عصر توریسم: اصفهان بیم آن كه گذر نجفی دهانش را باز كند و خانه های دیگری را ببلعد، همچنان آراممان نمی گذارد؛ در این میان اما مدتی است كه درست پشت مسجد شیخ لطف الله، در حریم این مسجد و در همسایگی خانه‌ی خاكی كه در لیست میراث ملی ثبت شده، خانه ها ارتفاع گرفته اند. مالك خانه‌ی خاكی می گوید: «اینجا همه كاری می كنند، چون خیلی بی صاحب است» و معاون میراث فرهنگی استان، از مصائب و حق وحقوق افرادی می گوید كه در همسایگی یك خانه‌ی تاریخی زندگی می كنند.
فاطمه ردانی پور، همسر غلامحسین خاکی است. از سال ۱۳۷۲ این خانواده در یکی از خانه های قاجاری پشت میدان نقش جهان ساکن شدند و اندک اندک این خانه به خانه‌ی خاکی معروف شد. وی در گفتگو با ایسنا ماجرای نقض حریم خانه و پیگیری هایی که تابحال انجام داده را چنین شرح می دهد:
آن اوایل که ما خانه‌ی خاکی را خریدیم یک بارندگی شدید شد و سقف یکی از اتاق های طبقه‌ی بالا ریخت، من به حاج آقا گفتم «اینجا قدیمی است، برو ببین باید کجا بروی تا بیایند وضعیت خانه را ببینند و تعمیرش کنند» همسرم اظهار داشت: «می آیند صاحب می شوند» و برای همین خودش کارگر و بنا آورد و سقف آن اتاق را که با تیر و چوب بود به سبک سقف خانه های امروز تبدیل کردند.
پس ازاین ماجرا یک روز چند نفر در زدند و گفتند: «ما از میراث هستیم و آمدیم خانه را ببینیم» همه جا را دیدند و گفتند: «چرا سقف این اتاق این مدلی شده؟» ما گفتیم: «خراب شده بود چه کار باید می کردیم؟» گفتند: «باید به ما زنگ می زدید تا آنرا مثل اول می کردیم.» از آن به بعد آنها دست گذاشتند روی این خانه، حاج آقای ما هم سواد نداشت، رفت اداره میراث فرهنگی و از او امضا گرفتند و خانه‌ی ما ثبت ملی شد.
خواهر شهید ردانی پور ادامه می دهد: حالا به همسایه‌ی ما مجوز تعمیر داده اند، این خانه، پشت اتاق های ماست وقتی آغاز به ساختن کردند تمام پی های خانه اش که پی های کلفتی هم بود درآورد و بدین سان تمام طاقچه های قدیمی همکف خانه‌ی ما از دیوار جدا شد. چون آنها پشت خانه‌ی ما را تراشیده اند و دارند از نو می سازند. این کار به خانه ما خیلی صدمه رسانده است.
ما به میراث فرهنگی زنگ زدیم و گفتیم دارند پشت خانه‌ی ما کارهایی می کنند و فردا نگویید به ما نگفتید، الان بیایید ببینید چه کار می کنند. بعد یک نفر از میراث آمد وضعیت را دید. اتفاقاً هول شد و گفت درستش می کنند، اما هنوز درست نکرده اند. باوجود کرونا دخترم به دفترشان در میراث فرهنگی هم رفت تا اینکه آمدند. خودمان هم فیلم و عکس گرفتیم و به آنها نشان دادیم و بعد آنها آمدند چند فیلم و عکس گرفتند و رفتند به سلامت.
همسر غلامحسین خاکی خاطرنشان می کند: آن خانه هم که ته حیاط و روبروی خانه ماست دارد، قسمتی از خانه‌ی خاکی بوده که پیش از ما آنرا فروخته بودند و مجزا شده. حالا دارند این خانه را با هدف تبدیل به مکان بومگردی بازسازی می کنند، دودکش های خیلی بزرگی گذاشته اند که یک بچه ۱۳ ساله از آن رد می شود.
از مهرماه سال قبل تا حالا دارند با یک جواز تعمیری در این خانه کار می کنند. زیرزمین پنج متر پایین رفته و می خواهند آنجا را به رستوران یا کافی شاپ تبدیل کنند. روی حیاط را هم ساخته اند و حالا آمده اند بالای بام را می سازند. ما به او گفتیم به چه مجوزی می خواهید بسازید؟ شما فقط مجوز تعمیر دارید و او پاسخ داد که «مجوز دارد» ولی نشان نداد. من هم ماجرا را به ۱۳۷ اطلاع دادم. از بهمن سال ۱۳۹۸ تا الان مدام به ۱۳۷ زنگ زده ام و گفته ام بیایید ببینید چه کار می کند، ما را با همسایه درگیر نکنید. گفتند مأمور می فرستیم و نمی دانم آمدند یا نیامدند. اما بازهم زنگ زدم و گفتم «نکند این قضیه نقل پول و پلو پارتی است؟» گفتند: «نفرمایید» گفتم: «پس چرا نمی آیید رسیدگی کنید ببینید این اینجا چه کار می کنند؟» و آن وقت یک شماره به من دادند و گفتند: «شهرداری منطقه‌ی سه کارشناس دارد و بامداد ها ساعت هفت و نیم به آنها زنگ بزن تا کارشناس بفرستند» من زنگ زدم به همان شماره، گفتم از بهمن دارم به ۱۳۷ زنگ می زنم کاری نکردند و شماره شما را دادند شما چه کار می کنی؟ این همسایه دارد بالا را می سازد.» پرسیدند الان دارد کار می کند؟ گفتم بله؛ دارد کار می کند. گفتند الان کارشناس می فرستیم. یک ساعت بعد باردیگر زنگ زدم و گفتم: «کارشناس آمد؟» اظهار داشت: «بله و این همسایه حق ندارد حتی یک آجر روی بام بگذارد.» گفتم: «یک دیوار را گذاشته و شما تازه می گویید حق ندارد یک آجر کار بگذارد؟» اظهار داشت: «ما آمدیم کار بالای بام را تعطیل کردیم».
او گلایه کنان درباره‌ی وضعیت محوری که برای ساخت گذر آقا نجفی روی آن دست گذاشتند و مثل یک خرابه رهایش کردند می گوید: زندگی ما یک تکه خاک است، در خاک زندگی می نماییم. چند بار تمیزکار گرفتم و حیاط، بزرگ و آجری را شستیم ولی انگارنه انگار. پشت میدان را نابود کرده اند. یک تکه زمین هم که پشت مسجد شیخ لطف الله است که خاک خالی است و شهرداری یا میراث خرده سنگ هم روی خاک ها نمی ریزند تا باد، خاک را به حلق و حنجره‌ی ما نیاورد.
فقط ۲۴ ساعت این مسؤلان بیایند جای ما زندگی کنند و ببینند در این محله چه خبر است؟ همه اش درگیری و دعواست. یک گذر خواستند اینجا بزنند به اسم آقانجفی و خانه های مردم را مُفت خریدند و صاف کردند و پارکینگ ماشین ها کردند. هر روز اینجا بر سر ماشین گذاشتن و برداشتن دعواست و تا دو شب صدای بوق ماشین می آید، اما هیچ کس اهمیتی نمی دهد. دو تا خانه‌ی دیگر هم در محله‌ی ما دارد بازسازی می شود، هر کس پول داشته آمده خریده و دارد بازسازی می کند. اینجا همه کاری می کنند، خیلی بی صاحب است.
بیایید در محله‌ی ما گشتی بزنید
ردانی پور با ابراز تأسف نسبت به بی توجهی ها، می افزاید: من با این که زانوهایم را عمل کردم و به سختی راه می روم یک روز رفتم دفتر خانم خطابخش، مدیر پایگاه میراث جهانی نقش جهان، اما خودش نبود. با دو سه نفر دیگر در همان دفتر حرف زدم و گفتم بیایید ببینید در این منطقه چه خبر است، در این دفتر نشسته اید چه کار کنید؟ بلند شوید در محله گشتی بزنید و ببینید ما چه کار می کنیم؟ با زیر کولر نشستن که کاری از پیش نمی رود… گفتند «چشم چشم الان می آییم» و هنوز نیامده اند! آنها باید نظارت داشته باشند ببینند در این منطقه چه کارهای انجام می شود؟ دارند تونل می زنند؟ دنبال گنج می گردند؟ خب بلند شوید بیایید.
او با اشاره اینکه خانه‌ی قاجاری خاکی به مرمت نیاز دارد، می گوید: الان چند سال است که میراث یک ریال برای مرمت این خانه که اندکی بیشتر از ۳۶۰ متر مساحت دارد هزینه نکرده و هرچقدر زنگ زدیم و گفتیم اگر به این خانه نرسید تخریب می شود، نیامدند و حتی یک ریال هزینه نکردند. بالاخره باید روی خانه های قدیمی کار شود تا حفظ شود.
از حاج آقای ما سنی گذشته و با یک حقوق بازنشستگی و باوجوداین مخارج سنگین، نمی توانیم برای خانه هزینه نماییم. هم اکنون پسرانمان دارند خرج می کنند تا این خانه را نگه دارند چون من اینجا را دوست دارم. پسرم از تهران می آید، پنج یا شش ماه یک مرتبه در آن کار می کند. پریروز زنگ زد و اظهار داشت: «مامان اینجا داری اذیت می شوی، کارش زیاد است و با گردوخاک ساخت وساز همسایه ها مریض می شوی اجازه بده برایت یک آپارتمان پیدا کنم» ولی من گفتم نمی توانم در آپارتمان زندگی کنم.
هیچ کس به جز آقای خاکی اعتراض نداشته
رسول نیک مداح، مالک همان خانه ای است که خانه اش را به قصد تبدیل به یک اقامتگاه گردشگری مرمت کرده و توسعه می دهد. او به ایسنا می گوید: در مورد کاربری این خانه فعلاً نظر این است که به اقامتگاه گردشگری تبدیل گردد، ولی هنوز قطعی نشده و فعلاً در حال انجام مقدمات کار هستیم یعنی کمی تعمیر و ساخت.
نیک مداح ادامه می دهد: قدمت این بنا را دقیقاً نمی دانم اما فکر می کنم این خانه و خانه خاکی هر دو یک سند داشتند و در یک زمین بوده اند. فکر می کنم این خانه هم مربوط به اواخر قاجار است و مشکلات این خانه هم مثل همه‌ی خانه های قدیمی و فرسوده است. بنابراین قسمت هایی تعمیر شدند و برخی قسمت ها را جدید راه اندازی کردیم.
مالک این خانه با اشاره به اینکه از جانب اداره کل میراث فرهنگی استان دارای مجوز مرمت و توسعه است، تصریح می کند: این خانه حدود ۳۰۰ متر است و ما در آن هیچ چیزی را تخریب نکردیم. فقط جاهایی که خراب بوده را تعمیر می نماییم تا آماده‌ی بهره برداری شود و البته مواردی هم جدیداً ساخته شدند ازجمله زیرزمین که بعنوان محلی برای پذیرایی و در واقع رستوران راه اندازی شده است و ۱۲۰ متر مساحت و سه متر ارتفاع دارد.
او می افزاید: علاوه بر زیرزمین که تازه راه اندازی شد جان پناه هم که به صورت دیوار است در بام خانه در حال ساخته شدن است که مقداری از آنرا انجام دادیم و بقیه‌ی آنرا هم انجام می دهیم و متوقف نشده است؛ ضمن اینکه ارتفاع دیوار حیاط ما از دیوار قبلی حدود دو یا سه متر پایین تر است و تمام ساخت وسازهای انجام شده بر مبنای مبحث توسعه در مجوز است.
مالک این اقامتگاه با اشاره به شروع پروژه در سال گذشته، می گوید: زمان اتمام آن مشخص نمی باشد، اما همچنان ادامه خواهیم داد و تابحال هم هیچ همسایه ای به غیراز آقای خاکی اعتراضی نداشته است و ما هم به اعتراض ایشان کاری نداشته ایم.
ما در حریم بناهای تاریخی مانع ساخت وساز کسی نمی شویم
ناصر طاهری، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان هم دراین باره به ایسنا، توضیح می دهد: حریم خانه‌ی خاکی نقض نشده و آن ساختمان که در حال تبدیل به اقامتگاه است مجوز دارد. ما نمی توانیم به این علت که یک خانه ثبت میراث ملی است جلوی دیگران را بگیریم، اما با محدودیت تمام به مالک آن خانه مجوز دادیم، یعنی آن خانه هم مثل خانه‌ی خاکی در حال مرمت است و هیچ مشکلی دراین باره وجود ندارد.
او تصریح می کند: ما به همسایه های خانه خاکی مجوز می دهیم، اما با محدودیت. خانه‌ی مورد نظر هم در حریم مسجد شیخ لطف الله و حریم خانه حاکی واقع است و ما خیلی مراقب هستیم؛ اما در حریم بناهای تاریخی مانع ساخت وساز کسی نمی شویم، چونکه بالاخره فرد حق زندگی و مالکیت دارد. منتهی ما ارتفاع آنرا محدود می نماییم و می گوییم مطابق با ارتفاع خانه‌ی تاریخی بساز، یا تاکید داریم که در ساخت نمای خانه دقت کن و در واقع ضوابط را به آنها عرضه می نماییم نه اینکه مانعش شویم و الان در مورد این خانه هم همین طور است.
طاهری می گوید: اتفاقاً مالک آن خانه علاقه مند است خانه ای که مرمت می کند را حفظ کند چون می خواهد از آن درآمدزایی کند. هر چند که خانه‌ی واجد ارزشی نیست و به دوران پهلوی دوم متعلق می باشد، ولی بااین وجود چون مالک آن علاقمند به مرمت بود و ما هم دیدیم که این خانه هم در حریم خانه‌ی خاکی و هم در حریم مسجد شیخ لطف الله قرار دارد به او مجوز مرمت در وضع موجود را دادیم.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان خاطرنشان می کند: اصلاً این طور نیست که مرمت این بنا حریم آن دو مکان را نقض کند بلکه کاملاً تحت نظر ما در حال مرمت است و طرح آنرا هم خود من تائید کردم. ما به مالک آن خانه مجوز مرمت وضعیت موجود دادیم و ساخت وساز نمی کند؛ اما بااین حال فردا از این مکان بازدید می کنم. ما وظیفه داریم نظارت نماییم ولی با شناختی که من از مالک آن خانه دارم، فکر نمی کنم ارتفاع را زیاد کند چون ما به او نقشه دادیم و طبق نقشه مرمت می کند.
محدودیت های زیاد بافت تاریخی را از آدم های بافرهنگ خالی می کند
معاون میراث فرهنگی استان درباره‌ی مشکلاتی که همسایگان خانه های تاریخی دارند، توضیح می دهد: فردی که خانه اش در حریم خانه تاریخی است نه می تواند ارتفاع بگیرد نه می تواند خانه اش را آن طور که خودش می خواهد تغییر دهد و باید ملاحظات را داشته باشد. حتی ما نمی گذاریم دیوار اشتراکی که مال خودش است را بتراشد، با این که نصف دیوار مال خودش است؛ ولی دلیلی ندارد ما پا روی گلوی آن مالک بگذاریم و چون در همسایگی یک خانه‌ی تاریخی است دمار از روزگارش دربیاوریم. باید به او هم حقی داد. فکر کنید آن خانه در مالکیت خود ماست و خانه‌ی ما در حریم یک خانه‌ی تاریخی است، ببینید چه ظلمی به او می شود؟ ازاین رو ما تا بتوانیم تلاش می نماییم ضابطه دهیم. ما اجازه‌ی ساخت وساز ندادیم، اجازه‌ی تخریب و بازسازی ندادیم، اجازه‌ی ارتفاع ندادیم، اجازه ندادیم راه خانه اش ماشین رو شود و این موارد همگی محدودیت های اعمال شده درباره‌ی خانه هایی است که در حریم خانه های تاریخی قرار دارند. آنها هم به شدت ناراضی هستند و ما با محدودیت فقط نارضایتی ایجاد می نماییم و افرادی که ملکشان در حریم خانه های تاریخی است از این محله ها فرار می کنند و کسی دیگر راغب نیست در حریم خانه های تاریخی خانه بخرد در نهایت این مسائل با سیاست های کلان سیستم ما نمی خورد که بخواهیم سرمایه گریزی داشته باشیم یا بخواهیم بافت را از سکنه یا آدم هایی که فرهنگ بالایی دارند خالی نماییم و مثلاً مهاجرنشین بشود.
طاهری تاکید می کند: محدودیت های زیاد و دست و پاگیر نتیجه ای جز خالی کردن بافت از آدم های بافرهنگ و افرادی که اندکی سرمایه دارند و می خواهند آنجا هزینه کنند ندارد. این ها سیاست های اشتباهی بود که در گذشته پیش گرفتیم و نتیجه‌ی آن هم این شد که مثلاً بافت پشت مسجد جامع به بافت بی ارزش تبدیل شد و حتی از نظر فرهنگی هم افراد بافرهنگ بالا حاضر به زندگی در آنجا نیستند چون بافت آن بگونه ای شد که از اصالت و آدم های اصیل خالی شد.
او یادآور می شود: بافت های تاریخی ما مهاجرنشین شده بود و آدم هایی که توان مالی و فرهنگ درستی نداشتند در خانه های تاریخی ساکن بودند ولی الان داریم تلاش می نماییم با این امتیازاتی که می دهیم بافت را زنده نگه داریم و قشر بافرهنگ و باسواد و قشری که می خواهد تجارت کند را به بافت بیاوریم. اگر مشکلی ایجاد نمی کند برای چه ما سختگیری های زیادی داشته باشیم؟
معضلِ تملک و آزادسازی خانه های پشت شیخ لطف الله
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی اصفهان تصریح می کند: ما در مورد خانه های کنار خانه های ثبتی ضوابط می دهیم و معتقدیم نباید در حق مالکین خانه هایی که در همسایگی خانه های ثبتی قرار دارند اجحاف شود. حدود ۳۰ تا ۴۰ سال قبل می گفتند کنار خانه های ثبتی را تملک و آزادسازی کنند، ولی بعد فهمیدند اشتباه است چونکه وقتی این تملک صورت گیرد پشت خانه ثبتی فضای باز می شود و مثلاً به زمین خاکی تبدیل می شود و به لحاظ رانش برای خانه های موجود خطرناک می باشد، دیگر هم اینکه برای دولت بار مالی دارد.
او می گوید: الان پشت مسجد شیخ لطف الله زمین خالی است، درحالی که پیش از آن کاروانسرا بوده است و الان این زمین خالی به معضلی تبدیل شده؛ یعنی هم پشت گنبد رها است که امکان رانش و حرکت دارد و هم اینکه آنجا سازه ای بوده و ما باید تلاش نماییم آن سازه ها را احیا نماییم نه اینکه به سمت آزادسازی برویم. آن موقع اعتقاد داشتند که بنای تاریخی باید مثل نگینی در وسط باشد، ولی بعد دیدند با این کار بافت تاریخی از بین می رود و بار مالی دارد؛ ازاین رو تصمیم گرفتند کنار همان خانه ضابطه بدهند.
طاهری در مورد تغییر کاربری خانه‌ی مقابل خانه خاکی، توضیح می دهد: مقرر است کاربری آن خانه در رابطه با خدمات گردشگری باشد، ولی چون کمتر از ۲۰۰ متر مساحت دارد احتمالاً مکانی برای پذیرایی خواهد بود و درواقع این خانه آن قدر کوچک است که نمی تواند حریم را نقض کند؛ از طرفی ساخت جان پناه در این خانه تا زمانی که به خانه تاریخی لطمه نزند ایرادی ندارد و حتی ما خودمان در بعضی مواقع پیشنهاد می دهیم که جان پناه بزنند.
او با رد این مورد که این خانه در گذشته جزئی از خانه‌ی خاکی بوده، می گوید: این خانه ازنظر معماری هم خانه‌ی ارزشمندی نیست و جزئی از خانه‌ی خاکی هم بشمار نمی رود. خانه های قدیمی بافت درهم تنیده و خودرویی دارند و بنابراین به این موارد بافت می گوییم و مفهوم بافت در همین جا شکل می گیرد. این خانه مستقل بوده است و اگر جزئی از خانه‌ی خاکی بود ما آنرا ثبت می کردیم. ما در نقشه های ثبتی حتما پلاک های مجاور که پرارزش هستند را مشخص می نماییم و یا همان موقع خانه ثبت می نماییم و یا اگر نتوانیم حتما در نقشه ای که مثلاً برای خانه‌ی خاکی تهیه می نماییم، آن خانه ها را مشخص کرده و اشاره می نماییم که واجد ارزش است و باید بعداً ثبت گردد اما در مورد این خانه چنین چیزی نبوده است واجد ارزش های معماری قابل ثبت نیست.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان به راه اندازی زیرزمین در این خانه اشاره کرده و ادامه می دهد: زیرزمینی که برای این خانه راه اندازی شده در جبهه‌ی مخالف خانه‌ی خاکی واقع است. ما نمی خواهیم پا بگذاریم روی گلوی کسی که کنار خانه‌ی تاریخی است و فشار دهیم و بگوییم حق هیچ کاری ندارد، ما می گوییم تا جایی که به اثر تاریخی لطمه نزند باید از حقوق شهروندی و از حقوق مالکانه اش برخوردار باشد. به همین خاطر به مالک این خانه یعنی آقای نیک مداح گفتیم در جبهه ای که نزدیک خانه‌ی خاکی است نمی تواند زیرزمین بزند و این کار را هم کرد و زیرزمین در سمت مخالف آن به وجود آمد. اگر این زیرزمین بخواهد صدمه ای برساند اول به خانه‌ی خودش می رساند نه به خانه‌ی خاکی.
