که داریم معتقدیم در این دوره احیانا در کرمانشاه یکدیگر را دیده اند.
حیدری گوران متذکر شد: اگر این اتفاق افتاده باشد و از طرفی این مساله را در نظر بگیریم که علم ثابت کرده ژنوم انسان مدرن در جوامع کنونی – غیر از جوامع آفریقایی- حدود ۱.۵ تا چهار درصد از ژن انسان نئاندرتال را حامل هستند، در نتیجه کرمانشاه بایستی در جریان این برخورد نقش ایفا کرده و این دو در کرمانشاه امتزاج خویشاوندی داشته اند و دارای فرزند شده اند.
وی با تاکید براینکه ادامه مطالعات در این حوزه می تواند به نتایجی منجر شود که بازتاب خوبی خواهد داشت، اظهار داشت: اگر بتوانیم فصل پنجم کاوش ها را در خرداد ۱۴۰۱ پیگیر باشیم، مدارک بیشتری جمع آوری خواهیم کرد و تلاش می نماییم مقداری کاوش هایمان را گسترده تر نماییم.
سرپرست فصل چهارم کاوش در مجموعه غار و پناهگاه صخره ای باوه یوان کرمانشاه در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه پروژه گذار از پارینه سنگی میانی به نوین درحال وسیع شدن است، اظهار داشت: خوشبختانه دانشجویان زیادی تابحال به این پروژه ملحق شده اند و هم اکنون دامنه دارترین و متمرکز ترین پژوهش های پارینه سنگی ایران در کرمانشاه درحال رخ دادن است و میتوان این ادعا را کاملا با مدرک و سند عرضه کرد.
حیدری گوران اظهار داشت: هم اکنون چهار دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد و یک دانشجوی مقطع دکتری رساله های خویش را با مبحث باوه یوان قرار داده اند و در فصل چهارم با درخواست ما از میراث فرهنگی این دانشجویان هم برای انجام مطالعات خود حضور داشتند.
حیدری گوران اضافه کرد: الان گروههای دیرینه شناسی دیگری در اراک، سمنان و جسته و گریخته در فارس مشغول به کار هستند، اما با همکاری میراث فرهنگی و همکارانم پروژه “منشا انسان در ایران” در کرمانشاه فرم و چارچوب بسیار خوبی به خود گرفته و دانشجویان علاقمند و فعالی جذب آن شده اند که امیدواریم با اتمام رساله های آنها کرمانشاه به شکل بهتری از آن چیزی که هست به دنیا معرفی شود و به شکلی الگویی برای استانهای دیگر باشد.
وی با اشاره به اینکه طی دو سال قبل چهار مقاله در مجلات و نشریات معتبر بین المللی در مورد کرمانشاه انتشار یافته و یک کتاب هم در حال انتشار می باشد، اظهار داشت: یکی از این مقالات درمورد مجموعه غار و پناهگاه صخره ای باوه یوان است.
این دیرینه شناس اضافه کرد: طی بررسی هایی که در سالهای گذشته در کرمانشاه انجام دادیم حدود ۲۶۰ غار و پناهگاه صخره ای کشف شد و بعدها با تحلیل هایی که انجام گرفت، متوجه شدیم که دره “ناو درون” که غار و پناهگاه صخره ای باوه یوان در آن قرار گرفته، بهترین محل برای کاوش است که با همکاری خوب میراث فرهنگی این کار انجام شد.
تخریب ۷۰ درصد محوطه باوه یوان/همه ما مقصریم
وی در بخش دیگری از سخنانش بااشاره به تخریب بخش هایی از محوطه باستانی باوه یوان در یک دهه اخیر، اظهار نمود: همه ما در این حادثه مقصر هستیم و نباید تقصیر را به گردن کسی دیگر انداخت.
حیدری گوران اضافه کرد: سال ۱۳۹۸ برای نخستین بار به صورت رسمی به همراه تیمم از این محوطه دیدن کردیم که در آنجا مشاهده شد فیبر نوری شماره یک از آنجا گذر کرده و حدود ۳۰ درصد از محوطه را تخریب کرده است.
وی با تاکید براینکه دستگاههای اجرایی باید برای فعالیتهای عمرانی خود از میراث فرهنگی استعلام بگیرند، اظهار داشت: اگر مقرر است پروژه ای عمرانی اجرا شود، همانند تمام کشورهای دنیا باید نقشه کار به میراث فرهنگی داده شود و استعلام بگیرند که محوطه ای باستانی در راه آن نباشد، اما این کار در کرمانشاه اتفاق نمی افتد و همین مساله چنین اتفاقی را برای باوه یوان رقم می زند.
این دیرینه شناس کرمانشاهی تصریح کرد: بعد از بازدیدی که اواخر دهه هشتاد از این محوطه داشتیم و داده های باستانی همچون استخوان و ابزار سنگی در آن مشاهده شد، در چارچوب یک نامه آنرا به سازمان میراث فرهنگی گزارش کردم، اما از آنجاییکه حجم محوطه های باستانی در کشور زیاد است و سازمان میراث فرهنگی و پژوهشگاه نمی توانند همه آنها را کنترل کنند، نامه به بایگانی رفت.
وی متذکر شد: به نظر من وظیفه آگاه سازی در مورد ضرورت حفاظت از میراث فرهنگی فقط بر عهده میراث فرهنگی نیست و باید صدا و سیما، رسانه ها، مدارس و دانشگاه ها هم به آن ورود کنند، اما متاسفانه نوعی بی خیالی و بی توجهی در همه ما وجود دارد.
حیدری گوران افزود: سال ۱۳۹۵ برای کاوش در این محوطه به پژوهشگاه میراث فرهنگی درخواست دادم و کاوش انجام گرفت و به صورت علنی و رسمی اعلام کردیم که اینجا محوطه ای باستانی و مهم می باشد و داده هایی دقیق و درست دارد. در آن زمان راه اندازی باند جدید جاده کرمانشاه به کامیاران در پایین دست محوطه شروع شده بود و ماشین های سنگین مشغول به کار بودند، ازاین رو با عنایت به نگرانی که داشتم با مهندسین راه سازی صحبت کردم و آنها اطمینان دادند که صدمه ای به محوطه نخواهند رساند و در این راستا نامه نگاری هایی را هم با سازمان داشتیم که باوه یوان محوطه مهمی است که باید از آن محافظت گردد.
وی اظهار داشت: سال ۱۳۹۶ برای فصل بعدی کاوش به محوطه رفتیم که مشکل جدیدی برایش پیش نیامده بود و ما کاوش هایمان را انجام دادیم و طی این کاوش ها بقایای انسان نئاندرتال را در آنجا کشف کردیم و مستندسازی هایی انجام دادیم.
این دیرینه شناس کرمانشاهی اضافه کرد: سال بعد برای فصل سوم کاوش به محوطه آمدیم که متاسفانه متوجه شدیم فیبر نوری شماره دو بوسیله ی یک ارگان دیگر از آنجا رد شده و خسارت زیادی را هم به محوطه وارد کرده است و نوار باریکی از داده های باستانی کنار صخره باقی مانده بود. با این وجود راه سازی صدمه ای به محوطه وارد نکرده بود.
وی با اشاره به اینکه فصل چهارم این کاوش در جهت تعیین عرصه و حریم برای پیشگیری از تعرض به این محوطه صورت گرفته، اظهار داشت: امیدواریم بعد از تعیین عرصه و حریم محوطه دیگر شاهد تخریب آن از جانب هیچ ارگانی نباشیم.
