عصر توریسم: یك نویسنده و پژوهشگر تاریخ خلیج فارس از وضعیت نامناسب مهمترین بنای باقی مانده ی از دوره صفوی در بندرعباس خبر می دهد كه پس از تجربه ی چند كاربری متفاوت در این شهر جنوبی، حالا به یك متروكه تبدیل گشته است.
نیما صفا در گفت و گو با ایسنا با بیان این كه بندرعباس به دوره صفویه شناخته می شود، چون از یك سو نام «شاه عباس» را با خود دارد و از طرف دیگر تاسیس بندرعباس نوین در دوره شاه عباس رخ داده، ادامه می دهد: از آن همه تاریخ و فرهنگ و تمدن و سازه های قدیمی دوره صفویه، به جز «عمارت كلاه فرنگی» امروزه حدودا هیچ بنایی در این شهر باقی نمانده است، اثری كه آنرا مهمترین بنای باقی مانده در بندرعباس می دانند.
او با اشاره به این كه پس از اخراج پرتقالی ها از هرمز؛ هلندی ها و انگلیسی ها بعنوان تاجر وارد شهر بندرعباس جدید شده و هلندی ها این بنا را برای استقرار تجارتخانه ی خود در سال ۱۰۸۴ شمسی بنا كردند كه بیشتر از یك قرن بعنوان مركز تجارتخانه “كمپانی هند شرقی هلند” شناخته می شد، اظهار می كند: پس از خروج هلندی ها از بندرعباس، این بنا بعنوان “قلعه ی شهر” یا “دارالحكومه بندرعباس ” شناخته می شد و حاكم بندرعباس در آن جا مستقر شد.
وی با اشاره به اینكه “عمارت كلاه فرنگی بندرعباس” از نظر معماری با اقلیم و آب و هوای بندرعباس منطبق است، می افزاید: این سازه مهم تاریخی از یك سو نقطه ثقل سیاسی منطقه بوده و از طرف دیگر فعالیت های تجاری و بازرگانی در طبقه همكف آن انجام می شد.
او با اشاره به منابع تاریخی كه اسامی دیگری مانند «نارنج قلعه» را به این بنای تاریخی نسبت داده اند، تاكید می كند: این بنا، تنها بنای مستحكم شهر بندرعباس بوده كه در هر حمله ی بیگانگان، بعنوان قلعه ی حفاظتیِ مردم مورد استفاده بود، حتی در زمان حمله نیروهای محمود غلجایی (افغان) به بندرعباس، مردم برای حفاظت از جان خود به همین قلعه پناه می برند و بعدها وقتی نادرشاه افشار بر محمودافغان پیروزشد، از همین بنا توپ شادی شلیك كرود و در دوره ناصرالدین شاه قاجار و زمانِ اجاره داری امامان مسقط در بندرعباس، این بنای تاریخی محل زدوخورد و جنگ های گوناگون بین قشون حكومت مركزی و متجاوزان بود، بدین سبب این عمارت علاوه بر اهمیت منطقه ای، در بُعد ملی نیز اهمیت زیادی دارد.
قدیمی ترین تصویر از دارالحكومه بندرعباس
منبع: عصر توریسم