در ضوابط حریم بناهای تاریخی اصلاً مانعی برای تخریب و نوسازی وجود ندارد اما به آنها ضابطه می دهیم
طاهری با اشاره به اینکه در ضوابط جهانی، مجوز ارتفاع بناهای واقع در حریم آثار جهانی ۵.۵ متر و یا مطابق وضعیت موجود است، می گوید: اگر ما پنج و نیم متر هم به این خانه که در همسایگی خانه خاکی است ارتفاع دهیم ازنظر قانونی مشکلی ندارد. جان پناهی که در این خانه در حال راه اندازی است یک متر و ۱۰ سانتی متر است و جان پناه تا زمانی که روی خانه‌ی تاریخی سایه اندازی نداشته باشد اشکالی ندارد. حتی جاهایی می گوییم جان پناه بگذارند چون کمک می نماید که خط آسمان را شکیل و منظم و مطابق وضعیت موجود و بدنه سازی شده ببینیم.
او خاطرنشان می کند: همسایه‌ی خانه خاکی اگر اصرار می کرد که می خواهد خانه اش را از نو بسازد ما باز هم نمی توانستیم مانع تخریب و نوسازی او شویم؛ در واقع در ضوابط حریم بناهای تاریخی اصلاً مانعی برای تخریب و نوسازی وجود ندارد، ولی می گوییم با ضوابط ما بسازد؛ مثلاً می گوییم حداکثر ارتفاع باید ۵ و نیم متر باشد یا ارتفاع زیرزمین سه متر باشد.
گفته بودند اینجا بَرِ گذر آقا نجفی است و مجوز تجاری داده بودند…
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان یادآور می شود: بنابراین است که نمی توانستیم مانع آپارتمان سازی خانه‌ی خانم صمدانی که در آخر این کوچه و در همسایگی خانه‌ی خاکی است هم بشویم، البته حدود ۱۰ سال پیش به خانه‌ی خانم صمدانی مجوز با ارتفاع ۷ متر و نیم داده بودند که ما در تمدید پروانه آنرا به شش متر تبدیل کردیم آن هم با دعوا و درگیری؛ ضمن اینکه شهرداری به او مجوز مغازه هم داده بود و ما مغازه را حذف کردیم چون گفته بودند اینجا بَرِ گذر آقانجفی می شود و ما گفتیم آقانجفی اصلاً توی هواست و به چه علت اینجا مجوز تجاری داده اید؟ بدین سان ما کاربری تجاری و یک طبقه از آنرا حذف کردیم. البته آن زمان مجوز برای ۷ و نیم متر بود و بعدها ما باردیگر ضوابط حریم میدان را بازبینی کردیم چون تمام طرح های شهری هر پنج سال یا هر ده سال بازبینی شود و تا ابد یک جور نمی ماند.
نظر طاهری درباره‌ی مفهوم بازبینی چنین است: در بازبینی طرح های شهری هم با شرایط امروز طراحی شده و به روز می شوند و هم اگر کم و کسر و اشکالی در این زمان داشتیم آنرا اصلاح می نماییم.
دست از سختگیری برداریم
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان درباره‌ی کسانی که در حریم خانه های تاریخی صاحب ملک هستند، می گوید: ما به آنها پیشنهاد می دهیم که زیرزمین بزنند چون اجازه‌ی ارتفاع گرفتن ندارند. ما با مردم درگیر هستیم و باید به حقوق مالکانه‌ی مردم هم احترام گذاشت و شرعاً و قانوناً این حقوق را در نظر گرفت. شما خودتان را به جای یک مالک بگذارید که خانه اش در کنار خانه‌ی تاریخی است. ما به شما می گوییم خانه ات ارتفاع نگیرد، زیرزمین هم نزن، بعد که مالک این ها را می بیند می گوید پس خانه را از ما بخر؛ اما این مسائل بار مالی دارد و مشکل بوجود می آورد. ازاین رو به او می گوییم اگر خانه ات را در همین وضع موجود نگه داری بهتر است تا اینکه تخریب و نوسازی کنی. ما اجازه‌ی تعریض نمی دهیم بدین سان آن خانه هیچگاه ماشین رو نمی گردد و اجازه‌ی ارتفاع هم نمی دهیم، با این اوصاف این مالکان چه گناهی کرده اند؟
او خاطرنشان می کند: ما دنبال این نیستیم که مردم را اذیت نماییم و اگر چاره ای در بافت های تاریخی داشته باشیم حتما به آنها عرضه می نماییم. این سبب می شود که بافت زنده بماند. این ها صدمه هایی بود که ما در این چند دهه دیده ایم و برای همین تلاش کردیم با بافت تاریخی به نحوی برخورد نماییم که همه‌ی اقشار راغب باشند بیایند سرمایه گذاری کنند و کسی از بافت تاریخی نترسد و ما هم اگر می توانیم امتیاز بدهیم، اما تا جایی که به اثر تاریخی صدمه ای نزند.
