عصر توریسم: ساختمان قدیمی «کفش ملی» سال هاست که رها شده و محصور در بین تیرآهن ها، در سودای مرمت و بازسازی خویش را سرپا نگه داشته است، اما امید به احیای این ساختمان قدیمی واهی است؛ چونکه هیچ کس مسؤولیت آنرا گردن نمی گیرد و انگار همگان در انتظار فروریختنش نشسته اند.
به گزارش عصر توریسم به نقل از ایسنا، ضلع شمالِ غربی میدان قیام تهران حدود ۹ دهه است که میزبان یکی از اولین فروشگاه های کفش ملی است که البته ساختمان آن در سالهای اخیر به علت بی توجهی، به شدت فرسوده شده و از طرفی، به دلیل فرونشست و برای پیشگیری از ریزش در بین تیرآهن و داربست محصور شده است. نصب این تیرآهن ها اولین قدم بود که برای مرمت و بازسازی این ساختمان برداشته شد، اما از ظواهر ساختمان برمی آید که متولیان جز برداشتن قدم نخست، انگار کار دیگری از دست شان برنیامده است. اعتقاد شهرداری و میراث فرهنگی بر این است که ساختمان کفش ملی از آنجائیکه ملک شخصی بشمار می رود باید توسط مالکانش احیا و مرمت شود.
ماجرای تخریب ساختمان قدیمی کفش ملی برای اولین بار سال ۱۳۹۶ عنوان شد، اما آن زمان با همکاری علی محمد سعادت ـ مدیر بافت های تاریخی- فرهنگی منطقه ۱۲ـ و مدیرکل وقت میراث فرهنگی تهران، تخریب و نوسازی این ساختمان ممنوع اعلام گردید. دیماه ۱۳۹۷ علی محمد سعادت که دیگر شهردار منطقه ۱۲ شده بود، حرف از بازسازی این بنای تاریخی به میان آورد. او با بیان اینکه اختلاف بین مالکان و مستاجر و سرقفلی داران و مسائل حقوقی سبب تاخیر در ایمن سازی این ملک شده، تاکید کرده بود: «اگر ساختمان های این چنینی مقاوم سازی نشوند باید شاهد تخریب تک تک آنها باشیم. این ساختمان جزو نخستین فروشگاه های کفش ملی تهران است و باید حفظ شود. صاحبان کفش ملی اگر به فکر شهر نیستید، به فکر برند خود باشند که خیلی از هم نسل های ما و قبل از ما با آن خاطراتی دارند.» هرچند این حرف ها مالکان ساختمان کفش ملی را برای مرمت بنا نه ترغیب کرد نه تشویق.
در اردیبهشت سال ۱۳۹۸ سعادتی، شهردار وقت منطقه ۱۲ تهران میزان تخریب این بنای پرارزش را حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد اعلام نمود و مدت زمانی را که برای مرمت آن نیاز بود یک سال شمرد. چند ماه بعد (شهریور سال ۱۳۹۸) بار دیگر گزارش هایی از وضعیت نامناسب این بنای تاریخی منتشر گردید که اشاره کرده بود: «شهرداری بخشی از ساختمان را مرمت کرده، اما مالکان این بنای قدیمی هنوز برای بازسازی به توافق نرسیده اند.»
آذرماه سال ۱۳۹۹، سعادتی در گفت وگویی با ایسنا، اظهار کرده بود: بر مبنای قوانین ضمانت سلامت شهروندان در حین تردد در معابر بر عهده شهرداری است که با ستون های مختلف ساختمان کفش ملی را مهار کردیم، بنابراین اخطارهای زیادی به مالکان این ساختمان قدیمی در میدان قیام داده و عنوان کردیم که این ساختمان باید مقاوم سازی شود، در غیر این صورت امکان دارد این ساختمان خطراتی برای شهروندان و ساختمان های مجاور ایجاد نماید، اما متاسفانه تا به امروز کار جدی در این حوزه صورت نگرفته است. همینطور سازمان های متولی مثل میراث فرهنگی باید فکری کنند؛ چون که این ساختمان ۸۷ ساله وضعیت ایمنی خوبی ندارد.
بعد از آن هشدار، روابط عمومی شرکت کفش ملی توضیحاتی درباره اقدامات این شرکت برای حفظ ساختمان کفش ملی عرضه کرد که طبق آن، «عرصه ساختمان موصوف که در جبهه شمال غربی میدان قیام قرار گرفته و در دو طبقه ساخته شده، از موقوفات مسجد و مدرسه تاریخی حاج ابوالفتح است و شرکت کفش ملی سال هاست فقط سرقفلی بخشی از ملک وسیع این ساختمان را در اختیار داشته است. برپایه قوانین و مقررات حاکم بر شهرداری، دارندگان سرقفلی نمی توانند رأسا برای کسب پروانه تعمیرات اساسی اقدام نمایند و ازاین رو، دایره عمل شرکت کفش ملی در این خصوص بسیار محدود است.
از طرفی، بنا بر دستور اکید مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری (کفش ملی از شرکتهای تابعه صندوق بازنشستگی کشوری است)، مرمت و احیای شعبه میدان قیام، چه از نظر حفظ دارایی های بازنشستگان گرامی، چه از نظر حفظ و ارتقای برند کفش ملی و چه از حیث صیانت از بناهای پرارزش شهر تهران با قید اولویت و فوریت پی گیری می شود و در این راه، شرکت کفش ملی برای هرگونه همکاری با نهادهای ذی ربط آمادگی کامل دارد.»
با این وجود و با آن که شهرداری و میراث فرهنگی، مرمت ساختمان کفش ملی را در وظیفه مالکان و ذی نفعان آن می دانند، اما صاحبان این ملک با بهانه های مختلف تا کنون از انجام این کار سر باز زده اند و در این سال ها اقدام جدی برای نجات ساختمان کفش ملی انجام نداده اند، با آن که این ساختمان قدیمی و فرسوده در طول این چند سال خطری برای رهگذران و کسبه اطراف نداشته است، اما وضعیت آن روز به روز وخیم تر شده و امکان دارد در آینده ای خیلی نزدیک فرو ریزد. در این میان، عده ای هم هستند که با فکر تصاحب این ساختمان به وخیم تر شدن وضعیت آن دامن می زنند.
از آخرین اظهارات متولیان ساختمان تاریخی کفش ملی حدودا دو سال می گذرد و این ساختمان همچنان در وضعیتی وخیم و به کمک تیرآهن های شهرداری سرپا مانده است. کسبه اطراف ساختمان کفش ملی می گویند یک سالی است هیچ ارگانی برای بازدید به این ساختمان سر نزده و شهرداری حفاظت و مرمت ساختمان را بر عهده میراث فرهنگی و میراث فرهنگی هم آنرا به عهده مترو گذاشته است؛ چونکه برخی افراد عبور خط هفت مترو از خیابان مولوی – میدان قیام را عاملِ تخریبِ بناهای قدیمی این محله می دانند که به علت تحرکات دستگاه حفاری تونل (TBM) این ساختمان ها گرفتار صدمه شده اند.
ساختمان کفش ملی نبش میدان قیام/عکس ها چهارم اردیبهشت توسط نازنین کارگر، خبرنگار ایسنا ثبت شده اند

منبع: