عصر توریسم: مستند «میراث کهن» تولید جدید شبکه مستند سیما با موضوع معرفی پرونده های میراث فرهنگی ناملموس ثبت شده در سازمان جهانی یونسکو از تلویزیون پخش می شود.
به گزارش عصر توریسم به نقل از شبکه مستند سیما، مستند «میراث کهن» از روز شنبه (۸ خردادماه) ساعت ۱۹ روی آنتن می رود.

ایمان حسین تاش – تهیه کننده این مجموعه مستند – اظهار داشت: کشورمان ایران بعنوان پرچمدار حفظ و اشاعه میراث فرهنگی ناملموس در دنیا شناخته می شود. برهمین اساس تصمیم گرفتیم سراغ پرونده میراث فرهنگی ناملموس رفته و آنها را از ابعاد مختلف روایت نماییم. بصورت کلی، کشورمان ۱۵ پرونده میراث فرهنگی ناملموس ثبت شده در سازمان جهانی یونسکو دارد که در این فصل از مجموعه مستند «میراث کهن»، سراغ پنج پرونده مهم آن درباره مطالبی نظیر «آیین های پهلوانی و زورخانه ای»، «تعزیه»، «فرش فارس»، «نقالی و داستان سرایی» و «چوگان» رفته ایم و ماحصل آن پنج مستند حدوداً ۴۵ دقیقه ای شده است.
حسین تاش اضافه کرد: این پرونده ها را می توان به دو دسته تقسیم کرد؛ اول آیین هایی که رو به اضمحلال هستند، مانند نقالی که درحال از بین رفتن است و باید از آن پاسداری کرد و دوم خرده فرهنگ هایی که توسط گروه هایی در مناطف مختلف کشورمان به وجود آمده و دارای تاثیرگذاری است. تمام این پرونده ها از نظر سیاسی، فرهنگی، ژئوپلتیکی و… دارای اهمیت بوده و ثبت آنها در یونسکو برگ برنده ای برای ما در منازعات سیاسی است. مثلا برای ثبت صنعت لنج سازی در استانهای جنوبی کشورمان تحت عنوان «دریانوردی و لنج سازی حوزه خلیج فارس» در یونسکو امتیاز ویژه ای است چونکه بار دیگر نام خلیج فارس را ثبت می کند.

او درباره روند تحقیق و پژوهش این مجموعه مستند اظهار داشت: از هشت – نه سال پیش پژوهش های مربوط به این مجموعه را زیر نظر گروهی هفت نفره شروع کردیم و بصورت متمرکز حدود پنج سال پژوهش داشتیم. برای مثال سراغ پژوهش های قبلی که در سالهای گذشته انجام شده بود رفتیم و آنها را جمع آوری کردیم. همین طور سراغ کارشناسانی رفتیم که در این تحقیقات کار کرده بودند. علاوه بر این، سراغ باستان شناسان دانشگاه پاریس رفتیم. بسیاری از آنان ایرانی بودند و به ما کمک کردند.

حسین تاش افزود: در مورد اسناد و مدارکی که در ایران وجود نداشت سراغ موزه هایی در خارج از ایران رفتیم. خیلی از این اسناد در کتابخانه های ملی و موزه های دیگر کشورها پخش شده بود و آنها را که در قالب عکس، ویدئو و صوت بودند جمع آوری کردیم. علاوه بر این، کتاب ها و نسخ خطی وجود داشت که در آنها درباره این میراث فرهنگی صحبت شده بود. این کتاب ها را از سراسر ایران جمع آوری کردیم.

تهیه کننده مستند «میراث کهن» درباره جمع آوری اسناد پژوهشی توضیح داد: به علت تمرکزی که بر موضوع میراث فرهنگی ناملموس و آیین های هنری داشتم، خیلی از پژوهشگران هر حوزه را می شناختم. سراغ آنان رفتیم تا اسناد و پژوهش هایی را که دارند در اختیار ما قرار بدهند. در حوزه چوگان، تعزیه و نقالی توانستیم اطلاعات خوبی را جمع آوری کرده و با تحلیل آنها در فیلم ارائه بدهیم. برای مثال در هنر نقالی، چند فرم از آنرا نشان داده و تحلیل کردیم. در چوگان اسناد سه هزارساله و ۲۵۰۰ ساله را برای نخستین بار نشان دادیم. جالب است بدانید که هنری مثل چوگان باارزش ترین میراث فرهنگی ناملموس در نظر یونسکو است. در این مستند نشان دادیم که چوگان یک فرهنگ ساده نبوده بلکه دارای اسناد و قوانین مختلفی بوده است. در فرش فارس چند سند از بافت های بسیار پیچیده را که در میان عشایر رواج داشته است ارائه کردیم.

این مستندساز با تکیه بر لزوم تصویربرداری میدانی در ساخت این مجموعه اظهار داشت: یکی از مباحثی که کمک می نماید تا یک میراث فرهنگی در یونسکو ثبت گردد این است که رواج داشتن آن در تمام ایران ثابت شود. برهمین اساس، در تمام پرونده ها باید این مساله را ثابت می کردیم که کار بسیار سختی بود. خصوصاً آن که تیم تصویربرداری باید به ۱۰ منطقه مختلف در سراسر کشور می رفت. برای مثال، اعضای تیم تولید مستند فرش فارس، به مدت ۳ تا ۲۰ روز در میان عشایر، کوه ها و مناطق صعب العبور بودند تا بتوانند مستندنگاری کرده و اطلاعات تحقیقات را با اطلاعاتی که در پرونده ها به یونسکو ارسال شده است تطبیق بدهند. بدین سبب در استانهای تهران، خراسان، اصفهان، همدان، اراک، شیراز، لرستان، خوزستان، مازندران، گیلان و… تصویربرداری داشتیم.

حسین تاش افزود: شروع تولید ما مقارن با شروع کرونا در ایام پایانی سال ۱۳۹۸ بود. همین موضوع سختی ها و محدودیت های فراوانی را برای ما به همراه داشت. برای مثال بسیاری از کسانی که نگهدارنده این میراث بودند، سن شان بالا بوده و متاسفانه آنان را از دست دادیم. علاوه بر این، حدودا در همه استانها نیاز به تصویربرداری داشتیم که به علت محدودیت های ناشی از کرونا شرایط سخت می شد. بنابراین مجبور می شدیم تا برنامه ریزی تولید را مکرر عوض نماییم. جالب است بدانید که نزدیک به پنج بار برنامه ریزی تولید خودرا تحت تاثیر شرایط عوض کردیم. تصویربرداری این پنج قسمت نزدیک به ۱.۵ سال طول کشید.
تهیه کننده مستند «میراث کهن» سپس خاطرنشان کرد: در این مستند از انیمیشن، گفت و گو، جلوه های ویژه، تصاویر میدانی روایتی و… استفاده شده است. از تکنیک فیلم ۳۶۰ درجه نیز در برخی از قسمت ها استفاده شده است. علاوه بر این، حدودا تمام مستندهای داخلی و خارجی در موضوعات در رابطه با میراث فرهنگی را دیدیم و تحلیل کردیم.

مجموعه مستند «میراث کهن» به کارگردانی امیر شریفی و تهیه کنندگی ایمان حسین تاش از روز شنبه ۸ خردادماه روی آنتن شبکه مستند رفته و تا چهارشنبه هر روز ساعت ۱۹ پخش خواهد شد. پژوهشگران این مستند عبارت اند از: ایمان حسینی تاش، حسین حیدری، عظیم موسوی، حمزه ایلخانی زاده، حجت الله دهخدایی، مهرگان گرامی و محسن میرزاعلی.

منبع: