عصر توریسم: نگاه همزمان مرحوم شیرازی به حوزه مرمت و پژوهش سبب شده بود تا او به وضعیت موجود بسنده نکرده و همیشه موسس و پیشرو در جریانات این حوزه باشد.
به گزارش عصر توریسم به نقل از خبرگزاری ایرنا از اداره کل روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، مراسم بزرگداشت زنده یاد باقر آیت الله زاده شیرازی چهره ماندگار عرصه معماری، حفاظت و مرمت بناهای تاریخی ایران به همت پژوهشکده بناها و بافت های تاریخی-فرهنگی با حضور پیشکسوتان، اندیشمندان و پژوهشگران این حوزه در محل پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد.
مهناز اشرفی رییس پژوهشکده بناها و بافت های تاریخی-فرهنگی که در این مراسم سخن می گفت، اشاره کرد: نگاه همزمان مرحوم شیرازی به حوزه مرمت و پژوهش سبب شده بود تا او به وضعیت موجود بسنده نکرده و همیشه موسس و پیشرو در جریانات این حوزه باشد.
وی از انتشار مجله اثر به عنوان اولین و تنها مجله میراث فرهنگی که چاپ آن برخلاف سایر آثار این حوزه ادامه یافت توسط مرحوم شیرازی یاد کرد و اظهار داشت: نگاه این مجله و گردانندگان آن در زمان خود به امر پژوهش و موارد مورد بررسی در آن بسیار ویژه بود.
اشرفی همین طور نقطه عطف اتفاق های نیک در میمند را بازدید مرحوم شیرازی در سال ۱۳۸۲ از این منطقه و پیشنهاد آن برای اولین بار به عنوان منظر فرهنگی خواند.
رئیس پژوهشکده بناها و بافت های تاریخی-فرهنگی، زنده یاد باقر آیت الله زاده شیرازی را معلم اخلاق دانست و اظهار داشت: شخصیت، روش، منش و سلوک رفتاری و اخلاقی مرحوم شیرازی سبب شده بود که وجود او همیشه منشاء خیر باشد.
وی با اعلان اینکه مرحوم شیرازی پژوهشگر و پژوهشگر پرور بود و از هر ایده نویی استقبال می کرد ابراز امیدواری کرد تمام فعالان این حوزه با نیت خیر و الگو قرار دادن منش زنده یاد شیرازی با نگاه عمیق به میراث فرهنگی و پژوهش های این حوزه گام بردارند.
کاشف اثر تاریخی مرمتگر است
اسکندر مختاری استادیار دانشکده هنر در ادامه این مراسم از دریچه مرمت وارد بحث در مورد شخصیت زنده یاد شیرازی شد و اظهار داشت: زنده یاد شیرازی در قله این وجه از شخصیت پیشکسوتان این حوزه قرار گرفته است.
وی با اشاره به اهمیت مصداق یا همان اثر تاریخی در پژوهش تاریخ مطالعات معماری و شهرسازی ایران و این که این روزها مغفول واقع شده و به متن اتکا می شود اشاره کرد: آن چیزی که نباید فراموش نماییم این است که مصداق به مثابه متن دست اول است که کاشف آن مرمتگر است که از یک فرصت تاریخی که برای او به وجود آمده باید استفاده نماید برای بازشناسی و بازخوانی متن و به اینگونه ابهامات این حوزه می تواند به سمت روشنی رود و این کاری بود که مرحوم شیرازی انجام می داد و آنرا به دیگران می آموخت.
مختاری اضافه کرد: شخصیت شیرازی، پرورده یک فضای فرهنگی بود که در کشور وجود داشت و افرادی همچون ورجاوند، مصطفوی، پیرنیا، فروغی، گدار و… پیش از او آغاز به کار کرده بودند و شیرازی الگوی خودش را از این افراد انتخاب می کرد.
وی با اعلان اینکه زنده یاد شیرازی منحصر به فرد نبود بلکه فرزند یک فرهنگ بود که هم اکنون وجود ندارد اشاره کرد: افرادی مانند مهریار، صراف، میرفتاح، حاج سیدجوادی و… که همراه و همکار او بودند نیز همگی دارای یک منزلت فرهنگی بودند، در این فضا بود که شیرازی توانست کار کند و حرفش طنین داشت.
مختاری در ادامه به تعدادی از پژوهش ها، مقالات، تألیفات و… زنده یاد باقر آیت الله زاده شیرازی اشاره نمود و به بیان نکاتی درباب خاصیت های هر یک پرداخت.
تأکید مرحوم شیرازی بر امر پژوهش و مستندسازی
مصیب امیری رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز در این مراسم با اشاره به کارهای گسترده مرحوم شیرازی و مرحوم مهیار در بم اظهار داشت: تمام کارهای زنده یاد شیرازی با موضوع پژوهش همراه بود همانند تمام بزرگان و گذشتگان حوزه مرمت و حفاظت که به امر پژوهش دقت داشتند و در کنار کار از تمام مراحل مرمتی مستندات لازم را تهیه می کردند.
وی با اشاره به تاکید مرحوم شیرازی بر امر پژوهش و مستندسازی اضافه کرد: او معتقد بود در امر مرمت، قسمتی از تاریخ گذشته را بازسازی می نماییم و لزوم این وجود دارد که بخش های اصیل حفاظت شوند.
امیری با اشاره به اهمیتی که مرحوم شیرازی به موضوع نظافت و پاک سازی کارگاه های مرمت می داد اظهار داشت: او همیشه اعتقاد داشت که کار در زمینه مرمت آثار تاریخی بسیار متفاوت با کار در یک بنای جدید و ساختمان سازی است و همیشه این را مورد تاکید قرار می داد که نیم ساعت پیش از اختتام کار، کارگاه آموزشی را پاک سازی نماییم به نحوی که انگار خانه را برای میهمان آماده می نماییم.
اهمیت به شواهد تاریخ معماری
ذات الله نیکزاد عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه این جلسه اظهار داشت: نکته برجسته شخصیت پژوهشی زنده یاد شیرازی دریچه ای است که او از راه مرمت به پژوهش و تاریخ معماری گشوده است
وی با اعلان اینکه اولین گزارش معماری (ایرانی) با شرح پروسه شروع و اختتام در سال ۱۳۴۶ درباب مرمت بناهای تاریخی اصفهان توسط مرحوم شیرازی به رشته تحریر درآمد اشاره کرد: خاصیت پژوهش های انجام شده توسط زنده یاد شیرازی و افرادی که به روش او کار می کردند اهمیت به شواهد تاریخ معماری است.
نیکزاد با اشاره به منش و سلوک اخلاقی ویژه مرحوم شیرازی در امر پژوهش اظهار داشت: اخلاق مرمت تمام قد در مقابل وجود زنده یاد شیرازی تجلی یافته بود.
شیرازی در مرمت، معماری و طراحی صاحب سبک بود
مرتضی فرشته نژاد با اشاره به تعدادی از پژوهش ها، تألیفات و ترجمه های انجام شده توسط زنده یاد باقر آیت الله زاده شیرازی اشاره کرد: مرحوم شیرازی در مرمت، معماری و طراحی صاحب سبک بود.
وی با اشاره به کارهای مرحوم شیرازی در اصفهان اظهار داشت: در هرجای اصفهان که بنگریم و پای صحبت هرکه بشینیم سخن از بازسازی، مرمت، سامان دهی و… است که توسط وی در جای جای این شهر انجام شده است.
فرشته نژاد به بازماندگان و فعالان این حوزه سفارش کرد کاری کنید که مانند زنده یاد شیرازی جایی در دل مردم برای خود باز کنید
زنده یاد شیرازی نیازی به بزرگداشت ندارد
مهرداد قیومی بیدهندی در این مراسم با اعلان اینکه زنده یاد شیرازی نیازی به بزرگداشت ندارد و در حقیقت این ما هستیم که به گرامیداشت یاد او نیازمندیم، اظهار داشت: رسم برگزاری بزرگداشت بسیار عالی است ولی نکته منفی آن این است که برگزار کننده را از حفظ و نگهداشتن تاریخ معماری و حفظ میراث فرهنگی فارغ کند.
وی در ادامه به وجود تعدادی از خاصیت ها نظیر تفکر، صاحب دیدگاه بودن، نگاه به معماری از نظر انسانی، نگاه ناقدانه به گذشته، نظریه پردازی، مسیر و محصول پژوهش، در پژوهش های زنده یاد باقر آیت الله زاده شیرازی اشاره و به تشریح هر یک در آثار او پرداخت.
قیومی بیدهندی با اشاره به این که نسبت به پژوهش های گسترده و زیادی که توسط زنده یاد شیرازی انجام شده است محصول نوشتاری کمی از او دردسترس است اظهار داشت: باید برای گردآوری و چاپ این آثار اقدامی صورت گیرد که من در این خصوص اعلام آمادگی می کنم.»
نگاه دیندارانه و عشق به وطن را دو بال پرواز پدر
فرزاد شیرازی فرزند زنده یاد مرحوم شیرازی نیز در این مراسم اظهار داشت: شخصیت پدر عزیز ما دارای ابعاد مختلفی بود، او به علت مشغله کاری کمتر در فضای خانه حضور داشت، اما تمام چارچوب ها را برای ما در نظر گرفته بود و در عین حال به ما آزادی عمل می داد تا بتوانیم خود تصمیم بگیریم.
وی اظهار داشت: از مسائلی که پدر مهارت خاصی در آن داشت همراه کردن دینداری مخلصانه به همراه تخصص و عشق به وطن بود به نحوی که وی در کنار این که فردی بود متخصص به امر مرمت و در رابطه با اصول شهرسازی و معماری و شناخته شده عام و خاص، ایمان قوی و عمیقی به پروردگار داشت.
فرزند زنده یاد مرحوم شیرازی، نگاه دیندارانه و عشق به وطن را دو بال پرواز پدر مرحوم اش خواند که بی گمان هر کدام بدون دیگری نمی تواند موفقیت جامعه را در نتیجه داشته باشد.
فرزاد شیرازی با اشاره به بعد پژوهشی شخصیت زنده یاد شیرازی اضافه کرد: در امر پژوهش پدر از صفر تا صد مطالب را با عمق و دقت نظر بررسی می کرد و آنرا با دلسوزی به شاگردان خود می آموخت.