طاهری تصریح می کند: منظورم این است که سختگیری زیاد درست نیست و ما اگر می خواهیم به فرهنگ و تاریخ این شهر کمک نماییم، باید دست از این سخت گیری بکشیم و کمک نماییم. ما آقای نیک مداح را که ملکش در حریم یک اثر تاریخی بود محدود کردیم و به او گفتیم زیرزمینت را در سمت مخالف خانه تاریخی خاکی بزن. پذیرفتن این ضابطه برای مالک سخت بود چون نمی توانست از تمام مساحت خانه اش برای ساختن زیرزمین استفاده نماید اما با همه‌ی سختی هایش باید بپذیرد.
میراث فرهنگی وظیفه ندارد خانه‌ی مردم را مرمت کند، بلکه وظیفه اش حمایتی و حاکمیتی است
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان در مورد لزوم مرمت خانه خاکی نیز، اظهار می کند: ما یک اداره کل هستیم با دو هزار خانه تاریخی و اعتبارات بسیار اندک و قطره چکانی. قانون می گوید مرمت خانه تاریخی به عهده‌ی مالک، متصرف و یا بهره بردار است. مثلاً امکان دارد شرکتی خانه تاریخی را اجاره کند که در این صورت قانون می گوید این شرکت موظف به مرمت این خانه است، یا دستگاهی دولتی مثل شهرداری یا اوقاف و یا آموزش وپرورش آنرا در اختیار می گیرد و بازهم مرمت به عهده‌ی آن دستگاه است.
او ادامه می دهد: میراث فرهنگی وظیفه ندارد که خانه‌ی مردم را مرمت کند، ولی وظیفه‌ی حمایتی و حاکمیتی دارد یعنی آقای خاکی خودش باید طبق ضوابط ما، خانه اش را مرمت کند.
طاهری تصریح می کند: همه جای دنیا از مالکین خانه های تاریخی حمایت می کنند و امتیازاتی به آنها می دهند بعنوان مثال تعرفه های آب و برق و گاز آنها خیلی اندک است و یا در نقل وانتقال تخفیف می دهند و معافیت مالیات و عوارض اعمال می شود و همه‌ی این موارد امتیاز است تا شما برای خرید یک خانه‌ی تاریخی راغب شوید. ما در اداره میراث فرهنگی اگر در توان مان باشد در مرمت این خانه ها هم کمک می نماییم اما مرمت های ما مرمت های اضطراری است یعنی اگر بخشی از خانه خاکی مشکل پیدا کند و مالک اعلام نماید که در توانش نیست ما می رویم و در حد اورژانسی آن مشکل را حل می نماییم. در مورد بیماران هم اقدامات اورژانسی برای عمل زیبایی صورت نمی گیرد و این دقیقاً عین کار ماست. ما برای مسائل اورژانسی حمایت می نماییم و اعتبار هم می گذاریم و مجانی هم مرمت می نماییم، اما نه اینکه مثلاً برویم خانه‌ی آقای خاکی را مرمت نماییم و تروتمیزش بکنیم و آب وجارو نماییم و بیرون بیاییم.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان می گوید: اگر مالک خانه‌ی خاکی اعلام نماید که ما پول نداریم و مثلاً بام خانه مشکل دارد، ناودان مشکل دارد و یا فلان قسمت سازه در حال ریزش است و یا مشکلات اضطراری دیگر ما می رویم آن عیب را برطرف می نماییم اما تزئینات و کف سازی کارهای غیر اضطرار است وظیفه‌ی ما نیست.
منبع: asretourism.ir
