به گزارش عصر توریسم علی محمد طرفداری در یادداشتی از وظایف و رویکرد پژوهش های ایران شناسی در کتابخانه ملی می گوید.
به گزارش عصر توریسم به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، علی محمد طرفداری، استادیار تاریخ و عضو هیئت علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در این یادداشت آورده است: «پیشینه ایران شناسی در ایران و کتابخانه ملی به دهه های قبل بازمی گردد، و به احتمال زیاد مرحوم ایرج افشار از بانیان و طراحان اصلی آن به شمار می رفته است.
اما ایران شناسی در ایران طی دهه های اخیر معنا، مفهوم، تعاریف و تحولات چندی را به خود دیده که از متاخرترین آنها ایجاد رشته ایران شناسی در مقطع کارشناسی ارشد و سپس دکترای تخصصی از اوایل دهه ۱۳۸۰ است. همینطور و در نتیجه این تحولات، ایران شناسی در ایران در خلال دو الی سه دهه اخیر و به صورت خاص در دوران بعد از خاتمه جنگ تحمیلی، دارای سه تعریف عمده شده است که بر اساس زمان تقریبی پیدایش آنها، ذیل این دسته بندی ها قابل بررسی هستند.
۱- تعریف یا رویکرد نخست به ایران شناسی عموما به وظایف و فعالیتهای سازمان و الان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مربوط است که هدف و کارکرد اصلی این نوع ایران شناسی توسعه گردشگری ملی و داخلی در جهت آشنا کردن بیشتر از پیش ایرانی ها و به خصوص نسل های جوان تر با کشورشان است.
با این رویکرد، همچون و تابحال کتاب ها و نشریات گوناگونی درباره ایران و استان های کشور چاپ و انتشار یافته اند که هدف از تدوین و نشر آنها آشنایی بیش تر با ایران و توسعه گردشگری و معرفی استان ها و مناطق مختلف ایران و جاذبه های گردشگری و آثار تاریخی و طبیعی آنها بوده است.
۲- رویکرد دوم در ایران شناسی به صورت عمده با تاسیس بنیاد ایران شناسی در میانه دهه ۱۳۷۰ آغاز شد، نهادی که می کوشید ذیل شعار ایران شناسی از درون نوع جدیدی از مطالعات ایرانی را به صورت میان رشته ای در ایران راه اندازی کند، و به مطالعه گسترده تر درباره ابعاد گوناگون و مختلف تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران بپردازد.
نقطه اوج این رویکرد تاسیس رشته ای تحصیلی در مقاطع تحصیلی عالی دانشگاهی با نام «ایران شناسی» و در چند گرایش بود که آموزش دانش های گوناگون تاریخ، ادبیات، جغرافیا، هنر، جامعه شناسی، دیرینه شناسی و… با هدف گسترش مطالعات میان رشته ای، از مبانی آن به شمار می رفت.
۳- اما سومین رویکرد در ایران شناسی به سازمان اسناد و کتابخانه ملی مربوط می شود، و میراثی است که کسانی چون ایرج افشار در کتابخانه ملی و عموما با رویکرد اطلاع رسانی و گردآوری کتاب ها و آثار در رابطه با ایران و زبان فارسی در تالاری مشخص بنیان گذاشتند.
این تالار بعدها با نام ایران شناسی مشهور شد و بعنوان محلی برای گردآوری و عرضه آثار و منابعی درآمد که در سرتاسر جهان درباره ایران و به زبان های گوناگون پدید آمده اند. اما از میانه دهه ۱۳۸۰ گروهی پژوهشی هم به مجموعه فعالیتهای ایران شناسی کتابخانه ملی اضافه گردید که در ابتدا گروه پژوهش های ایران شناسی و اسلام شناسی نام داشت، و الان با استفاده از ظرفیت اعضای هیئت علمی سازمان و بعنوان یک گروه پژوهشی علمی و مطابق با ضوابط و مقررات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، گروه مطالعات منابع ایران، اسلام و نسخ خطی نام گرفته است.
پژوهش های ایران شناسی کتابخانه ملی از جهاتی در ایران یگانه است. پژوهش های ایران شناسی این گروه علاوه بر بهره گیری از روش های میان رشته ای و اعضای هئیت علمی و پژوهشگرانی با تخصص های مختلف، رویکرد عمده ای را دنبال می کند که می توان گفت تنها در کتابخانه ملی مبحث و محل پژوهش و مطالعه فردی و گروهی است.
این رویکرد به رصد و پژوهش در باب مطالعات ایرانی در سرتاسر جهان و حوزه هایی چون اروپای غربی و شرقی، روسیه، آمریکای شمالی و کانادا، چین و ژاپن می پردازد و ضمن اطلاع رسانی درباره نوع مطالعات و آثار پدیدآمده در این عرصه ها، پژوهش در مورد پیشینه، اهداف، روش ها، مکاتب، رویکردها و ترجمه آثار مرجع حوزه های یاد شده همچون سفرنامه ها را هم در دستور کار خود دارد.
از این منظر، این نوع از ایران شناسی عموما و تا حدی گسترده به کتابخانه ملی اختصاص دارد، و پژوهش در مورد ابعاد گوناگون و مختلف ایران شناسی و منابع آن در جهان از وظایف اصلی و بنیادین آن به شمار می روند.
نتایج این مطالعات که طی سالهای اخیر و در چارچوب تدوین بانکهای اطلاعاتی مختلف با هدف تسهیل تحقیقات پژوهشگران و مراجعان به کتابخانه ملی، و هم تالیف آثار پژوهشی و انتشار آنها از جانب انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به جامعه علمی کشور عرضه شده اند، از اولین آثار و نتایج پژوهش های کتابخانه ملی در حوزه ایران شناسی به شمار می روند.»
منبع: asretourism.ir
